496 SIRA NO.LU VUK GENEL TEBLİĞİ

29.05.2018

7103 sayılı Kanunun 10. maddesi ile Vergi Usul Kanunu’nun “Kıymeti düşen mallar” başlıklı 278. maddesinden sonra gelmek üzere, imha edilmesi gereken malların değerlemesine yönelik yeni düzenlemeler içeren 278/A maddesi eklenmiştir.

Buna göre, bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle emtia imha işlemleri süreklilik arz eden mükellefler, takdir komisyonu kararına gerek olmaksızın Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek usul ve tayin olunacak imha oranına göre değerleme yapabileceklerdir.

Söz konusu usul ve esaslar 25 Mayıs 2018 tarih ve 30431 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 496 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile belirlenmiş olup, söz konusu Tebliğ’de yer alan açıklamalar aşağıda özetlenmiştir.

Tebliğ 2 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde imha edilen emtianın değerlemesine ilişkin genel uygulama anlatılmıştır. İkinci bölümde ise, bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle süreklilik arz eden imha işlemlerine konu emtianın değerlenmesine ilişkin düzenlemeler izah edilmiştir.

Birinci bölümdeki düzenlemelere göre; imha edilen emtianın değerlemesindeki genel uygulama emsal bedel ile değerlenecek olan iktisadi kıymet değerinin ortalama fiyat veya maliyet bedeliyle belirlenmesi mümkün olmadığından, bu kıymetlerdeki değer düşüklüğü takdir komisyonu marifetiyle tespit edilmesidir. Takdir komisyonu tarafından takdir edilen emsal bedeli, mükellefler tarafından değer düşüklüğüne uğrayan iktisadi kıymetin değeri olarak kayıtlara intikal ettirilir. Değer düşüklüğü ise ilgili dönem kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınır. Diğer taraftan emtia imha edilecekse bu imha işleminin takdir komisyonu nezaretinde gerçekleştirilmesi gerekir. Ancak imha edilmesi mecburiyeti bulunan emtianın emsal bedelinin takdir komisyonunca muayyen bir zamanda takdirinin mümkün olmamasına bağlı olarak; takdir komisyonuna başvurulmaksızın ilgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı bir komisyon nezdinde tutanakla tespit edilmek suretiyle malların imha edilebilmesi de mümkündür.

