1. GİRİŞ
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Uygulama Usul Ve Esasları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 09.07.2025 tarihli 32951 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Türkiye’nin orta-yüksek ve yüksek teknoloji düzeyine sahip sektörlerde üretim kapasitesini artırmak, katma değeri yüksek ürünlerin yerli üretimini teşvik etmek ve stratejik ürünlerde dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla hayata geçirilen Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı, kamu desteklerinin etkin ve koordineli şekilde yönlendirilmesini desteklemeyi amaçlamaktadır.
2. PROGRAMIN TANIMI:
Program, Türkiye’de katma değerli üretimin artırılması amacı doğrultusunda, Bakanlık ve bağlı/ilgili kuruluşları tarafından sağlanan destek ve teşviklerin orta-yüksek ve yüksek teknoloji seviyeli sektörlere yoğunlaştırılmasına yönelik özel bir programdır. Programda, Türkiye için kritik öneme sahip ve gelecek potansiyeli yüksek ürünlerin ülke içindeki üretim kapasitesinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Belirlenen Öncelikli Ürün Listesine yönelik olarak Bakanlık tarafından sağlanan yatırım teşvikleri ile KOSGEB ve TÜBİTAK tarafından sağlanan proje desteklerinin tek pencere mekanizması ile bir arada ve/veya münhasıran sunulması öngörülmektedir
3. ÖNCELİKLİ ÜRÜN LİSTESİ:
Öncelikli Ürün Listesi, orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki ürünler ve bu sektörlerin gelişimi için kritik önemi haiz ürünler arasından, dış ticaret verileri, talep gelişimi, rekabet yoğunluğu gibi çeşitli kriterler dikkate alınarak Bakanlık tarafından tebliğle belirlenir.
Yürürlükteki Öncelikli Ürün Listesi Program Portalinde yayımlanır. Belirli çağrılarda desteklenecek ürünler, bu listedeki ürünlerin bir kısmı olarak belirlenebilir ve çağrıya ek liste şeklinde Portalde ilan edilir. Değerlendirmeler bu ek liste esas alınarak yapılır.
4. KOMİTE:
Program kapsamında kesin başvurusu tamamlanan projeleri değerlendirmek, projelerin desteklenmesine dair karar almak, destek sürecini izlemek ve izleme sürecinde karar almak üzere Komite oluşturulur.
Komite tarafından destek başvurusunun kabulüne ya da reddine ilişkin kararlar, belirtilen kriterler üzerinden puanlama yöntemiyle alınır. Karar verilecek diğer hususlar için oy çokluğu aranır.
5. ÖN DEĞERLENDİRME KOMİSYONLARI:
Kesin başvurusu tamamlanan projeler için Komite tarafından üç kişilik ön değerlendirme komisyonları oluşturulur. Komisyon üyeleri Bakanlık, bağlı kuruluşlar ve gerektiğinde bağımsız değerlendiriciler arasından seçilir. Komisyonlar, sektör, proje ölçeği ve sayısı gibi kriterlere göre belirlenir. Her komisyon, görevlendirildiği projelere ilişkin değerlendirme kararını portal üzerinden yükler.
6. PROJE KOMİSYONLARI:
Ön değerlendirmesi olumlu olan ve bağımsız değerlendirmesi tamamlanan projeler için Komite, en az TÜBİTAK, KOSGEB ve TUYSGM temsilcilerinin yer aldığı beş kişilik proje komisyonları oluşturur. Komisyon üyeleri, sektör ve proje özelliklerine göre belirlenir. Komisyon, projeye ilişkin görüş ve değerlendirmelerini içeren raporu hazırlayarak portale yükler. Gerekli ek bilgi ve belgeler proje koordinatörü aracılığıyla dosyaya eklenir. Ar-Ge desteği talep eden projelerde, ekonomik yarar potansiyelinin değerlendirilmesi için TÜBİTAK görevlendirilebilir.
7. BAŞVURU:
Bakanlık, Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlere yönelik olarak duyuru yapmak suretiyle çağrıda bulunur. Çağrı planları, çağrı kapsamında yer alacak sektör ve ürünler ile çağrı takvimi Bakanlık tarafından belirlenerek Program Portalinde duyurulur.
Programa sadece Türkiye’de yerleşik sermaye şirketleri başvurabilir.
Program kapsamındaki desteklerden yararlanmak isteyen yatırımcı, Program Portalinde duyurulan bilgi ve belgelerle Bakanlığa müracaat ederek çağrı planlarında öngörülen takvim ve yöntem çerçevesinde ön başvuru işlemini tamamlar. Ön başvuruda istenecek bilgi ve belgeler Program Portalinde yayımlanır.
Program kapsamında desteklenecek yatırım projelerinde, çağrı duyurusunda yer alan ürünlere yönelik olma ve çağrı duyurusunda belirlenen asgari yatırım projesi tutarını karşılama koşulu aranır.
Başvuru kapsamında birden çok ürünün üretilmesi hedeflenebilir. Bu ürünler arasından temel ürün olarak üretilmesi planlanan ürünün çağrı duyurusunda yer alan ürün listesinde bulunması zorunludur. Üretilmesi hedeflenen temel ürün haricindeki diğer ürünlerin proje bütünlüğü açısından;
a) Temel ürünün ara girdisi olup projenin daha yüksek katma değer oranıyla hayata geçirilebilecek olmasına katkı sağlama,
b) Temel ürünle aynı makine parkurunda üretilebilme,
c) Kısmi bir ek yatırım ile üretilerek projenin katma değer tutarını artırabilme,
niteliklerinden en az birini karşılaması gerekir. Çağrı kapsamında değerlendirmeye sunulan bir projede bu koşulları sağlayan ürünler için de program kapsamında yer alan destekler verilebilir.
Genel Müdürlük, yatırım projesinin ürün listesinde yer alıp almadığını, asgari proje tutarını ve çağrı planında belirlenen temel kriterleri sağlayıp sağlamadığını değerlendirir. Eksiklik tespit edilirse yatırımcıya en az 5 iş günü süre verilerek düzeltme talep edilir. Süre içinde eksiklikleri gideremeyen yatırımcı kesin başvuru hakkını kaybeder. Kriterleri sağlayan firmalar kesin başvuru yapabilir.
Ön başvuru sonrasında kesin başvuru yapmaya hak kazanan firma, çağrı planında öngörülen takvim dâhilinde, proje fizibilitesinin yanı sıra Program Portalinde yayımlanacak diğer bilgi ve belgeler ile kesin başvurusunu tamamlar.
8. PROJE FİZİBİLİTESİ:
Her bir yatırım projesi başvurusu için, proje fizibilitesi sunulması zorunludur. Proje fizibilitesinde aşağıdaki bölümlere yer verilmesi zorunludur:
İşletmenin mevcut durumu, İşletmenin organizasyon yapısı, yönetim ve insan kaynakları, Proje paydaşının ve/veya Ar-Ge yüklenicisinin bilgileri ve projeye sağlaması öngörülen katkılar, Projenin tanımı ve kapsamı, İhtiyaç analizi, Pazar analizi, Proje yeri ve uygulama alanı, Projenin uygulama planı ve takvimi, Ar-Ge süreci, Üretime yönelik yatırım süreci, Eş zamanlı Ar-Ge ve üretime yönelik yatırım süreçleri, Proje tutarı ve yıllara dağılımı, Projenin finansman kaynakları ve planı, Üretim ve satış programı, Program kapsamında talep edilen destek unsurları ve mali etki, Risk analizi, GZFT (güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar, tehditler) analizi.
9. BAĞIMSIZ DEĞERLENDİRME RAPORU:
Bağımsız değerlendirme raporu hazırlanırken bağımsız danışmanlık firması tarafından yatırımcının yerinde incelemesinin yapılması zorunludur. Yatırımcıdan kaynaklanan sebeplerle bağımsız değerlendirme raporu çağrı planında öngörülen sürede portale yüklenmezse, proje başvurusu değerlendirme dışı bırakılarak reddedilmiş sayılır.
10. ÖN DEĞERLENDİRME:
Kesin başvurusu tamamlanan projeler, ön değerlendirme komisyonu tarafından proje içeriği doğrultusunda belirlenen kriterlere göre değerlendirilir. Gerekli görülürse, fizibilite belgelerinin detaylandırılması için revizyon talep edilebilir ve yatırımcıya süre verilebilir. Olumsuz değerlendirilen projeler sonraki aşamalara geçemez. Yatırımcılar, ret kararına karşı 15 gün içinde itirazda bulunabilir; itirazlar Komite tarafından karara bağlanır.
11. BAĞIMSIZ DEĞERLENDİRME:
Program kapsamında ön değerlendirme kararı olumlu olan her bir proje için çağrı takviminde öngörülen süre içerisinde bağımsız değerlendirme süreci yürütülür.
Bağımsız değerlendirme raporu, yetkilendirilmiş bağımsız danışmanlık firmalarından biri tarafından hazırlanır.
12. PROJE DEĞERLENDİRMESİ:
Bağımsız değerlendirme süreci çağrı planında öngörülen süre içerisinde Program Portali üzerinden tamamlanan projeler detaylı değerlendirmeye tabi tutulur.
Projenin gerçekleştirilmesi için Ar-Ge gerekiyorsa, TÜBİTAK tarafından değerlendirilir. Gerekli görülürse açıklamaların netleştirilmesi veya eksik belgelerin tamamlanması amacıyla TÜBİTAK revizyon talep edebilir.
Yatırımcının KOBİ desteklerinden faydalanmak istemesi halinde, ilgili Stratejik Ürün Destek Programı formları doldurulmalı ve gerekli bilgiler sunulmalıdır. KOSGEB, yatırımcının destek şartlarını sağlayıp sağlamadığını kontrol eder ve uygun bulunan projeler için gider kalemlerinin uygunluğunu ayrıca değerlendirerek sonucu Genel Müdürlüğe bildirir.
Başvuruların 9903 sayılı Karar ve 2016/9495 sayılı Karar kapsamındaki devlet desteklerinden yararlandırılması açısından değerlendirmeye tabi tutulabilmesi için ilgili mevzuat kapsamında talep edilen bilgi ve formlar yatırımcı tarafından Program Portali üzerinden yüklenir. Proje komisyonları tarafından Bakanlıkça sağlanabilecek devlet desteklerine ilişkin inceleme ve değerlendirme yapılarak görüş oluşturulur.
13. NİHAİ DEĞERLENDİRME:
Proje komisyonlarınca değerlendirme süreci tamamlanan projeler, ilgili değerlendirme raporları ve komisyon raporuyla birlikte Komite değerlendirmesine sunulur. Program Portalinde yayımlanan proje değerlendirme formu üzerinden puanlama yapılır. Komite, bu değerlendirmede üyelerin yarısından fazlasından ve ortalama olarak 70 ve üzerinde puan alan projeler arasında kriterlere göre önceliklendirme yapmak suretiyle desteklenecek projeleri belirler.
Komite, üyelerin yarısından fazlasından ve ortalama olarak 70 ve üzerinde puan alan projelerin talep edilen destek türlerinde değişiklik yapılması da dahil olmak üzere revize edilmesine, yatırımcılardan ilave bilgi istenmesine karar verebilir.
Komite tarafından desteklenmeye uygun görülen projeler için; her bir yatırım projesi unsurunun birden çok destek türünden yararlandırılmaması koşuluyla TÜBİTAK, KOSGEB ve Bakanlık desteklerini bir arada ve/veya münhasıran içeren destek paketi tanımlanabilir.
14. DESTEK TÜRLERİ:
Bu Program kapsamında desteklenmesine karar verilen projeler; ilgili TÜBİTAK destek programı kapsamında TÜBİTAK tarafından, KOSGEB Stratejik Ürün Destek Programı kapsamında KOSGEB tarafından, 9903 sayılı Karar veya 2016/9495 sayılı Karar hükümleri çerçevesinde Bakanlık tarafından sağlanan desteklerden yararlandırılabilir.
Projelerin hangi destek unsurlarından yararlandırılacağı ise Komite tarafından belirlenir.
15. PROGRAM KAPSAMINDA YATIRIMLARA SAĞLANACAK BAKANLIK DESTEKLERİ:
Programa kesin başvurusu tamamlanan yatırım projeleri için Komite tarafından, 9903 sayılı Karar veya 2016/9495 sayılı Karar kapsamında destek verilmesine dair değerlendirme yapılır.
Komite uygun gördüklerinin, 9903 sayılı Karar kapsamında Teknoloji Hamlesi Programı çerçevesinde desteklenmesine karar verebilir.
Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında Komite tarafından ve Cumhurbaşkanı kararıyla desteklenmesine karar verilen yatırım projeleri için ayrı bir başvuru ve değerlendirmeye gerek olmaksızın TUYSGM tarafından teşvik belgesi düzenlenir. Komite tarafından teşvik belgesi başlangıç tarihinin kesin başvuru tarihi olmasının uygun görüldüğü durumlarda; başvuru tarihi ile teşvik belgesinin düzenlenme tarihi arasında geçen süre, proje için Komite tarafından uygun görülen süreye ilave edilerek teşvik belgesinin süresi belirlenir.
16. PROGRAM KAPSAMINDA SAĞLANACAK TÜBİTAK VE KOSGEB DESTEKLERİ:
Kesin başvurusu tamamlanmış projelerden Ar-Ge ihtiyacı olanlar, ilgili mevzuatında öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde TÜBİTAK tarafından değerlendirmeye tabi tutulur. TÜBİTAK tarafından Ar-Ge desteği sağlanabilecek projeler, Genel Müdürlüğe bildirilir. Komite, TÜBİTAK’ın olumlu görüş verdiği projelerden bir kısmı veya tamamı için Ar-Ge desteği kararı alabilir.
TÜBİTAK’ın Ar-Ge desteği sağlamayı uygun bulmadığı projeler için, TÜBİTAK destekleri Komite tarafından tanımlanamaz. Ancak Komite bu projelere ilişkin, gerekli gördüğü Ar-Ge faaliyetlerinin yatırımcı tarafından kendi kaynaklarıyla yürütülmesini, Program kapsamındaki diğer destek unsurlarının kullandırılması için şart koşabilir.
Yatırımcının KOBİ olduğu yatırım projeleri yatırımcının talebi doğrultusunda, KOSGEB tarafından Stratejik Ürün Destek Programı hükümleri çerçevesinde sağlanan desteklerden yararlandırılabilir.
17. İZLEME:
Destek kapsamına alınan her bir projenin izlemesi, Ar-Ge ve/veya üretime yönelik yatırım faaliyetleri süresince ve bu faaliyetlerin tamamlanmasını müteakiben olmak üzere iki aşamalı yapılır. Her bir projenin izlemesi ve değerlendirmesi, sağlanan destek unsurlarının mahiyetine göre, TUYSGM, TÜBİTAK ve/veya KOSGEB tarafından yapılır ve ilgili belgeler Program Portaline yüklenir.
Yatırım sürecinde teşvik belgeli yatırımcıların yerinde incelemesi yılda bir kez TUYSGM tarafından yapılır veya 9903 sayılı Karar kapsamında tamamlama ekspertizi için görevlendirilen kurum ve kuruluşlara yaptırılır.
Proje kapsamındaki faaliyetlerin tamamlanmasını müteakiben on yıl süresince projenin sağladığı katma değer tutarı, yatırımcı tarafından yıllık bazda yeminli mali müşavir raporuyla hesaplattırılarak izleyen yılın ilk izleme dönemi içerisinde Genel Müdürlüğe sunulur.
18. REVİZYON:
Yatırımcı, üretime yönelik yatırım süreci içerisinde KOSGEB ve Bakanlık tarafından desteklenmekte olan yatırım kısımlarının her biri için en fazla altı defa revizyon talebinde bulunabilir. Revizyon talebi, Program Portali üzerinden yapılır. Bir revizyon talebi yapılması üzerinden 6 ay geçmeden yeni bir revizyon talebi yapılamaz.
Sadece fiyat güncellemesi içeren değişiklikler, oran sınırı olmaksızın TUYSGM tarafından sonuçlandırılır. Yatırım karakteri değişmeyen ve yatırım unsurlarındaki ekleme/çıkarma nedeniyle oluşan değişiklikler, %25'lik yeniden değerleme aralığı içinde kalıyorsa yine TUYSGM tarafından karara bağlanır. TÜBİTAK veya KOSGEB desteklerinden çıkarılan yatırım unsurları, yatırımcının talebiyle ve teşvik mevzuatına uygunsa, Komite kararı olmadan teşvik belgesine dahil edilebilir. Bu değişiklikler, revizyon hakkı veya 6 aylık süre sınırlamasına tabi değildir. Yapılan tüm değişiklikler Genel Müdürlüğe bildirilerek proje dosyasına eklenmelidir.
19. SONLANDIRMA:
Yatırımın %50'sinden azı gerçekleşirse, Komite gerekçeleri değerlendirerek projeyi sonlandırabilir.
TÜBİTAK destekli projelerde, Ar-Ge aşaması devam etmekteyken TÜBİTAK tek başına sonlandırma kararı alabilir. Diğer destekler unsurları için Komite karar verir.
KOSGEB destekli projelerde, KOSGEB sonlandırma gerekçesini Komiteye bildirir. KOSGEB desteklerinin geri alınıp alınmayacağına ve diğer destek unsurları açısından projenin desteklenip desteklenmeyeceğine Komite karar verir.
