İmdat TÜRKAY/Gelir İdaresi Grup Başkanı
Özet: Gelir Vergisi Kanunu uygulamasında geçerli olacak maktu had ve tutarlar her yıl sonu genel tebliğle belirlenmekte olup bu kapsamda 2025 yılında geçerli olacak beyanname verme sınırları, vergi tarifesi, vergiden istisna edilecek kazanç ve iratlar, binek otomobillerde gider/amortisman kısıtlamasına ilişkin hadler, vergi matrahından ve yıllık beyannameden yapılacak indirim tutarları gibi hususlar 30.12.2024 tarihli ve 32768 sayılı (2. mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan 329 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Vergi tarifesi, beyanname verme sınırları, mesken istisnası, MSİ’da indirim oranı, binek otomobilde gider/amortisman kısıtlaması.
Bu çalışmada, Gelir Vergisi Kanununda yer alan ve 2025 yılında geçerli olacak; gelir vergisi tarifesi, mesken istisna tutarı, çalışanlara verilecek yemek ve servis bedeline ilişkin istisna tutarı, binek otomobillere ait gider ve amortisman sınırları, engellilik indirimi tutarları, basit usule tabi olmanın genel ve özel şartlarına ilişkin hadler, diğer kazanç ve iratlara ilişkin istisna tutarları, yıllık beyanname ile beyan edilmeyecek kazanç ve iratlara ilişkin beyanname verme sınırları gibi maktu had ve tutarlar hakkında 329 seri no.lu GVGT ile belirlenen hususlar kapsamında açıklamalar yapılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “yetki” başlıklı mükerrer 123 üncü maddesine göre; 9/10, 19, 21, 23/8, 23/10, 31, 40/1, 40/7, 47, 48, 68, mükerrer 80, 82 ve 86 ncı maddeleri ile 89/15 numaralı bendinde yer alan maktu had ve tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların % 5'ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, bu surette tespit edilen had ve tutarları % 50'sine kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir. Ayrıca, GVK’nın 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesinin gelir dilim tutarları hakkında da bu hükümler uygulanır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesi hükmü uyarınca, GVK’nın 9/10, 21, 23/8, 23/10, 31, 40/1, 40/7, 47, 48, 68, mükerrer 80, 82, 86, 103 üncü maddelerinde yer alan ve 2024 yılında uygulanan had ve tutarlar, 27/11/2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 574 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2024 yılı için %43,93 olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle belirlenmiş ve 2025 takvim yılında uygulanacak olan had ve tutarlar tespit edilmiştir.
Vergi tarifesi sadece gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde uygulanan bir tarife değil aynı zamanda bazı kazanç ve iratlar içinde yıllık olarak beyanname verme sınırını belirleyen gelir dilimlerini içermesi açısından da çok önemlidir. Örneğin, sosyal medya içerik üreticilerinin, telif kazançlarının ve ücret gelirleri için yıllık beyanname verme sınırı gibi limitler vergi tarifesinin 4. gelir diliminde yer alan tutara göre belirlenmektedir.
329 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile GVK’nın 103 üncü maddesinde yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2025 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde uygulanmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir. Vergi tarifesine ilişkin aşağıdaki tabloda da görüldüğü üzere ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde üçüncü gelir diliminden itibaren farklılaştırma söz konusudur.
|
Gelir Vergisine Tabi Gelirler (2025 Yılı Gelir Vergisi Dilimleri) |
Oran |
|
158.000 TL'ye kadar |
% 15 |
|
330.000 TL'nin 158.000 TL'si için 23.700 TL, fazlası |
% 20 |
|
800.000 TL'nin 330.000 TL'si için 58.100 TL (ücret gelirlerinde 1.200.000 TL'nin 330.000 TL'si için 58.100 TL), fazlası |
% 27 |
|
4.300.000 TL'nin 800.000 TL'si için 185.000 TL (ücret gelirlerinde 4.300.000 TL'nin 1.200.000 TL'si için 293.000 TL), fazlası |
% 35 |
|
4.300.000 TL'den fazlasının 4.300.000 TL'si için 1.410.000 TL (ücret gelirlerinde 4.300.000 TL'den fazlasının 4.300.000 TL'si için 1.378.000 TL), fazlası |
% 40 |
|
oranında vergilendirilir. |
|
Ancak, yukarıdaki vergi tarifesi 2025 yılında elde edilen gelirlere uygulanacağından, 2024 yılında elde edilen ve 1-31 Mart 2025 ayında yıllık beyanname ile beyan edilecek gelirlerin beyanında 2024 yılında geçerli olan aşağıdaki veri tarifesi uygulanacaktır.
