27 Ocak 2017 tarih ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 6770 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la 6736 sayılı Kanun’da yer alan bazı ödeme süreleri uzatılmış olup, konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalar 5 Seri No.lu 6736 Sayılı Kanun Genel Tebliği’nde yapılmıştır. Söz konusu düzenlemeler çerçevesinde konu aşağıda özetlenmiştir.
A) KANUN MADDESİ
6770 sayılı Kanun ile 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun’a aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanun kapsamında yapılandırma başvurusunda bulunduğu halde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek Kanun hükümlerini ihlal edenler, ihlale neden olan tutarları, ödemeleri gerektiği tarihten bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dâhil) geçen süre için Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrasında belirlenen geç ödeme zammı ile birlikte 2017 yılı Mayıs ayı sonuna kadar ödemeleri şartıyla Kanun hükümlerinden yararlandırılır.
(2) Kanun kapsamında 2017 yılının Ocak ayından itibaren ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri, 11 inci maddenin onuncu ve onbirinci fıkralarına göre ödenecek taksitler hariç olmak üzere, taksit ödeme sürelerinin bitim tarihinden itibaren dörder ay uzatılmıştır.
(3) Kanunun 10 uncu maddesinin ondokuzuncu fıkrası kapsamında başvuruda bulunarak mücbir sebep hâlini sonlandıran ancak, mücbir sebep ilanı nedeniyle verilmeyen beyanname ve bildirimleri fıkrada öngörülen sürede vermeyen mükellefler tarafından söz konusu beyanname ve bildirimlerin 30/4/2017 tarihine kadar (bu tarih dâhil) verilmek ve tahakkuk eden vergilerin ilk taksiti birinci fıkrada, diğer taksitleri ise ikinci fıkrada belirtilen süre ve şekilde ödenmek şartıyla anılan fıkra hükümlerinden yararlanılır.
(4) Kanun kapsamında peşin veya taksitli ödeme seçenekleri tercih edilerek yapılandırılan alacakların tamamının, birinci fıkrada belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi hükmüne göre indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz.
(5) Kanun kapsamında peşin ödeme seçeneğini tercih eden ancak yapılandırılan tutarları süresinde ödemeyerek Kanundan yararlanma hakkını kaybedenlerce, 30/4/2017 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilgili idareye yazılı olarak başvuruda bulunularak taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilgili katsayı uygulanmak suretiyle yapılandırılan tutarın, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ödenmesi gereken taksitlerin birinci fıkrada, diğer taksitlerin ise ikinci fıkrada belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla Kanun hükümlerinden yararlanılır.
(6) Kanunun 3 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası ile 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında vadesinde ödenmesi öngörülen alacakların anılan fıkra hükümlerine göre ödenmemesi nedeniyle bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kanun hükümlerini ihlal etmiş olan borçluların ihlale neden olan tutarları, birinci fıkrada belirtilen sürede ödemeleri ya da bu süre içerisinde veya bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yaptıkları başvurulara dayanılarak 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre çok zor durumda olduklarının tespit edilmesi halinde bu borçlular da Kanun hükümlerinden yararlandırılır.
(7) Kanunun 4 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunduğu halde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kanun hükümlerini ihlal eden borçluların ihlale neden olan tutarları bu maddede belirtilen süre ve şekilde, ödeme süresi gelmemiş taksitleri ise Kanunda öngörülen şekilde tamamen ödemeleri halinde ilgili mevzuat uyarınca kesilmesi gereken vergi cezaları ve para cezalarının kesilmesinden ve tahakkuk edip etmediğine bakılmaksızın bu alacaklardan ve bunlara ilişkin fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
(8) Bu madde hükümlerinden yararlanan borçlulardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanun kapsamında yapılandırılan alacaklara karşılık cebren ya da rızaen tahsil edilen tutarlar, bu Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin en eski vadeli olanından başlamak üzere ve tahsil edildikleri tarihler dikkate alınarak bu madde hükmüne göre mahsup edilir. Bu şekilde yapılan mahsup sonrasında bu Kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken tutarlardan fazla ödendiği tespit edilen tutarlar ilgili mevzuat hükümlerine göre red ve iade edilir.
(9) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, peşin ödeme seçeneğini tercih eden ancak yapılandırılan tutarın tamamını Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi hükmüne göre indirim uygulanmaksızın ödeyenler, 31/12/2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) yazılı olarak talep etmeleri durumunda, anılan bent hükmünden yararlanır ve fazla ödenen tutarlar ilgili mevzuat hükümlerine göre red ve iade edilir.”