Teşvik belgesi kapsamında desteklenmekteyken, Komite tarafından veya Cumhurbaşkanınca sonlandırma kararı verilen projeler, Program kapsamından çıkarılır. Bu projeler için, TUYSGM tarafından değerlendirme yapılarak diğer teşvik uygulamalarından yatırımın niteliklerine göre en uygun görülen program kapsamında teşvik belgesi düzenlenebilir. Bu durumda olan projeler için tabi oldukları yeni teşvik uygulamasına kıyasla Program kapsamında fazladan sağlanmış olan destek unsurları geri alınır. Yeni bir teşvik uygulamasına geçirilmeyerek teşvik belgesi sonlandırılan yatırımlar için ise sağlanan destekler geri alınır.
20. TAMAMLAMA:
Yatırım projesi kapsamında öngörülen üretime yönelik yatırım süresinin bitiminden sonra yatırımcı, üç ay içerisinde projenin tamamlanma durumu konusunda karar alınması talebiyle Program Portali üzerinden başvuruda bulunur. Yatırımcının bu süre zarfında başvuruda bulunmaması halinde, Genel Müdürlük tarafından resen tamamlama süreci başlatılır.
Yerinde inceleme çalışmalarında başarısızlıkla tamamlandığı tespit edilen projeler, Program kapsamından çıkarılır. Bu projeler için, TUYSGM tarafından değerlendirme yapılarak diğer teşvik uygulamalarından yatırımın niteliklerine göre en uygun görülen program kapsamında teşvik belgesi düzenlenebilir. Bu durumda olan projeler için, tabi oldukları yeni teşvik uygulamasına kıyasla Program kapsamında fazladan sağlanmış olan destek unsurları ilgili mevzuat hükümlerine göre geri alınır. Yeni bir teşvik uygulamasına geçirilmeyerek belgesi sonlandırılan yatırımlar için ise ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde sağlanan destekler geri alınır.
Başarılı bir şekilde tamamlanan projeler için, proje faaliyetlerinin tamamlanması sonrası izleme sürecine on yıl boyunca devam edilir.
Proje faaliyetlerinin tamamlanması sonrası izleme süreci boyunca, her yılın ilk izleme döneminde, proje kapsamında sağlanan birikimli katma değer tutarı, yatırımcı tarafından yeminli mali müşavir raporları ile tevsik edilen yıllık katma değer tutarlarının güncel değerlerinin toplanması suretiyle hesaplanır.
Yatırımcı tarafından talep edilmesi halinde bu kapsamda destekleri sonlandırılan projeler için TUYSGM tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda, tamamlama vizesi aşamasında yapılmış olan tespitler dikkate alınarak diğer teşvik uygulamaları çerçevesinde teşvik belgesi düzenlenebilir.
Aşağıdaki sayılan hallerin gerçekleşmesi durumunda Bakanlık destekleri sonlandırılır.
21. DİĞER HÜKÜMLER:
9903 sayılı Karar ve/veya 2016/9495 sayılı Karar kapsamında süresi devam eden teşvik belgeleri için bu Programa başvuru yapılamaz. Aynı yatırım projesi kapsamında Bakanlığa başvuru yapılmışsa da Program başvurusu kabul edilmez.
Program değerlendirme süreci devam ederken yatırımcı, Sektörel Teşvik Sistemi kapsamında teşvik başvurusunda bulunabilir. başvurunun olumlu sonuçlanması durumunda Sektörel Teşvik Sistemi kapsamında düzenlenen belgeye ilişkin destekler Teknoloji Hamlesi Programına uygun olacak şekilde revize edilebilir.
Başvuruların yapılabilmesi için gerçek kişilerin yatırımcı adına yetkilendirilmesi gerekir. Ar-Ge yüklenicilerinin de kendi adlarına başvuru yapabilmesi için benzer şekilde yetkilendirilmiş olmaları zorunludur.
22. GEÇİCİ MADDE 4:
Tebliğin yayımı tarihinden önce yapılmış olan başvurular ve bu başvurulara ilişkin Komite Kararlarına yönelik tüm işlemler, yatırım unsurlarında bir değişiklik oluşturmadan yapılan revizyon talepleri hariç olmak üzere başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
İlgili Tebliğ’ e aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/07/20250709-14.htm
Saygılarımızla,
NAZALI VERGI & HUKUK