|
Gelir Vergisine Tabi Gelirler (2024 Yılı Gelir Vergisi Dilimleri) |
Oran |
|
110.000 TL'ye kadar |
% 15 |
|
230.000 TL'nin 110.000 TL'si için 16.500 TL, fazlası |
% 20 |
|
580.000 TL'nin 230.000 TL'si için 40.500 TL (ücret gelirlerinde 870.000 TL'nin 230.000 TL'si için 40.500 TL), fazlası |
% 27 |
|
3.000.000 TL'nin 580.000 TL'si için 135.000 TL, (ücret gelirlerinde 3.000.000 TL'nin 870.000 TL'si için 213.300 TL), fazlası |
% 35 |
|
3.000.000 TL'den fazlasının 3.000.000 TL'si için 982.000 TL, (ücret gelirlerinde 3.000.000 TL'den fazlasının 3.000.000 TL'si için 958.800 TL), fazlası |
% 40 |
|
oranında vergilendirilir. |
|
GVK’nın 21 inci maddesinde yer alan mesken kira gelirleri için uygulanan mesken istisna tutarı, 2024 takvim yılında elde edilen kira gelirleri için 33.000 TL olarak uygulanmakta iken, 2025 yılında mesken kira gelirlerine uygulanacak mesken istisna tutarı ise 47.000 TL olmuştur. Bu tutarın altında kalan mesken kira gelirleri için yıllık beyanname verilmeyecek, ancak bu tutarın aşılması halinde yıllık beyanname verilecek ve istisna tutarı beyan edilen gelirden düşülecektir.
GVK’nın mükerrer 80 inci maddesinde yer alan değer artışı kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2024 yılında 87.000 TL iken, 2025 yılı için 120.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarların altında kalan değer artış kazançları için gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek, ancak bu tutarın aşılması halinde yıllık beyanname verilecek ve istisna tutarı beyan edilen gelirden düşülecektir.
GVK’nın 82 nci maddesinde yer alan arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı 2024 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 200.000 TL iken, 2025 yılı için 280.000 TL olarak belirlenmiştir. Yıllık olarak belirlenen bu tutarın altında kalan arizi kazançlar için yıllık beyanname verilmeyecek, ancak bu tutarın aşılması halinde yıllık beyanname verilecek ve istisna tutarı beyan edilen gelirden düşülecektir.
Yıllık beyanname verilmeyecek kazanç ve iratların beyanname verilmeyecek halleri belirten GVK’nın 86/1-d alt bendinde yer alan tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı, 2024 takvim yılı gelirleri için 13.000 TL iken, 2025 yılı için 18.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarın altında kalan söz konusu gelirler için yıllık beyanname verilmeyecektir.
193 sayılı GVK’nın mükerrer 121 inci maddesi hükmü uyarınca; ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere), maddede belirtilen şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5'i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilir. Ancak, hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde yıllık olarak belirlenen tutardan fazla olamaz.
Bilindiği üzere %5 indirim tutarının üst limiti, 1/1/2024 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 6.900.000 TL olarak uygulanmaktaydı. 329 seri no.lu GVGT ile bu tutar, 1/1/2025 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 9.900.000 TL olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla, 2024 yılına ilişkin olarak Mart-Nisan/2025 aylarında verilecek gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde belirlenen bu yeni tutar olan 9.900.000 TL dikkate alınacak ve hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde yıllık olarak belirlenen bu tutardan fazla olamayacaktır.
GVK’nın vergiden muaf esnafı anlatan 9 uncu maddesinin 10 uncu bendine göre; ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar gelir vergisinden muaftır. 329 seri no.lu GVGT ile yapılan düzenleme ile GVK’nın 9/10 numaralı bendinde yer alan, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satış hasılatı 2024 yılında 1.100.000 TL iken, 2025 yılında 1.580.000 TL’ye yükseltilmiştir. Bu durumda, muafiyet kapsamında elde edilen hasılatın 2025 yılı için belirlenen tutarı aşması hâlinde, mükellef izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilecek ve tekrar bu muafiyetten faydalanamayacaktır.
Ücret ödemelerine ilişkin istisnaların yer aldığı GVK’nın 23 üncü maddesinde yer alan 8 numaralı bendinde yer alan, işverenler tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedeline ilişkin istisna tutarı, 2024 takvim yılında 170 TL olarak uygulanmak iken, 2025 yılında bir günlük yemek bedeline ilişkin istisna tutarı 240 TL olmuştur.
Bilindiği üzere, işverenler tarafından hizmet erbabına işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, yemek bedelinin nakit olarak verilmesi suretiyle sağlanan menfaatler de istisna kapsamına alınmıştır. Bu kapsamda, hizmet erbabına nakit olarak ödenen yemek bedelinin gelir vergisinden istisna edilebilmesi için; işverenler tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi, günlük yemek bedelinin 2025 yılı için 240 TL’yi aşmaması ve fiilen çalışılan günlere ilişkin olması gerekmektedir.
GVK’nın 23/10 numaralı bendinde yer alan, işverenlerce hizmet erbabının işyerine gidip gelmesi için sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı 2024 yılı için 88 TL olarak uygulanmakta iken, 2025 yılında istisna tutarı 126 TL’ye yükseltilmiştir.
GVK’nın 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ücret matrahından indirilecek aylık engellilik indirimi tutarları, 1.1.2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Ancak, 2024 yılı gelirleri için Mart/2025 ayında yıllık beyanname verecek olan ücretli ve serbest meslek kazanç sahiplerinin engellilik indiriminden beyanname üzerinde yararlanma imkanları varsa, 2024 yılı için belirlenen yıllık tutarı düşeceklerdir.
|
Engellilik Derecesi |
2025 Yılı Aylık İndirim Tutarları |
|
1. Derece Engelliler İçin (Çalışma gücünün asgari %80’ini kaybetmiş olanlar) |
9.900 TL (2024 yılı 6.900 TL) |
|
2. Derece Engelliler İçin (Çalışma gücünün asgari %60’ını kaybetmiş olanlar) |
5.700 TL (2024 yılı 4.000 TL) |
|
3. Derece Engelliler İçin (Çalışma gücünün asgari %40’ını kaybetmiş olanlar) |
2.400 TL (2024 yılı 1.700 TL) |
Ticari kazançlara ilişkin olarak GVK’nın 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının;
olarak belirlenmiştir.
Yine serbest meslek kazançlarına ilişkin benzer düzenlemenin yer aldığı GVK’nın 68 inci maddenin birinci fıkrasının;
olarak belirlenmiştir.
Basit usule tabi olmanın genel şartları ile ilgili olarak, GVK’nın 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan yıllık kira bedeli toplamı 2025 yılı için; Büyükşehir belediye sınırları içinde 79.000 TL (2024 yılında 55.000 TL), diğer yerlerde 48.000 TL (2024 yılında 34.000 TL) olarak tespit edilmiştir.
Basit usule tabi olmanın özel şartları ile ilgili olarak GVK’nın 48. maddesinin birinci fıkrasında yer alan hadler 2025 yılı için;
olarak tespit edilmiştir.
Her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirlenmektedir. Bu kapsamda, söz konusu Genel Tebliğ ile milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirlenmiştir. GVK’nın 48 inci maddesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı kendi yetkisini kullanılarak 2025 yılı için belirlenen tutarlar yeniden artırılmıştır.
Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanların, 2025 takvim yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için alış, satış veya hasılatlarının 31/12/2024 tarihi itibarıyla 329 seri no.lu GVGT’nin üçüncü bölümündeki tabloda yer alan hadleri aşmaması gerekmektedir. Belirtilen bu malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında, basit usulün özel şartları bakımından belirtilen hadler dikkate alınmak suretiyle, 136 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğindeki hesaplamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır. Ayrıca, basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili olarak 215 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile getirilen, belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlenmesine ilişkin uygulama 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmıştır.
329 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre, 2024 takvim yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının yıllık beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulaması şöyle olacaktır.
Sonuç olarak, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesinde yer alan yetki uyarınca, 2025 yılında uygulanan had ve tutarlar 2024 yılı için %43,93 olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle belirlenmiştir. 329 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 yılında gelir vergisi uygulamalarında dikkate alınacak vergi tarifesi, indirim, istisna ve beyanname verme sınırları gibi konularda yeniden değerleme oranında artış yapılmıştır.
“2025 yılının ülkemize barış, huzur ve sağlık getirmesinin yanında vergiye taraf olan tüm çalışanlar için başarılı bir yıl olmasını temenni ederim.”
*Bu yazıda yapılan açıklamalar, tamamıyla yazarına ait olup, hiçbir şekilde yazarın çalıştığı kurumunu bağlamaz, kurumunun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez.
KAYNAKÇA