Ajanda

30 EKİM 2024 TARİHLİ VE 32707 SAYILI RESMÎ GAZETE’DE 7529 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN (“DEĞİŞİKLİK KANUNU”) YAYIMLANMIŞTIR.

30.10.2024

Değişiklik Kanunu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da (“TKHK”) çeşitli değişiklikler yaparak tüketicilerin haklarını güçlendirmeyi ve doğrudan satış sistemi gibi konulara ilişkin düzenlemeler getirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle, doğrudan satış sistemine dair yeni 47/A maddesi eklenmiş ve doğrudan satış şirketlerinin sermaye yapısı, kazanç modeli ve tüketicinin korunması esaslarına uygunluğu gibi koşullar belirlenmiştir. Ayrıca, tüketicilerin bilgilendirilmesi, cayma hakkı, doğrudan satış şirketlerinin yükümlülükleri ve piramit satış sistemlerine yönelik yaptırımlar ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Bu değişiklikler, tüketiciye mesafeli veya kalıcı veri saklayıcılar yoluyla bilgi sağlanmasını da kapsar hale getirmiştir. Bunlara ek olarak, tüketicinin korunması hükümlerine aykırı reklam yayınları için çeşitli medya türlerine göre idari para cezaları artırılmıştır.  

 

Değişiklik Kanunu ile ayrıca  23/10/2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da da (“ETHK”) değişiklikler yapılarak elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının lisans ücretlerinin hesaplanmasında bazı istisnalar ve indirimler tanımlanmaktadır. Yurt dışına yapılan satışlar hesaplamadan çıkarılmış; yatırım teşvikiyle yapılan harcamalar ve belirli koşullarda net işlem hacminden indirim sağlanmıştır. İlgili düzenlemeler, e-ticaret hizmet sağlayıcılarının belirli yatırımları ve yurt dışı faaliyetleri teşvik edilmektedir.

 

Değişiklik Kanunu kapsamında yapılan değişiklikleri aşağıda dikkatinize sunarız. Tabloda özellikle belirttiğimiz hariç tüm hükümler yayımı tarihinde (30 Ekim 2024) yürürlüğe girmiştir.

 

 

  1. TKHK Kapsamında Yapılan Değişikler

 

İlgili Madde

Maddenin İlk Hali

Maddenin Son Hali

Değişiklik Kanunu Kapsamında Yapılan Değişiklikler

22(3)

(3) Tüketici kredisi sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan kredi veren, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

(3) Tüketici kredisi sözleşmesi yazılı veya mesafeli olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan kredi veren, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

Tüketici kredisi sözleşmelerinin geçerlilik şartı yazılı olarak kurulmuş olması iken ilgili kanun değişikliğiyle birlikte artık tüketici kredisi sözleşmelerinin mesafeli olarak kurulması ilgili sözleşmenin geçerliliğini etkilememektedir.

31(1)

(1) Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemez. Bu hesap, tüketicinin aksine yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanır.

(1) Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemez. Bu hesap, tüketicinin aksine yazılı veya kalıcı veri saklayıcısıyla talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanır.

Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap, ilgili kanun değişikliğinden önce tüketicinin aksine yazılı talebi olmaması halinde kredinin ödenmesi ile kapanmakta iken ilgili kanun değişikliği ile birlikte tüketicinin aksine yazılı talebinin yanında kalıcı veri saklayıcısı ile de aksine talebinin olmaması halinde de kredi ödenmesi kapanmaktadır.

32(2)

(2) Konut finansmanı sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan konut finansmanı kuruluşu, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

(2) Konut finansmanı sözleşmesi yazılı veya mesafeli olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan konut finansmanı kuruluşu, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

Konut finansmanı sözleşmelerinin geçerlilik şartı yazılı olarak kurulmuş olması iken ilgili kanun değişikliğiyle birlikte artık konut finansmanı sözleşmelerinin mesafeli olarak kurulması da ilgili sözleşmenin geçerliliğini etkilememektedir.

39(1)

(1) Konut finansmanı sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemez. Bu hesap, tüketicinin aksine yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanır.

(1) Konut finansmanı sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemez. Bu hesap, tüketicinin aksine yazılı veya kalıcı veri saklayıcısıyla talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanır.

Konut finansmanı sözleşmesine ilişkin bir hesap, ilgili kanun değişikliğinden önce tüketicinin yazılı talebi olmaması halinde kredinin ödenmesi ile kapanmakta iken ilgili kanun değişikliği ile birlikte tüketicinin aksine yazılı talebinin yanında kalıcı veri saklayıcısı ile de aksine talebinin olmaması halinde de kredi ödenmesi kapanmaktadır.

47(7)

(7) Sözleşmenin zorunlu içeriği, kapsam dışı sözleşmeler, doğrudan satışlar, tüketici ile satıcı ve sağlayıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat, satış yapacaklarda aranacak nitelikler ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

(7) Sözleşmenin zorunlu içeriği, kapsam dışı sözleşmeler, tüketici ile satıcı ve sağlayıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat, satış yapacaklarda aranacak nitelikler ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

İlgili kanun değişikliğinden önce doğrudan satışların usul ve esasları yönetmelikle belirlenmekte iken artık doğrudan satışların usul ve esasları yönetmelikle belirlenmeyecektir. Hüküm yayımından 9 (dokuz) ay sonra yürürlüğe girecektir.

47A

Hüküm yeni eklenmiştir.

(1) Doğrudan satış sistemi, doğrudan satış şirketi tarafından oluşturulan ve iş sözleşmesi ile istihdam edilmeyen, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimlerle komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında faaliyet gösteren doğrudan satıcıların tüketicilere mal veya hizmet pazarladığı satış sistemidir.

(2) Doğrudan satış şirketinin sermaye şirketi olması ve yönetmelikle belirlenen diğer koşulları sağlaması zorunludur.

 

(3) Doğrudan satış sisteminin, elde edilecek kazancın ağırlıklı olarak sisteme yeni doğrudan satıcılar kazandırılması ve bu sayede ortaya çıkan menfaatlerin dağıtılması üzerine kurulmaması, mal veya hizmetin tüketicilere satışını esas alması ve yönetmelikle belirlenen diğer ilkelere uygun olması gerekir.

 

(4) Doğrudan satıcılardan, sisteme dahil olmaları veya sistemde kalmaları için tüketiciye satışı öngörülen mal veya hizmeti içermeyen yenileme, paket, ücret, aidat ve benzeri isimler altında herhangi bir bedel veya borç altına sokan belge alınamaz. Doğrudan satış şirketinin belirlediği miktar ya da tutarda mal veya hizmet satın alınması doğrudan satıcının sistem içindeki seviyesini belirleyemez.

 

(5) Doğrudan satış sistemi kapsamında mal veya hizmet satın alan tüketici otuz gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde doğrudan satıcıya veya doğrudan satış şirketine yöneltilmiş olması yeterlidir.

 

(6) Doğrudan satış şirketi, Bakanlıkça belirlenen hususlarda tüketicinin bilgilendirilmesini, talep ve bildirimlerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlüdür.

 

(7) Doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcının ve tüketicinin hak ve yükümlülükleri, kapsam dışı sözleşmeler, mal veya hizmet satışı, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelik ile belirlenir.

47A maddesi ilgili kanuna 47.maddeden sonra gelecek şekilde eklenerek doğrudan satış sistemi ile ilgili temel düzenlemeler yürürlüğe konulmuştur. Söz konusu maddeye göre:

  • Doğrudan satış, doğrudan satış şirketi ile istihdam ilişkisi olmayan bağımsız temsilcilerin tüketiciye mal veya hizmet sattığı bir sistem olarak tanımlanmakta ve doğrudan satıcılar komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi çıkarlar karşılığında bu faaliyeti sürdürmektedir.
  • Doğrudan satış şirketinin bir sermaye şirketi olması ve yönetmelikte belirtilen diğer koşulları sağlaması gerekmektedir.
  • Sistem, kazancın yeni satıcı kazandırmak ve esas olarak mal veya hizmet satışına dayalı bir yapıda olması gerekmektedir.
  • Doğrudan satıcıların sisteme katılımı veya sistemde kalmaları  için tüketiciye satışı öngörülen mal veya hizmeti içermeyen  herhangi bir bedel veya borç altına sokan belge alınamamakta ve satıcıların sistem içindeki seviyeleri, satın alınacak mal veya hizmet miktarına bağlı olarak belirlenememektedir.
  • Doğrudan satış yoluyla mal veya hizmet satın alan tüketicilere, sözleşmeden otuz gün içinde koşulsuz cayma hakkı tanınmakta olup cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin söz konusu 30 gün içinde doğrudan satıcıya veya doğrudan satış şirketine yöneltilmiş olması gerekmektedir.
  • Doğrudan satış şirketi, tüketicilerin bilgilendirilmesi ve taleplerini iletebilmesi için bir sistem kurmakla yükümlüdür.
  • Doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcının ve tüketicinin hak ve yükümlülükleri, kapsam dışı sözleşmeler, mal veya hizmet satışı, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelik ile belirlenecektir.

Hüküm yayımından 9 (dokuz) ay sonra yürürlüğe girecektir.

77(12)

(12) Bu Kanunun 61 inci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları hakkında durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası ve gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası uygulanır. Reklam Kurulu, ihlalin niteliğine göre bu fıkradaki yaptırım kararlarını birlikte veya ayrı ayrı verebilir. Aykırılık; 
a) Yerel düzeyde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise on bin Türk Lirası,

b) Ülke genelinde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise iki yüz bin Türk Lirası,

c) Süreli yayınlar aracılığıyla gerçekleşmiş ise (a) ve (b) bentlerinde belirtilen cezaların yarısı,

ç) Yerel düzeyde veya uydu üzerinden yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise beş bin Türk Lirası,

d) Ülke genelinde yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası,

e) Uydu üzerinden yayın yapan televizyon kanalı veya internet aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası,

f) Kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmiş ise yirmi beş bin Türk Lirası,

g) Diğer mecralar aracılığı ile gerçekleşmiş ise beş bin Türk Lirası,

 

idari para cezası verilir. Reklam Kurulu, idari işleme konu ihlalin bir yıl içinde tekrar edilmesi hâlinde yukarıda belirtilen idari para cezalarını on katına kadar uygulayabilir. Aykırılığın internet ortamı üzerinden gerçekleşmesi hâlinde Reklam Kurulu; içeriğin çıkarılması için ilgili internet sayfasındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden, elektronik olarak iletişim kurulabilecek araçlar ile bildirimde bulunulmasına, bu bildirime rağmen yirmi dört saat içinde içeriğin çıkarılmaması hâlinde erişimin engellenmesine karar verebilir. Muhataba bildirimde bulunulamaması hâli ile sınırlı olmak üzere doğrudan erişimin engellenmesine karar verilebilir. Erişimin engellenmesi kararı uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir. Erişimin engellenmesi kararı esas olarak aykırılığın gerçekleştiği içerikle sınırlı olarak verilir. Ancak, teknik olarak aykırılığa ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla aykırılığın önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilir.

 

(12) Bu Kanunun 61 inci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları hakkında durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası ve gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası uygulanır. Reklam Kurulu, ihlalin niteliğine göre bu fıkradaki yaptırım kararlarını birlikte veya ayrı ayrı verebilir. Aykırılık;

a) Yerel düzeyde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise yüz on bin Türk Lirasından bir milyon yüz bin Türk Lirasına kadar,

b) Ülke genelinde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise iki milyon iki yüz on bin Türk Lirasından yirmi iki milyon yüz bin Türk Lirasına kadar,

c) Süreli yayınlar aracılığıyla gerçekleşmiş ise (a) ve (b) bentlerinde belirtilen cezaların yarısı,

ç) Yerel düzeyde veya uydu üzerinden yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise altmış bin Türk Lirasından altı yüz bin Türk Lirasına kadar,

d) Ülke genelinde yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise altı yüz bin Türk Lirasından altı milyon Türk Lirasına kadar,

e) Uydu üzerinden yayın yapan televizyon kanalı veya internet aracılığı ile gerçekleşmiş ise altı yüz bin Türk Lirasından altı milyon Türk Lirasına kadar,

f) Kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmiş ise iki yüz seksen bin Türk Lirasından iki milyon sekiz yüz bin Türk Lirasına kadar,

g) Diğer mecralar aracılığı ile gerçekleşmiş ise altmış bin Türk Lirasından altı yüz bin Türk Lirasına kadar,

 

idari para cezası verilir. Reklam Kurulu, bu fıkrada alt ve üst sınırları belirtilen idari para cezalarını uygularken aykırılığın haksızlık içeriği, aykırılık dolayısıyla elde edilen menfaatin veya neden olunan zararın büyüklüğü ile aykırılığı gerçekleştirenin kusuru ve ekonomik durumu gibi hususları dikkate alır. Aykırılığın internet ortamı üzerinden gerçekleşmesi hâlinde Reklam Kurulu; içeriğin çıkarılması için ilgili internet sayfasındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden, elektronik olarak iletişim kurulabilecek araçlar ile bildirimde bulunulmasına, bu bildirime rağmen yirmi dört saat içinde içeriğin çıkarılmaması hâlinde erişimin engellenmesine karar verebilir. Muhataba bildirimde bulunulamaması hâli ile sınırlı olmak üzere doğrudan erişimin engellenmesine karar verilebilir. Erişimin engellenmesi kararı uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir. Erişimin engellenmesi kararı esas olarak aykırılığın gerçekleştiği içerikle sınırlı olarak verilir. Ancak, teknik olarak aykırılığa ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla aykırılığın önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilir

6502 sayılı kanunun ticari reklam ile ilgili düzenlemelerin yer aldığı 61.maddedeki yükümlülüklere aykırı hareket eden reklam verenler için öngörülmüş idari para cezası yaptırımları bakımından değişiklikler söz konusudur. Buna göre aykırılık;

  • Yerel düzeyde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise on bin Türk Lirası idari para cezası öngörülmüş iken söz konusu kanun değişikliği sonrasında artık on bin Türk Lirası yerine yüz on bin Türk Lirasından bir milyon yüz bin Türk Lirasına kadar,
  • Ülke genelinde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise iki yüz bin Türk Lirası idari para cezası öngörülmüş iken söz konusu kanun değişikliği sonrasında artık iki milyon iki yüz on bin Türk Lirasından yirmi iki milyon yüz bin Türk Lirasına kadar,
  • Yerel düzeyde veya uydu üzerinden yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise beş bin Türk Lirası idari para cezası öngörülmüş iken söz konusu kanun değişikliği sonrasında artık altmış bin Türk Lirasından altı yüz bin Türk Lirasına kadar,
  • Ülke genelinde yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası idari para cezası öngörülmüş iken söz konusu kanun değişikliği sonrasında artık altı yüz bin Türk Lirasından altı milyon Türk Lirasına kadar,
  • Uydu üzerinden yayın yapan televizyon kanalı veya internet aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası idari para cezası öngörülmüş iken söz konusu kanun değişikliği sonrasında artık altı yüz bin Türk Lirasından altı milyon Türk Lirasına kadar,
  • Kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmiş ise yirmi beş bin Türk Lirası idari para cezası öngörülmüş iken söz konusu kanun değişikliği sonrasında artık  iki yüz seksen bin Türk Lirasından iki milyon sekiz yüz bin Türk Lirasına kadar,
  • Diğer mecralar aracılığı ile gerçekleşmiş ise beş bin Türk Lirası idari para cezası öngörülmüş iken söz konusu kanun değişikliği sonrasında artık altmış bin Türk Lirasından altı yüz bin Türk Lirasına kadar,

 

idari para cezası öngörülmektedir.  Ayrıca ilgili kanun değişikliğinden önce Reklam Kurulunun, idari işleme konu ihlalin bir yıl içinde tekrar edilmesi hâlinde yukarıda belirtilen idari para cezalarını on katına kadar uygulayabileceği öngörülmekteyken değişiklik sonrasında,  Reklam Kurulunun, bu fıkrada alt ve üst sınırları belirtilen idari para cezalarını uygularken aykırılığın haksızlık içeriği, aykırılık dolayısıyla elde edilen menfaatin veya neden olunan zararın büyüklüğü ile aykırılığı gerçekleştirenin kusuru ve ekonomik durumu gibi durumların göz önüne alınarak idari para cezalarının miktarlarını tayin edeceği belirtilmiştir.

77(13)

(13) Bu Kanunun 62’nci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında haksız ticari uygulamanın üç aya kadar tedbiren durdurulması veya durdurulması yaptırımı veya beş bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır. Kurul, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. İdari para cezası, aykırılık ülke genelinde gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası olarak uygulanır. Aykırılığın reklam yoluyla gerçekleştirildiğinin tespiti hâlinde bu maddenin on ikinci fıkra hükümleri uygulanır.

(13) Bu Kanunun 62’nci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında haksız ticari uygulamanın üç aya kadar tedbiren durdurulması veya durdurulması yaptırımı veya altmış bin Türk Lirasından altı yüz bin Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanır. Kurul, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. İdari para cezası, aykırılık ülke genelinde gerçekleşmiş ise altı yüz bin Türk Lirasından altı milyon Türk Lirasına kadar uygulanır. Reklam Kurulu, bu fıkrada alt ve üst sınırları belirtilen idari para cezalarını uygularken aykırılığın haksızlık içeriği, aykırılık dolayısıyla elde edilen menfaatin veya neden olunan zararın büyüklüğü ile aykırılığı gerçekleştirenin kusuru ve ekonomik durumu gibi hususları dikkate alır. Aykırılığın reklam yoluyla gerçekleştirildiğinin tespiti hâlinde bu maddenin on ikinci fıkra hükümleri uygulanır.

6502 sayılı kanunun Haksız ticari uygulamaların düzenlenmiş olduğu 62.maddedeki yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında beş bin Türk Lirası idari para cezası uygulanacağını öngörülen söz konusu hüküm ilgili kanun değişikliğinden sonra altmış bin Türk Lirasından altı yüz bin Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanacağı şeklinde yürürlüğe girmiştir.

 

İlgili kanun değişikliğinden önce idari para cezasının, aykırılık ülke genelinde gerçekleşmiş olması durumunda elli bin Türk Lirası olarak uygulanacağı öngörülmüşken söz konusu değişiklikten sonra idari para cezasının altı yüz bin Türk Lirasından altı milyon Türk Lirasına kadar uygulanabileceği düzenlenmiştir. Reklam Kurulunun, idari işleme konu ihlalin bir yıl içinde tekrar edilmesi hâlinde yukarıda belirtilen idari para cezalarını on katına kadar uygulayabileceği öngörülmekteyken değişiklik sonrasında,  Reklam Kurulunun, bu fıkrada alt ve üst sınırları belirtilen idari para cezalarını uygularken aykırılığın haksızlık içeriği, aykırılık dolayısıyla elde edilen menfaatin veya neden olunan zararın büyüklüğü ile aykırılığı gerçekleştirenin kusuru ve ekonomik durumu gibi durumların göz önüne alınarak idari para cezalarının miktarlarını tayin edeceği belirtilmiştir.

77(15)

(15) Bu Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında yedi gün içinde bilgi ve belgelerin doğru olarak verilmesi veya yerinde inceleme imkânının sağlanması ihtar edilir. İhtara rağmen aykırılığın devamı hâlinde seksen bin Türk Lirasından az olmamak üzere aykırılığın tespitinden bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verilir. Bir önceki mali yıl gayrisafi gelirinin oluşmaması hâlinde, oluşan en son tarihli gayrisafi geliri dikkate alınır. Gayrisafi gelirin bildirilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda üç milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır. Devre tatil satışlarında ise ihtara rağmen aykırılığın devamı hâlinde üç milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır. Aykırı fiilin bir yıl içinde tekrar edilmesi hâlinde idari para cezası iki misli olarak uygulanır.

(15) Bu Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenlere yedi gün içinde bilgi ve belgelerin doğru olarak verilmesi veya yerinde inceleme imkânının sağlanması ihtar edilir. İhtara rağmen aykırılığın devamı hâlinde seksen bin Türk Lirasından az olmamak üzere aykırılığın gerçekleştiği tarihten bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verilir. Bir önceki mali yıl gayrisafi gelirinin oluşmaması hâlinde, oluşan en son tarihli gayrisafi geliri dikkate alınır. Gayrisafi gelirin bildirilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda ön ödemeli konut satışlarında altı milyon Türk Lirası, diğer satışlarda bir milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır. Gayrisafi gelirini beyan etme yükümlülüğü bulunmayanlar hakkında elli bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır. Devre tatil satışlarında ise ihtara rağmen aykırılığın devamı hâlinde üç milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

6502 sayılı kanunun uygulanmasında, Bakanlık müfettişleri, gümrük ve ticaret denetmenleri ile Bakanlıkça görevlendirilecek personel, mal veya hizmet sunulan her yerde denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkili olduğundan bu kanun kapsamına giren hususlarda, yetkili ve görevli kişi veya kuruluşlara her türlü bilgi ve belgenin doğru olarak gösterilmesi veya istenmesi hâlinde belgelerin aslının veya onaylı kopyalarının verilmesi zorunludur. Bu yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında yedi gün içinde bilgi ve belgelerin doğru olarak verilmesi veya yerinde inceleme imkânının sağlanması ihtar edilmesine rağmen aykırılığın devamı hâlinde seksen bin Türk Lirasından az olmamak üzere aykırılığın tespitinden bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verileceğini öngören düzenleme aykırılığın tespitinden değil, aykırılığın gerçekleştiği tarihten bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verileceği şeklinde düzenlenmiştir.

 

Gayrisafi gelirin bildirilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda üç milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanırken söz konusu kanun değişikliği sonrasında, söz konusu durumda  ön ödemeli konut satışlarında altı milyon Türk Lirası, diğer satışlarda bir milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanacağı öngörülmüştür. Ayrıca maddenin devamına  gayrisafi gelirini beyan etme yükümlülüğü bulunmayanlar hakkında elli bin Türk Lirası idari para cezası uygulanacağını öngören düzenleme eklenmiştir.

 

 

77(17)

(17) Bu Kanunun 80 inci maddesine aykırı olarak piramit satış sistemini başlatan, düzenleyen veya toplantı, elektronik posta veya diğer birçok kimsenin de katılımını sağlamaya elverişli yöntemlerle yayan veya böyle bir sistemin diğer bir şekilde yayılmasını ticari amaçlarla destekleyenler hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

(17) Bu Kanunun;

 

 a) 47/A maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen yükümlülüklere aykırılığı tespit edilenler hakkında her bir aykırılık için beş milyon Türk Lirası, dördüncü, beşinci ve yedinci fıkralarında belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem için iki bin iki yüz Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

 

b) 47/A maddesinin altıncı fıkrasına aykırı hareket edenlere bu aykırılığın giderilmesi için üç ay süre verilir. Bu süre sonunda aykırılığın giderilmemesi halinde bir milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

 

c) 80 inci maddesine aykırı olarak piramit satış sistemini başlatan, düzenleyen veya toplantı, elektronik posta veya diğer birçok kimsenin de katılımını sağlamaya elverişli yöntemlerle yayan veya böyle bir sistemin diğer bir şekilde yayılmasını ticari amaçlarla destekleyenler hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

İlgili kanun değişikliğinden sonra doğrudan satış şirketinin sermaye şirketi olması ve yönetmelikle belirlenen diğer koşulları sağlamaması ve doğrudan satış sisteminin, elde edilecek kazancın ağırlıklı olarak sisteme yeni doğrudan satıcılar kazandırılmaması ve bu sayede ortaya çıkan menfaatlerin dağıtılması üzerine kurulması, mal veya hizmetin tüketicilere satışını esas alması ve yönetmelikle belirlenen diğer ilkelere uygun olmaması durumlarının tespiti halinde söz konusu aykırılara sebep olanlar hakkında her bir aykırılık için beş milyon Türk Lirası; doğrudan satıcılardan, sisteme dahil olmaları veya sistemde kalmaları için tüketiciye satışı öngörülen mal veya hizmeti içermeyen yenileme, paket, ücret, aidat ve benzeri isimler altında herhangi bir bedel veya borç altına sokan belge alınması, doğrudan satış sistemi kapsamında mal veya hizmet satın alan tüketici otuz gün içinde cayma hakkını kullandığına dair bildirimin bu süre içinde doğrudan satıcıya veya doğrudan satış şirketine yöneltmiş olmaması, doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcının ve tüketicinin hak ve yükümlülükleri, kapsam dışı sözleşmeler, mal veya hizmet satışı, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelik ile belirlenmemesi durumunda  söz konusu durumlara sebep olanlar hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem için iki bin iki yüz Türk Lirası

 

idari para cezası uygulanacağı öngörülmüştür.

 

Bakanlıkça belirlenen hususlarda tüketicinin bilgilendirilmesini, talep ve bildirimlerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlü olan doğrudan satış şirketine bu aykırılığın giderilmesi için üç ay süre verileceği ve söz konusu süre sonunda aykırılığın giderilmemesi halinde bir milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanacağı söz konusu kanun değişikliğiyle öngörülmüştür.

Hüküm yayımından 9 ay (dokuz) sonra yürürlüğe girecektir.

77A(2)

(2) Reklam Kurulu tarafından verilen idari para cezaları hariç olmak üzere, Bakanlık tarafından verilen idari para cezaları ile valilikler tarafından verilen idari para cezalarına karşı bu madde kapsamında uzlaşma talebinde bulunulabilir.

Bu hüküm yürürlükten kaldırılmıştır.

Bakanlık tarafından verilen idari para cezaları ile valilikler tarafından verilen idari para cezalarına karşı uzlaşma talebinde bulunulabileceğine dair madde fıkrası mülga edilerek söz konusu idari para cezaları için uzlaşma yolu kapatılmıştır.

2. ETHK Kapsamında Yapılan Değişiklikler

İlgili Madde

Maddenin İlk Hali

Maddenin Son Hali

Değişiklik Kanunu Kapsamında Yapılan Değişiklikler

Ek Madde 4(7)

(7) Lisans ücretinin hesaplanmasında, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve ekonomik bütünlük içinde bulunduğu elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların elektronik ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar hesaba dâhil edilmez.

(7) Lisans ücretinin hesaplanmasında;

 

a) Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve ekonomik bütünlük içinde bulunduğu elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların elektronik ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar hesaba dâhil edilmez.

 

b) Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminin, ETBİS verileri kullanılarak hesaplanan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların net işlem hacimleri toplamının yüzde yirmisinden fazla olmaması şartıyla, izleyen takvim yılında gerçekleştirilen;

 

1) (a) bendinde belirtilen satış tutarının,

 

2) Yatırımların proje bazında desteklenmesine dair mevzuat uyarınca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yatırım teşvik belgesi alınarak gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarının,

 

iki katı o takvim yılına ilişkin net işlem hacminden indirilir.

 

c) (b) bendinde belirtilen haddin aşılıp aşılmadığının tespitinde yüzde on beşin altındaki had aşımları dikkate alınmaz.

ETBİS verileri kullanılarak hesaplanan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların net işlem hacimleri toplamının yüzde yirmisinden fazla olmaması şartı ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminin, izleyen takvim yılında gerçekleştirilen; elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve ekonomik bütünlük içinde bulunduğu elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların elektronik ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışların tutarını ve yatırımların proje bazında desteklenmesine dair mevzuat uyarınca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yatırım teşvik belgesi alınarak gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarının, iki katı o takvim yılına ilişkin net işlem hacminden indirileceği söz konusu kanun değişikliği ile öngörülmüş, ETBİS verileri kullanılarak hesaplanan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların net işlem hacimleri toplamının yüzde yirmisinin  aşılıp aşılmadığının tespitinde yüzde on beşin altındaki had aşımları dikkate alınmayacağı söz konusu kanun değişikliği ile düzenlenmiştir.

Geçici Madde 2(5)

-

(5) 2024 yılına ilişkin lisans ücretinin hesaplanmasında, ek 4’üncü maddenin yedinci fıkrasının (b) bendinin alt bentlerinde belirtilen tutarların dört katı elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminden indirilir.

Söz konusu kanun değişikliği ile birlikte 2024 yılına ilişkin lisans ücretinin hesaplanmasında, ETBİS verileri kullanılarak hesaplanan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların net işlem hacimleri toplamının yüzde yirmisinden fazla olmaması şartı ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminin, izleyen takvim yılında gerçekleştirilen; elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve ekonomik bütünlük içinde bulunduğu elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların elektronik ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışların tutarını ve yatırımların proje bazında desteklenmesine dair mevzuat uyarınca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yatırım teşvik belgesi alınarak gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarının dört katının elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminden indirileceği söz konusu kanun değişikliği kapsamında ilgili maddeye eklenerek öngörülmüştür.

Geçici Madde 2(6)

-

(6) 2025 yılına ilişkin lisans ücretinin hesaplanmasında, ek 4’üncü maddenin yedinci fıkrasının (b) bendinin alt bentlerinde belirtilen tutarların üç katı elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminden indirilir.

Söz konusu kanun değişikliği ile birlikte 2024 yılına ilişkin lisans ücretinin hesaplanmasında, ETBİS verileri kullanılarak hesaplanan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların net işlem hacimleri toplamının yüzde yirmisinden fazla olmaması şartı ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminin, izleyen takvim yılında gerçekleştirilen; elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve ekonomik bütünlük içinde bulunduğu elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların elektronik ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışların tutarını ve yatırımların proje bazında desteklenmesine dair mevzuat uyarınca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yatırım teşvik belgesi alınarak gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarının  üç katı elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminden  indirileceği söz konusu kanun değişikliği kapsamında ilgili maddeye eklenerek düzenlenmiştir.