B) 6736 SAYILI KANUNDAN YARARLANMA HAKKINI KAYBEDENLER
6736 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesinin birinci fıkrasında, Kanun kapsamında yapılandırma başvurusunda bulunduğu halde geçici 2. maddenin yürürlüğe girdiği 27/1/2017 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek Kanun hükümlerini ihlal eden borçlulara, ihlale neden olan tutarları, ödemeleri gerektiği tarihten bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) geçen süre için Kanunun 10. maddesinin altıncı fıkrasında belirlenen ve ödemede gecikilen her ay ve kesri için hesaplanması gereken geç ödeme zammı ile birlikte 31 Mayıs 2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) ödemeleri halinde Kanun hükümlerinden yeniden yararlanma imkanı sağlanmıştır.
Bu Kapsama Giren Konular
10/19. Madde: Söz konusu fıkradaki mücbir sebep haline ilişkin düzenlenme,
Hükümden Yararlanabilme Şartları
* 6736 sayılı Kanun’un 2, 3 veya 4. maddeleri ile 10. maddesinin ondokuzuncu fıkrası kapsamında borçların yapılandırılmış olması,
* 27/1/2017 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarların süresinde ödenmemesi nedeniyle Kanun hükümlerinin ihlal edilmiş olması,
* İhlale neden olan tutarların, ödenmesi gereken tarihten 27/1/2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) geçen süre (her ay ve kesri) için hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte 31 Mayıs 2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) ödenmesi,
gerekmektedir.
* Fıkra hükmünden yararlanılabilmesi için ayrıca yazılı bir başvuru aranılmayacaktır.
Diğer Hususlar
* 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla büyükşehir belediyesi sınırlarına dahil edilen yerlerdeki su ve atık su alacaklarından, 6736 sayılı Kanun’un 11. maddesinin yedinci fıkrası kapsamında yapılandırılanlar hakkında da yukarıdaki açıklamalara göre işlem yapılacaktır.
* 6736 sayılı Kanun’un 5 ve 6. maddelerinden yararlanan mükelleflerin ödemeleri gereken tutarları süresinde ödememeleri halinde Kanun hükümleri ihlal olmadığından, anılan maddeler uyarınca ödenecek tutarlar fıkra kapsamına girmemektedir.
* 6736 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesinin altıncı fıkrasında, “(6) Kanun’un 3. maddesinin dokuzuncu fıkrası ile 9. maddesinin üçüncü fıkrasında vadesinde ödenmesi öngörülen alacakların anılan fıkra hükümlerine göre ödenmemesi nedeniyle bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kanun hükümlerini ihlal etmiş olan borçluların ihlale neden olan tutarları, birinci fıkrada belirtilen sürede ödemeleri ya da bu süre içerisinde veya bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yaptıkları başvurulara dayanılarak 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre çok zor durumda olduklarının tespit edilmesi halinde bu borçlular da Kanun hükümlerinden yararlandırılır.” hükmüne yer verilmiştir.
* 6736 sayılı Kanun’un 3. maddesinin dokuzuncu fıkrası hükmüne göre, Kanun’un 2 ve 3. maddelerinden yararlanmak üzere yıllık gelir veya kurumlar vergisi, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için başvuruda bulunan borçluların Kanun’daki diğer şartların yanı sıra; maddede belirtilen vergi türlerinden, taksit ödeme süresince beyan üzerine ilk taksit ödeme süresinin başlangıç tarihinden mükellef tarafından seçilen son taksit ödeme süresinin sonuna kadar, erken ödeme halinde borcun tamamen ödendiği tarihe kadar, tahakkuk edenleri vadesinde ödemeleri gerekmektedir.
* Geçici 2. maddenin yürürlüğe girdiği 27/1/2017 tarihi itibarıyla Kanun’un 3. maddesinin dokuzuncu fıkrasında vadesinde ödenmesi öngörülen alacakları madde hükmüne göre ödeyememiş olan ve bu nedenle Kanundan yararlanma hakkını kaybeden borçlulara da bir imkan getirilerek, ihlale neden olan tutarları 31/5/2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) ödemeleri ya da 27/1/2017 tarihinden önce veya 31/5/2017 tarihine kadar yaptıkları başvurulara dayanılarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48. maddesine göre çok zor durumda olduklarının tespit edilmesi durumunda Kanun hükümlerinden yararlanmaları sağlanmaktadır.
* Çok zor durum halinin tespitinde, 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesinin uygulamalarını gösteren ilgili mevzuatta yapılmış açıklamalara göre işlem yapılacak ve borçluların tecil ve taksitlendirme taleplerinin çok zor durum hali dışındaki nedenlerle reddedilmiş olması geçici 2. maddenin altıncı fıkrası ile getirilmiş olan imkanı ortadan kaldırmayacaktır.