İkinci bölümde, son kullanma tarihinin geçmesi nedeniyle iade alınan raf ömrü çok kısa gıda maddeleri ile bozulma veya son kullanma tarihinin geçmesi nedeniyle iade alınan ilaç ve benzeri maddelerin çevreye ve insan sağlığına zarar verecek nitelikte olmaları nedeniyle, ivedi bir şekilde, bekletilmeksizin imha edilmesi zorunluluğu bulunan emtia için VUK’un 278/A maddesi kapsamında yapılacak değerlemenin prosedürü anlatılmıştır. Söz konusu değerleme prosedürü aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Madde uygulaması kapsamına, yurt içinde satışa konu olan ancak, raf ömrünün çok kısa olması, bozulması veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle iade alınan, insan ve çevre sağlığına zararlı olması nedeniyle imha edilmesi mecburiyeti bulunan ve imha işlemleri süreklilik arz eden; et ürünleri, süt ürünleri, yumurta, unlu mamuller, taze sebze meyve ve ilaçlar girmektedir.
• Uygulamadan başvuru tarihinden önceki son hesap dönemine ait bilançolarında yer alan rakamlara göre; net satışları ile aktif büyüklüğünün aritmetik ortalaması 10.000.000 TL’nin veya özsermaye büyüklüğü 5.000.000 TL’nin üzerinde olan bilanço usulüne göre defter utan mükellefler yararlanabilir
• Uygulamadan yararlanmak için izin almak ve imha oranının tespiti için idareye başvurulması zorunludur. Başvuru dilekçesi ekinde madde kapsamında faydalanılmak istenen ürün grupları, bu ürün gruplarına ilişkin detaylı ürün listeleri, son beş hesap dönemine ilişkin ve miktar bazında yurt içi satışlar ve satıştan iadeler bilgileri (her bir ürün bazında), son beş hesap dönemi içinde imha edilen emtia miktarını, emtia türü ve dönemler itibariyle gösterir tablo, imha işlemlerine ilişkin belgelerin sunulması gerekir.
• Mükellefin başvurusunun idare tarafından ön değerlendirmeye tabi tutulması sonucunda başvuruya ilişkin müspet bir kanaatin hasıl olmasına bağlı olarak, başvuru ve eki belgeler, 213 sayılı Kanunun 278/A maddesi kapsamında imha oranının belirlenebilmesine yönelik gerekli araştırmanın yapılarak sonuçlarının bir görüş ve öneri raporuna bağlanmasını teminen Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına intikal ettirilir.
• Görüş ve öneri raporunun İdareye intikalini müteakiben İdare bünyesinde Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı veya Gelir İdaresi Daire Başkanlarından birinin başkanlığında, Gelir İdaresi Daire Başkanı ve/veya Grup Başkanlarından oluşan üç kişilik bir komisyon tarafından yapılan nihai değerlendirme neticesinde başvurunun uygun görülmesi halinde, bu komisyon tarafından her bir ürün için tespit edilen imha oranı mükellefin kabulüne sunulur. Mükellef tarafından kabul edildiği yazılı olarak bildirilen bu imha oranları, mükellefin kabul tarihinden itibaren uygulanmaya başlanır
• İdare ile başvuruda bulunan mükellef arasında tayin olunan imha oranı mükellefin kabul beyanında bulunduğu hesap dönemi ve bu hesap dönemini izleyen beşinci hesap döneminin sonuna kadar geçerli olur
• İmha oranının tayinini müteakiben bu kapsamdaki imha işlemlerinde, mükelleflerce takdir komisyonu kararı ve ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde tutulmuş olan tutanağa ihtiyaç duyulmaksızın, her bir ürün itibariyle imha edilen emtianın emsal bedeli sıfır olarak kabul edilmek suretiyle söz konusu emtia değerlenir.
• Tayin olunan oranı aşan imha işlemlerine konu emtia, 213 sayılı Kanunun 278 inci maddesi kapsamında değerlendirilir (yani takdir komisyonu nezaretinde veya ilgili kuruluşların nezaretinde imha edilir)
• İmhanın mükellefin kendi tesisinde veya yetkili atık imha tesisinde yapıldığı belgelendirilir
• Bu müessese hükümlerinden faydalanan mükelleflerce, her yıl, ilgili olduğu yıla ait gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde, örneği Tebliğ ekinde yer alan formata uygun şekilde ve her bir ürün itibariyle hazırlanacak imha oranı yıllık takip raporu bir dilekçe ekinde İdareye ibraz edilir.
• Mükellefler mevcut bir imha oranının yenilenmesi/revize edilmesi talebinde bulunabileceği gibi idarede yeni imha oranı belirlenmesini uygun görebilir.
• Mükellefin bu Tebliğde belirlenen imha işlemine ilişkin belgelendirme prosedürlerine uymaması, mükellef tarafından gerek başvuru esnasında gerekse sonraki aşamalarda (imha oranı yıllık takip raporu dâhil) ibraz edilen bilgi ve belgelerin eksik, yanlış veya yanıltıcı olduğunun anlaşılması, imha oranı yıllık takip raporunun süresinde verilmemesi, idare tarafından imha oranlarının revize edilme talebinin mükellef tarafından kabul edilmemesi hallerinde İdare tayin edilen imha oranlarının geçerliliğini tek taraflı olarak iptal edebilir.

İlgili Tebliğin tam metnine aşağıdaki linkten ulaşılabilir:

http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/05/20180525-10.htm

İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata irtibata geçmenizi rica ederiz.

Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM

Mükerrem Yanar Ortak, YMM

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz