Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 29.12.2020 tarihli ve Türkiye İsviçre Sosyal Güvenlik Sözleşmesi konulu 2020/53 sayılı Genelge yayımlanmıştır.
Sosyal Güvenlik Sözleşmesi; Genel Hükümler, Uygulanacak Mevzuat, Özel Hükümler, Çeşitli Hükümler ile Geçici ve Son Hükümler olmak üzere 5 (beş) kısımdan oluşmaktadır.
Birinci kısımda; Sözleşmenin mevzuatsal ve kişisel kapsamı belirlenmiş, Akit Taraf vatandaşlarının eşit haklara sahip olduğu, sosyal güvenlik alanındaki hakların diğer Akit Tarafta da kullanılabileceği,
İkinci kısımda; çalışanlar, geçici görevliler, uluslararası ulaştırma personeli ve diplomatik temsilcilik görevlilerinin hangi Akit Tarafın sosyal güvenlik mevzuatına tabi tutulacağı ve geçici görev süresinin istisnaları,
Üç bölümden oluşan üçüncü kısımının;
İlk bölümünde, İsviçre mevzuatının uygulanması, Türk mevzuatının uygulanması, akit ülke mevzuatlarına göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası yardımlarından yararlanmak için iki akit ülke çalışmalarının birleştirilebileceği, tam veya sözleşme aylığı bağlanma şekillerine ilişkin hükümlerle bir (1) yıldan az çalışmaların nasıl değerlendirileceği ve İsviçre’den prim transferinin şartları,
İkinci bölümde, iş kazası ve meslek hastalığı (İKMH) durumunda nakdi yardımların bağlanması, sağlık yardımları, meslek hastalığının ağırlaşmasına ilişkin düzenlemeler,
Üçüncü bölümde, İsviçre mevzuatına göre aile yardımlarından faydalananlar,
Dördüncü kısımda; Sözleşmenin uygulanması için İdari Anlaşma yapılmasına, uygulamada ve sorunların çözümünde Akit Tarafların birbiri ile yardımlaşmasına, bu yardımların ücretsiz yapılmasına, kontrol muayenelerinin yapılmasına, yazışmalarda resmi dillerin kullanılmasına, Sözleşme uygulamalarındaki belgelerin harç ve tasdik bedellerinden muaf tutulmasına, bir Akit Tarafa yapılan başvuruların diğer Akit Tarafta da yapılmış gibi kabul edilmesine, ödemelerde kullanılacak para birimine ve anlaşmazlıkların çözülmesine ilişkin hükümler,
Beşinci Kısımda ise; Sözleşmenin yürürlüğe girmesi ve yürürlükte kalma süresi ile Sözleşme
öncesi ve sonrası haklara ilişkin hükümler
yer almaktadır.
Sözleşmenin Uygulama Alanı
Sözleşmenin kişisel kapsamında Türkiye bakımından, Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendinde sayılan sigortalılar yer almakta olup, Sözleşmenin 2 nci maddesi uyarınca bunlar için Akit ülke vatandaşı olma koşulu aranmaktadır.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen emekli sandıkları da Sözleşme kapsamında olup Sözleşme hükümleri bu kapsamda çalışanlar ve/veya sandıktan emekli aylığı alanlar hakkında da uygulanacaktır.
Bu kapsamda çalışanlar ve aylık sahipleri hakkında İsviçre irtibat kurumları ile yapılacak tüm
yazışmalara Kurum aracılık edecektir. Ancak, talep formülerlerinin düzenlenerek Kuruma intikal ettirilmesi ile ilgili işlemler, ilgili sandık tarafından gerçekleştirilecektir.
Uygulanacak mevzuat Sözleşmenin 1 inci maddesinde belirlenmiş olup Türkiye bakımından Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamındakiler için malullük, yaşlılık, ölüm, hastalık ve analık sigortaları ile İKMH sigortasını, (b) ve (c) kapsamındakiler için ise malullük, yaşlılık, ölüm sigortalarını kapsamaktadır. Ayrıca, genel sağlık sigortası uygulamaları Sözleşme kapsamında yer almamaktadır.
Bir Akit Tarafta geçen çalışmalar esas alındığında yaşlılık ve ölüm yardımlarına hak kazananların diğer Akit Tarafta geçen çalışmaları dikkate alınmaksızın aylık bağlanabilecektir. Malullük sigortasından aylıklar ise diğer Akit Tarafta geçen süreler de dikkate alınmak suretiyle Sözleşmenin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasına istinaden tek taraflı olarak bağlanacaktır.
Sözleşmenin Uygulanması ve Formülerler
Sözleşmenin uygulanmasında kullanılmak üzere, İdari Anlaşmanın 2 nci maddesine istinaden Türkçe, Almanca ve Fransızca olmak üzere 12 (oniki) adet formüler ihdas edilmiştir. Formülerlerin rumuzu “CH/TR" dir. Söz konusu formülerlerden Kurumumuzca kullanılan 6 (altı) tanesi Kurum intranet sayfasında “Kurumsal/ Dokümanlar/ Yurtdışı/ Formülerler” bölümünde yayımlanmıştır.
Formülerler, bu Genelgede yer alan açıklamalar doğrultusunda, bilgilerin doğruluğu kontrol edildikten sonra elektronik ortamda düzenlenecektir.
Uygulanacak Mevzuatın Belirlenmesi
İkili sosyal güvenlik sözleşmelerinin temel ilkesi gereği çalışılan ülke mevzuatına tabi olma kuralı bulunmaktadır. Sözleşmenin 5 inci ve 6 ncı maddelerinde bu kurala istisna olarak geçici görevle diğer Akit Tarafa gönderilen sigortalıların, elçilik ve konsolosluklarda istihdam edilen ücretli personelin ve ulaştırma firmasında çalışanların hangi Akit Tarafın mevzuatına tabi kalacaklarına ilişkin hususlar düzenlenmiştir.
Genelgenin tam metnine BURADAN ulaşabilirsiniz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr |
Çağdaş Güren Yönetici Ortak, Sosyal Güvenlik Müşaviri cguren@nazali.av.tr |