C) 6736 SAYILI KANUN’UN TAKSİT ÖDEME SÜRESİ UZATILAN KONULARI
6736 sayılı Kanun’un geçici 2 . maddesinin ikinci fıkrasında “(2) Kanun kapsamında 2017 yılının Ocak ayından itibaren ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri, 11 inci maddenin onuncu ve onbirinci fıkralarına göre ödenecek taksitler hariç olmak üzere, taksit ödeme sürelerinin bitim tarihinden itibaren dörder ay uzatılmıştır.” hükmü yer almaktadır.
Bu Kapsama Giren Konular
6/2-(a) Maddesi: Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilmesi,
10/19. Madde: Söz konusu fıkradaki mücbir sebep haline ilişkin düzenlenme,
Hükümden Yararlanabilme Şartları
* Fıkra hükmüne göre, Kanun kapsamında 2017 yılının Ocak ayından itibaren (ödeme süresi bu aya tekabül eden taksitler dâhil) ödenmesi gereken taksitlerin her birinin ödeme süreleri dörder ay uzatılmıştır. Taksitlerin ödeme süreleri tahsil dairelerince re’sen uzatılacağından, borçlulardan ayrıca yazılı başvuru aranılmayacaktır.
* Kanun’un 3 üncü maddesi kapsamında 12 taksit seçeneğini tercih ederek borçlarını yapılandıran ve ilk taksitini Kasım 2016 ayında ödeyen borçlunun, geçici 2 nci maddenin ikinci fıkrasına göre 2017 yılının Ocak ayından itibaren ödenmesi gereken diğer taksitlerinin ödeme süreleri aşağıdaki gibi olacaktır.
| TAKSİTLER | MEVCUT ÖDEME SÜRELERİ | YENİ ÖDEME SÜRELERİ |
| 2.Taksit | 31 Ocak 2017 | 31 Mayıs 2017 |
| 3. Taksit | 31 Mart 2017 | 31 Temmuz 2017 |
| 4. Taksit | 31 Mayıs 2017 | 30 Eylül 2017 |
| 5. Taksit | 31 Temmuz 2017 | 30 Kasım 2017 |
| 6. Taksit | 30 Eylül 2017 | 31 Ocak 2018 |
| 7. Taksit | 30 Kasım 2017 | 31 Mart 2018 |
| 8. Taksit | 31 Ocak 2018 | 31 Mayıs 2018 |
| 9. Taksit | 31 Mart 2018 | 31 Temmuz 2018 |
| 10. Taksit | 31 Mayıs 2018 | 30 Eylül 2018 |
| 11. Taksit | 31 Temmuz 2018 | 30 Kasım 2018 |
| 12. Taksit | 30 Eylül 2018 | 31 Ocak 2019 |
* Fıkra kapsamında uzayan ödeme süreleri için herhangi bir zam, faiz uygulanmayacak ve tercih edilen taksit süresine ilişkin katsayıda herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır.
* Fıkra kapsamında ödeme süresi uzayan taksitlerin, uzayan süre içerisinde ödenmemesi durumunda Kanun’un 10. maddesinin altıncı fıkrası hükmünün tatbik edileceği tabiidir.
Dolayısıyla, Kanun kapsamında ödenmesi gereken taksitlerden;
- İlk ikisinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi,
- Bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi,
- Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin geç ödeme zammıyla birlikte son taksiti izleyen ayın sonuna kadar da ödenmemesi,
halinde Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir.
*Bu durumda, Kanun kapsamında ödenmesi gereken taksitlerden ilk ikisinin süresinde ve tam olarak ödenmesi Kanun’dan yararlanma hakkının devamı için zorunlu olduğundan, taksitli ödeme seçeneğini tercih eden borçluların 31 Mayıs 2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilk iki taksiti tam olarak ödemeleri gerekmektedir.
* Fıkraya göre, 2017 yılının Ocak ayından itibaren ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süresi uzadığından, Kanun’un 10. maddesinin onsekizinci fıkrası hükmünün uygulamasında uzayan taksit sürelerinin dikkate alınması gerekmektedir.
* Geçici 2. maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra tebliğ edilen ihbarnameler için Kanun’un 4. maddesinin birinci ila sekizinci fıkralarından yararlanılması durumunda taksit ödeme sürelerinin geçici 2. maddenin ikinci fıkrasına göre belirleneceği tabiidir. Ancak, geçici 2. madde ile Kanun’un anılan hükümlerinden yararlanmak için yapılması gereken başvuruların sürelerinde bir değişiklik yapılmadığından, Kanun’un 4. maddesinin birinci ila sekizinci fıkralarından yararlanmak isteyen mükelleflerin ihbarnamenin tebliğini takip eden otuz gün içerisinde ilgili vergi dairelerine başvurmaları gerekmektedir.
D) DİĞER HUSUSLAR
* Kanun’un 10. maddesinin ondokuzuncu fıkrası kapsamında başvuruda bulunarak mücbir sebep halini sonlandıran ancak, mücbir sebep ilanı nedeniyle verilmeyen beyanname ve bildirimleri fıkrada öngörülen sürede vermeyen mükellefler tarafından söz konusu beyanname ve bildirimlerin 30/4/2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) verilmek ve tahakkuk eden vergilerin ilk taksiti birinci fıkrada, diğer taksitleri ise ikinci fıkrada belirtilen süre ve şekilde ödenmek şartıyla anılan fıkra hükümlerinden yararlanılır.
* Kanun kapsamında peşin veya taksitli ödeme seçenekleri tercih edilerek yapılandırılan alacakların tamamının, birinci fıkrada belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla Kanun’un 10. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi hükmüne göre indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz.
* Kanun kapsamında peşin ödeme seçeneğini tercih eden ancak yapılandırılan tutarları süresinde ödemeyerek Kanundan yararlanma hakkını kaybedenlerce, 30/4/2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilgili idareye yazılı olarak başvuruda bulunularak taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilgili katsayı uygulanmak suretiyle yapılandırılan tutarın, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ödenmesi gereken taksitlerin birinci fıkrada, diğer taksitlerin ise ikinci fıkrada belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla Kanun hükümlerinden yararlanılır.
* Kanun’un 3. maddesinin dokuzuncu fıkrası ile 9. maddesinin üçüncü fıkrasında vadesinde ödenmesi öngörülen alacakların anılan fıkra hükümlerine göre ödenmemesi nedeniyle bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kanun hükümlerini ihlal etmiş olan borçluların ihlale neden olan tutarları, birinci fıkrada belirtilen sürede ödemeleri ya da bu süre içerisinde veya bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yaptıkları başvurulara dayanılarak 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre çok zor durumda olduklarının tespit edilmesi halinde bu borçlular da Kanun hükümlerinden yararlandırılır.
* Kanun’un 4. maddesinin dokuzuncu fıkrası hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunduğu halde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kanun hükümlerini ihlal eden borçluların ihlale neden olan tutarları bu maddede belirtilen süre ve şekilde, ödeme süresi gelmemiş taksitleri ise Kanunda öngörülen şekilde tamamen ödemeleri halinde ilgili mevzuat uyarınca kesilmesi gereken vergi cezaları ve para cezalarının kesilmesinden ve tahakkuk edip etmediğine bakılmaksızın bu alacaklardan ve bunlara ilişkin fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.
* Bu madde hükümlerinden yararlanan borçlulardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanun kapsamında yapılandırılan alacaklara karşılık cebren ya da rızaen tahsil edilen tutarlar, bu Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin en eski vadeli olanından başlamak üzere ve tahsil edildikleri tarihler dikkate alınarak bu madde hükmüne göre mahsup edilir. Bu şekilde yapılan mahsup sonrasında bu Kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken tutarlardan fazla ödendiği tespit edilen tutarlar ilgili mevzuat hükümlerine göre red ve iade edilir.
* Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, peşin ödeme seçeneğini tercih eden ancak yapılandırılan tutarın tamamını Kanun’un 10. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi hükmüne göre indirim uygulanmaksızın ödeyenler, 31/12/2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) yazılı olarak talep etmeleri durumunda, anılan bent hükmünden yararlanır ve fazla ödenen tutarlar ilgili mevzuat hükümlerine göre red ve iade edilir.”
* Geçici 2. madde, 6736 sayılı Kanun’dan yararlananların Kanun kapsamında yapacakları ödemelere ilişkin süreler konusunda düzenlemeler içermekte olup, Kanundan yararlanmak üzere süresinde başvurmayanlara yeni bir başvuru hakkı vermediğinden, süresinde başvuruda bulunmayan borçluların Kanun’dan yararlanma imkânı bulunmamaktadır.
* 6736 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci ila sekizinci fıkrası kapsamında peşin ödeme seçeneğine göre borçlarını yapılandıran ve ödeme süresi 31/12/2016 tarihi (2/1/2017) olan borçluların, bu süre içerisinde borcunu ödememesi halinde 6736 sayılı Kanun’un 10. maddesinin altıncı fıkrası kapsamında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte 31/1/2017 tarihine kadar yapılandırılan borcunu ödeme imkanı bulunması nedeniyle, 6770 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesinin yürürlüğe girdiği 27/1/2017 tarihi itibarıyla 6736 sayılı Kanun hükümleri ihlal edilmediğinden, bu durumda olan borçluların geçici 2. madde hükümlerinden yararlanması mümkün değildir.
* 6736 sayılı Kanun’un kapsamında borçlarını yapılandıran borçluların, geçici 2. madde kapsamında yenilenen ödeme planlarını, ilgili vergi dairelerinden ya da Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinden (www.gib.gov.tr) temin etmeleri mümkündür.
Bilgi edinilmesi rica olunur.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata geçmenizi rica ederiz.
| Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM |
Mükerrem Yanar Ortak, YMM |
Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.