1. GİRİŞ
Yeşil Dönüşüm Destek Programı Uygulama Usul ve Esasları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 09.07.2025 tarihli 32951 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Yeşil Dönüşüm Programı, Türkiye’de döngüsel ekonomi, kaynak verimliliği ve düşük karbonlu üretim hedefleri doğrultusunda, imalat sanayinde faaliyet gösteren şirketlerin yeşil dönüşüm stratejilerine uygun yatırımlarını desteklemeyi amaçlamaktadır. Program; başvuru, değerlendirme, izleme, revizyon ve tamamlama süreçlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.
2. AMAÇ VE KAPSAM:
Bu Tebliğin amacı; Türkiye’de döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımların desteklenmesine yönelik yürütülecek Yeşil Dönüşüm Programının uygulama usul ve esaslarını belirlemektir.
3. YOL HARİTASI RAPORU:
Yatırımcı, yeşil dönüşüm stratejisi kapsamında tesis özelinde yürütülecek uygulamaları içeren Yol Haritası Raporu hazırlar. Yol haritası raporu şablonu, Bakanlık tarafından çağrıda ilan edilir. Bakanlığın ilan ettiği şablon kullanılarak hazırlanması zorunludur. Yol haritası raporu, yatırımcının kendisi ya da kendi belirleyeceği kişi veya kurumlar tarafından hazırlanabilir.
Yatırımcı yol haritası raporunun uygulama sürecinde gerçekleştirilmek üzere bir veya birden fazla proje sunabilir. Ancak, en az beş yıllık süreyi kapsayan bir veya daha fazla proje önerisi bulunması zorunludur.
Yol haritasının uygulanması ve koordinasyonu yeşil dönüşüm ekibi tarafından yürütülür. Ekip içinden yatırımcı tarafından yetkilendirilen bir yeşil dönüşüm lideri seçilir. Bilgilendirmeler bu lidere yapılır. Yeşil dönüşüm ekibini oluşturan kişilerin bilgileri yatırımcı tarafından portale yüklenir. Kişilerde değişiklik yapılması gereken durumda ancak gerekçeli bildirim ve Genel Müdürlük onayıyla yapılabilir. Elektronik yetkilendirme olmadan lider değişikliği yapılamaz.
4. PROJE HEDEFİ:
Yatırımcı yol haritası raporunda, başvuruda bulunduğu proje için miktarsal veya oransal olarak somut ve ölçülebilir iyileştirmeler içeren bir veya birden çok proje hedefi belirler.
Proje hedefi, aşağıda yer verilen performans göstergeleri dikkate alınarak birim üretim başına belirlenmelidir ve en az birinde iyileştirme sağlanmalıdır.
Proje hedeflerine ilişkin mevcut durum verileri yol haritası raporunda, nihai durum verileri ise proje sonunda sunulur. Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı bu verilerin karşılaştırılmasıyla değerlendirilir.
5. BAŞVURU:
Programa sadece imalat sanayinde faaliyet gösteren Türkiye’de yerleşik sermaye şirketleri başvurabilir.
Bakanlık, Program kapsamında genel veya sektörel başvuruya yönelik çağrılar açarak çağrılar bazında koşullar ve süreler belirleyebilir.
Yatırımcılar, çağrıda belirtilen koşullar uyarınca program portalı üzerinden müracaatta bulunarak öngörülen takvim ve yöntem çerçevesinde başvuru işlemini tamamlar.
Başvuru kapsamında sunulması zorunlu olan yol haritası raporu, program portalına girilecek proje başvurusunun tamamlanmasını müteakiben en geç kırk iş günü içerisinde yatırımcı tarafından program portaline yüklenir. Yol haritası raporu portale yüklenmeyen başvurular değerlendirme dışı bırakılır.
Program kapsamında yatırımcı adına başvuru yeşil dönüşüm lideri tarafından yapılır. Yeşil dönüşüm liderinin yatırımcı tarafından Yatırım Teşvik Belgesi işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesi için yetkilendirilmiş olması gerekir.
Yatırımcılar, belirli bir yatırım adresi için program kapsamında yapılmış ve süreci devam eden bir başvuru veya aynı adreste program kapsamında düzenlenmiş açık Yatırım Teşvik Belgesi bulunması hallerinde ilgili yatırım adresi için yeni bir başvuru yapamaz.
Genel çağrının açık olduğu bir dönem içerisinde sektörel bir çağrının da açılması halinde, ilgili sektörde faaliyet gösteren kuruluşlar sadece sektörel bazlı çağrıya başvuru yapabilir.
6. DEĞERLENDİRİCİ LİSTESİ:
Yol haritası ve proje başvuruları, Genel Müdürlükçe oluşturulan ve portalda yayımlanan Değerlendirici Listesindeki kişilerce değerlendirilir. Liste, değerlendiricilerin performansına göre güncellenebilir. Gerekli görülürse, uygulama aşamasında yerinde inceleme için de görevlendirme yapılabilir.
7. DEĞERLENDİRME:
Desteklenecek projelerde; yol haritası raporunun uygun bulunması, program amaçlarına hizmet etme, ölçülebilir proje hedefleri içerme, yeşil dönüşüm uygulamalarına yer verme ve çağrıda yer alan şartları karşılama koşulu aranır.
Yol haritası raporunun sunulmasını müteakiben eksikliklerin giderilmesi için yatırımcıya program portali üzerinden bilgilendirme yapılarak on beş iş gününden az olmamak kaydıyla düzeltme süresi verilir. Eksiklikleri bildirilen süre içerisinde tamamlanmayan başvurular, program portali aracılığıyla değerlendirme dışı bırakılır.
Düzeltme süresi içerisinde tamamlanan başvurularda şekil yönünden eksiklikler olduğu tespit edilmişse yeniden düzeltme verilebilir. Yapılan inceleme sonucunda halen programın koşullarına uygun olmadığı tespit edilen projeler gerekçe belirtilerek program portali aracılığıyla değerlendirme dışı bırakılır.
Program portali üzerinden başvurusu onaylanan projeler için değerlendirici tarafından program portali üzerinden Başvuru Değerlendirme Raporu hazırlanır. Değerlendirme, aşağıdaki kriterler doğrultusunda yapılır:
a) Yol haritası raporunun yatırımcının yeşil dönüşüm sürecine ilişkin orta ve uzun vadeli planlamalarını tutarlı ve kapsayıcı bir şekilde içermesi.
b) Proje hedefleri ile yeşil dönüşüm uygulamalarının yol haritası raporuyla uyumlu olması.
c) Yol haritası raporu ve proje kapsamında gerçekleştirilecek yeşil dönüşüm uygulamalarının bu alandaki ulusal ve uluslararası mevzuat ile iyi uygulamalar dikkate alınarak oluşturulması.
ç) Projenin sektördeki öncelikler, yenilikçi uygulama örnekleri ve yeni geliştirilmiş teknolojileri içermesi.
d) Proje hedeflerinin, ilgili alanda gerçekleştirilebilecek potansiyel iyileştirme alanları dikkate alındığında belirgin, ölçülebilir, kıyaslanabilir ve gerçekçi olarak belirlenmiş olması.
e) Proje hedeflerinin, gerçekleştirilmesi öngörülen yeşil dönüşüm uygulamaları ve destek kapsamına alınması talep edilen yatırım unsurlarıyla uyumu.
f) Proje hedeflerine ulaşmak üzere gerçekleştirilen yeşil dönüşüm uygulamalarının diğer performans göstergelerinde olumsuz etkiye neden olmaması.
g) Yatırımcı tarafından belirtilen performans göstergelerine yönelik ölçümün yöntemi ve raporlamasına ilişkin unsurların doğruluk ve yeterlilik düzeyi.
Genel Müdürlük, Başvuru Değerlendirme Raporunu dikkate alarak projeye kabul, ret veya revizyon kararı verir ve kararı portaldan yatırımcıya iletir. Revizyon halinde yatırımcıya eksiklikleri gidermesi için 45 iş günü süre tanınır; sürede revizyon yapılmazsa başvuru reddedilir. Revize edilen projeler, önceki değerlendiriciye yönlendirilir ve değerlendirme 20 iş günü içinde tamamlanır.
Reddedilen projeler için programa aynı içerikle bir yıl içinde tekrar başvuru yapılamaz. Projesi reddedilen başvuru sahipleri, ret kararının kendilerine tebliğinden itibaren on beş iş günü içerisinde Genel Müdürlüğe itirazda bulunabilir.
Desteklenmesi uygun bulunan projeler, teşvik belgesi düzenlenmesi için gerekli bilgilerle birlikte TUYSGM’ye portal üzerinden bildirilir. Projenin başlangıç tarihi başvuru tarihidir; bu tarihten belge düzenlenene kadar geçen süre, yatırım süresine eklenerek belge süresi belirlenir.
8. PROGRAM KAPSAMI:
Desteklenecek projeler, imalat sanayinde faaliyet gösteren üretim tesisi ve yardımcı birimlerle sınırlı kalmak kaydıyla proje hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak yapılacak arazi-arsa alımı, bina-inşaat harcaması ile alınacak makine, teçhizat, teknoloji, yazılım ve donanım ile ölçüm, doğrulama, belgelendirme, etüt, test ve danışmanlık hizmetlerini içerebilir.
Mevcut tesise yapılacak ilave yeni yatırımlar dışında kalan komple yeni yatırımlar ile yeşil dönüşüm sürecinde kullanılacak teknoloji ve ürünlerin geliştirilmesi veya üretilmesine yönelik Ar-Ge veya yatırım faaliyetleri için destek sağlanmaz.
Proje bütünlüğünün sağlanması amacıyla yapılacak olan güneş veya rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları proje kapsamına dahil edilebilir. Ancak program kapsamında düzenlenecek Yatırım Teşvik Belgesinde bu yatırımlara yer verilmez ve Karar kapsamında öngörülen yatırım büyüklüğü açısından bu yatırımlar dikkate alınmaz.
9. DESTEK UNSURLARI:
Program kapsamında destek kararı alınan projeler için Karar kapsamında tanımlanan destekler sağlanır.
Desteklenmesine karar verilen projeler için ayrı bir değerlendirmeye gerek olmaksızın Karar hükümleriyle uyumlu olacak şekilde Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.
10. İZLEME, REVİZYON VE SONLANDIRMA:
Yatırım süresi bir yıldan uzun olan projeler için her bir takvim yılının tamamlanmasını müteakiben izleme süreci yürütülür. Projenin ilerleme durumu Genel Müdürlük tarafından, değerlendirici görevlendirilerek izlenir. Varsa yatırım ilerleme raporu izleme sürecinde değerlendirici tarafından dikkate alınır.
Proje hedefleri ve yeşil dönüşüm uygulamalarına ilişkin revizyon talepleri, Genel Müdürlükçe belirlenen değerlendirici tarafından değerlendirilir. Uygun bulunan talepler TUYSGM’ye bildirilir. Revizyon talebinde bulunulmasının üzerinden altı ay geçmedikçe yeni bir revizyon talep edilemez.
Proje kapsamında öngörülen yatırım süresinin bitiminden itibaren otuz iş günü içerisinde; yatırımcının Değerlendirici Listesinden belirlediği değerlendirici tarafından nihai durum ölçümü yapılır. Nihai durum ölçümü sonuçları değerlendirici tarafından program portaline yüklenir ve yatırımcı tarafından onaylanır. Bu süre içerisinde nihai durum ölçümü sonuçları iletilmeyen projeler sonlandırılır.
Her bir proje hedefi bazında, öngörülen proje hedeflerinde en az yüzde yetmiş beş oranında gerçekleşme sağlanması ve varsa başvuru anında yürürlükteki ilgili ulusal mevzuat gereği erişilmesi zorunlu olan eşik değerlerin ötesine geçilmesi esastır.
Belirlenen hedeflere ulaşan projelerin tamamlama işlemleri, TUYSGM tarafından yürütülür.
Belirlenen hedeflere ulaşamayan projeler, program kapsamından çıkarılır, bu projelerin bağlı bulunduğu yol haritası raporunun uygulanması da başarısızlıkla sonuçlanmış sayılır ve bu projelerin gerçekleştirildiği tesis için verilmiş olan Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı iptal edilir. Bu projeler için, TUYSGM tarafından değerlendirme yapılarak diğer teşvik uygulamalarından yatırımın niteliklerine göre en uygun görülen program kapsamında Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenebilir.
Yol haritasını teşvik belgesi olmadan sürdüren ancak başarıyla tamamlama imkânı kalmayan tesislerin Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı iptal edilir. Yol haritasını başarıyla tamamlayan tesislere yeni rapor sunmaları için 1 yıl süre verilir; sunulmazsa unvan iptal edilir.
11. ÖDEMELER:
Yol haritası ve proje süreçlerinde görev alan değerlendiricilere yapılacak ödemeler destek kapsamına dahil edilebilir. Yatırımcı tarafından hazırlanan yol haritası raporunun başvuru sonrası tamamlanması şartıyla maliyeti desteklenir. Değerlendirme süreci sonrası yatırımcı, 15 iş günü içinde değerlendiriciye ödeme yapmalıdır. ödemenin süresinde yapılmaması halinde proje başvurusu program portali aracılığıyla değerlendirme dışı bırakılır.
12. HÜKÜM BULUNMAYAN HALLER:
Hüküm bulunmayan hallerde Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2025/1) hükümleri uygulanır.
İlgili Tebliğ’e ulaşmak için aşağıdaki linki tıklayınız.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/07/20250709-17.htm
Saygılarımızla,
NAZALI VERGI & HUKUK