İmdat TÜRKAY/Mükellef Hizmetleri Grup Başkanı
Özet: 7440 sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında yer alan imkanlardan yararlanmak için başvuruların 3.7.2023 tarihinde sona ermesinden (mücbir sebep hali ilan edilen yerler hariç) sonra en kritik konu, yapılan tercihe göre yapılandırılan borçların peşin veya taksitler halinde ödenmesinde, ödeme sürelerine uyulması ve yapılandırmanın ihlal edilmemesidir. Aksi takdirde başa dönülmüş olacak ve kamu alacakları için cebri takibat işlemleri kaldığı yerden devam edecektir. Ayrıca, yapılandırmanın getirdiği imkan ve kolaylıklardan yararlanma imkanı da ortadan kalkmış olacaktır.
Anahtar kelimeler: 7440 sayılı Yapılandırma Kanunu, ilk iki taksitin ödenmesi, yapılandırmanın ihlalinin sonuçları, peşin ödeme avantajı.
1. GİRİŞ
Bilindiği üzere, TBMM’de 9.3.0223 tarihinde kabul edilerek yasalaşan 7440 sayılı Yapılandırma Kanununun borçlulara sağlanan imkanlardan yararlanmak için başvurular yapılan uzatma sonrasında 3/7/2023 tarihinde sona ermiştir. Artık yapılandırılan borçların ödeme süreci başlamış bulunmaktadır. Peşin ödeme veya taksitli ödeme durumunda ilk iki taksitin ödemesi 31.07.2023 tarihine kadar yapılacaktır. Ancak, Kahramanmaraş Depremleri üzerine mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde başvurular, 31 Ekim 2023 tarihine kadar ilgili idareye yapılabilecektir.
7440 sayılı Yapılandırma Kanunundan yararlanmak için öncelikle başvuruda bulunulması, açılan davalardan vazgeçilmesi ve yapılandırılan borçların ödemelerinin süresinde yapılması şarttır. Yani peşin veya taksitler halinde ödeme seçeneğinin tercihinden sonra ödemelerin kanuni süresinde yapılmaması durumunda yapılandırma ihlal edilmiş olmaktadır. Bu çalışmamızda, yapılandırılan borçların ödemeleri üzerinde durulacaktır. Özellikle peşin ödemenin avantajları ile katsayısız ödeme şekilleri, taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi sonrasında ödenmeyen taksitlerin geç ödeme zammıyla ödenmesi ve bir takvim yılında kaç taksitin ödenmemesinin ihlal sayılmayacağı gibi konular incelenecektir.
2. YAPILANDIRMA KANUNU İLE BORÇLULARA SAĞLANAN KOLAYLIKLAR
Yapılandırma Kanunu ile getirilen düzenlemelerle vergi ve ceza borcu olan mükelleflere ve idari para cezası olan kişilere çok önemli ödeme kolaylıkları sağlanmıştır. Öncelikle vergi dairesine ödenmemiş vergi ve diğer borçların tamamı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve faizi yerine Yİ-ÜFE oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi imkanı sağlanmıştır. Yine ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisinin aslı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi imkanı getirilmiştir.
Ayrıca, trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi ile öğrenim ve katkı kredisi alacaklarının asıllarına vade tarihleri ile 9 Kasım 2022 tarihleri arasında gecikme zammı, Yİ-ÜFE tutarı, katsayı tutarı gibi alacaklar hesaplanmadan ödeme imkanı getirilmiştir.
Yapılandırılan tutarların peşin veya aylık dönemlerle azami 48 aya kadar taksitler halinde ödenmesi, peşin ödemelerde ise Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan %90 indirim yapılması imkanı bulunmaktadır. Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının peşin ödenmesi halinde, ceza asıllarından %25 indirim yapılması ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının, vergi aslına bağlı olmayan cezaların ise %50’sinin silinmesi sağlanmıştır.
Matrah ve/veya vergi artırımında bulunulması durumunda, üzerine hesaplanan vergilerin peşin veya aylık dönemler halinde azami 12 eşit taksitte ödenmesi imkanının yanında, matrah ve/veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak ödenmesi halinde ise bu vergilerden %10 indirim yapılması imkan ve kolaylığı bulunmaktadır.
3. YAPILANDIRILAN BORÇLARI PEŞİN VEYA TAKSİTLE ÖDEME İMKANI
7440 sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında yapılandıran borçlar, yapılan tercihe göre peşin veya taksitler halinde ödenebilecektir. Peşin ödeme seçeneğini tercih edenlerin 31 Temmuz 2023 tarihine kadar borçlarının tamamını ödemeleri gerekmektedir. Taksitle ödemeyi tercih edenlerin, birinci ve ikinci taksit ödemelerini (Cumhurbaşkanı Kararı ile ilk taksit ödeme süresi uzadığından birinci ve ikinci taksitler aynı sürede ödenecektir.) 31 Temmuz 2023 tarihine kadar yapmaları gerekmektedir.
Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde ise ilk taksit ödemesi 30 Kasım 2023 tarihine kadar yapılabilecektir. Yapılandırma hükümlerinden yararlanmaya devam edilebilmesi için ilk iki taksitin süresinde ve tam ödenmesi şarttır. Yapılandırmanın devam edebilmesi için ilk iki taksitin tam olarak ve süresinde ödenmesi çok önemlidir. Başvuru sırasında tercih edilen taksit sayısından daha az sayıda taksitle ödeme yapılması mümkün olup bu durumda, ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir. Taksitle ödeme seçeneği tercih edildiği halde, 31/7/2023 tarihine kadar yapılandırılan tutarın tamamının ödenmesi durumunda peşin ödeme indiriminden yararlanılabilecektir.
3.1. Peşin Ödemede Büyük İndirim Avantajı
Yapılandırılan borçların tamamının 31/7/2023 tarihine kadar peşin olarak ödenmesi halinde yapılandırılan borçlara katsayı uygulanmayacak olup ayrıca;
yapılacaktır. Yani peşin ödeme borçlulara çok ama çok avantajlı bir imkan sağlamaktadır.
Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmiş olmasına rağmen yapılandırılan tutarın tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde de aynı imkanlar geçerli bulunmaktadır. Yani, taksitle ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde, 31 Temmuz 2023 tarihine kadar yapılandırılan tutarın tamamının peşin olarak ödenmesi durumunda da peşin ödeme indiriminden yararlanılması mümkün bulunmaktadır. Yapılandırma kapsamındaki borç ödemelerinin;
yapılması mümkün bulunmaktadır.
3.2. Taksitli Ödemenin Tercih Edilmesi Halinde Uygulanacak Taksit Sayısı ve Katsayılar
Yapılandırılan borçların taksitler halinde ödenmesinin tercih edilmesi halinde, taksitler aylık dönemler halinde 12, 18, 24, 36 ve 48 taksitte ödenebilecektir. Belediyeler ve spor kulüplerinde ise azami 120 taksitte ödenecektir. Taksitle ödeme durumunda, yapılandırılmış tutarlar ayrıca belirlenen katsayı ile çarpılacak ve bulunan tutar seçilen taksit sayısına bölünerek aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı bulunacaktır. Yapılandırılan borçların taksitle ödenmek istenmesi halinde, başvuru sırasında 12, 18, 24, 36 ve 48 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden biri seçilebilecek ve ilk iki taksitin 31Temmuz 2023 tarihine kadar, kalan taksitler de takip eden aylık dönemler halinde ödenmesi gerekmektedir.
Bilindiği üzere, 26/5/2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7300 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 7440 sayılı Yapılandırma Kanununda yer alan düzenlemelerden yararlanmak için başvuru, bildirim ve beyan süreleri 31 Mayıs 2023 tarihinden, 3 Temmuz 2023 (30/6/2023 tarihinin resmi tatile rastlaması nedeniyle) tarihine uzatılmış olup ilk taksit ödeme süresi de 30 Haziran 2023 tarihinden, 31 Temmuz 2023 tarihine uzatılmıştır. İkinci taksit ödeme süresi de Temmuz ayı olduğundan ilk iki taksitin ödeme süreside aynı olmuştur. Taksitle ödeme durumunda yapılandırılmış borçlara, ayrıca aşağıda yer alan katsayılar uygulanarak tahsil edilecektir.
|
Taksitli Ödemelerde Uygulanacak Katsayı Oranları
|
|
|
12 Taksitte Yapılacak Ödemeler İçin |
1,09 |
|
18 Taksitte Yapılacak Ödemeler İçin |
1,135 |
|
24 Taksitte Yapılacak Ödemeler İçin |
1,18 |
|
36 Taksitte Yapılacak Ödemeler İçin |
1,27 |
|
48 Taksitte Yapılacak Ödemeler İçin |
1,36 |
Taksitler kredi kartıyla da ödenebilecektir. Belediyelerin taksitleri genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylardan kesinti suretiyle tahsil edilecektir. Kanun kapsamında yapılandırılan borçlara ilişkin, daha önce tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak ve buna isabet eden teminatlar iade edilecektir.
Borçların, başvuru sırasında tercih edilen taksit sayısından daha fazla taksitte ödenmesi mümkün değildir. Başvuru sırasında seçilen taksit sayısından daha az taksitte ödeme yapılması mümkün olup bu durumda ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir. Başvuru sırasında taksitli ödeme seçilmesine rağmen, yapılandırılan borcun ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde ayrıca bir katsayı hesaplanmayacak ve Yİ-ÜFE tutarından %90 oranında indirim yapılacaktır.
3.3. Yapılandırılan Borçların Kredi Kartı ile Ödenmesi Mümkündür
Yapılandırılan borçların, kredi kartıyla peşin ya da taksitle ödenmesi mümkündür. Kredi kartıyla ödemeler Gelir İdaresinin gib.gov.tr internet adresinde yer alan interaktif vergi dairesi uygulamasından yapılabilecektir. Kredi kartıyla ödeme yapıldığında, işlem tarihi itibarıyla borç ödenmiş olacaktır. Kredi kartıyla, bir veya birden fazla taksitin ödenmesi mümkündür. Birden fazla taksitin ödenmesi durumunda, kredi kartının kullanımından kaynaklı bankaya olan borçlar, taksitin ilgili olduğu ayda hesap ekstresine yansıtılacaktır. Borçluların kredi kartına taksit şeklinde ödeme yapmak istemeleri halinde, yapılandırılan alacak tutarı banka tarafından borçlunun hesaplarına Kanunun öngördüğü taksit aylarında yansıtılacaktır. Bununla birlikte, borçlu tarafından yapılan ödeme tutarını gösterir alındı, kredi kartı ile ödeme işleminin yapıldığı tarih itibarıyla verilecek ve borç ödenmiş kabul edilecektir.
4. YAPILANDIRILAN BORÇLARIN ÖDENMESİNDE GENEL KURALLAR
Yapılandırılan borçların tamamının peşin olarak ödenmesinin tercih edilmesi halinde, katsayı uygulanmadan ve peşin ödeme indiriminden yararlanmak suretiyle 31 Temmuz 2023 tarihine kadar ödemenin yapılması gerekmektedir. Borcun tamamının ödenmesi durumunda yapılandırma yani borç dosyası kapatılmış olacaktır. Yapılandırılan borçların taksitli ödeme seçeneğine göre ödenmesi halinde, en önemli sorun süresinde ödenmeyen taksitlerin nasıl ödeneceği ve yapılandırmanın hangi şartlarla ihlal edilmiş sayılacağıdır. Buna göre;
Görüldüğü üzere, borçluların zor durumda kalmaları halinde yapılandırmanın ihlal olmaması için bir takvim yılında üç taksite kadar ödenemeyen tutarların, daha sonra geç ödeme zammıyla ödenmesi imkanı sağlanmıştır. Uzun süren taksitler boyunca borçluların zaman zaman bazı taksitlerini aksatmaları halinde, yapılandırmanın ihlal olmaması adına getirilen bu kolaylık son derece önemlidir.
5. YAPILANDIRILAN BORÇLARIN KATSAYISIZ ÖZEL ÖDEME ŞEKİLLERİ
Peşin veya taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların ödenmemesi halinde, yapılandırılan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna (31.08.2023) kadar ödenmesi halinde;
Yine taksitli ödeme seçeneğini tercih ederek ilk taksiti süresinde ödeyenlerin, kalan taksitlerin tamamını ilk taksiti izleyen ayın sonuna (31.08.2023) kadar ödemeleri halinde;
6. SÜRESİNDE ÖDENMEYEN TAKSİTLER NEDENİYLE YAPILANDIRMANIN BOZULMASI DURUMU
Her yapılandırma uygulamasında en sık karşılaşılan hususlardan biri de taksitlerin süresinde ödenmemesi ve bazı taksitlerin aksatılması halinde yapılandırmanın ne zaman ihlal edilmiş olacağıdır. Yapılandırılan borçların taksitle ödeme seçeneğinin tercih edilmesinde yapılandırmadan yararlanmanın ortadan kalkacağı haller şöyledir (https://www.gib.gov.tr/7440-infografikler);
durumunda, 7440 sayılı Yapılandırma Kanunundan yararlanılması mümkün değildir.
Birinci ve ikinci taksitlerin süresinde ve tam ödenmesi şartıyla, bir takvim yılında üçten fazla taksitin ödenmemesi halinde yapılandırmanın ihlal olacağına ilişkin düzenleme matrah ve vergi artırımına göre beyan edilen vergiler açısından geçerli değildir. Matrah ve vergi artırımında ilk iki taksitin süresinde tam olarak ödenmesi şartıyla, ödenmeyen diğer taksitlerin son taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammıyla birlikte ödenmesi halinde Kanundan yararlanılacaktır.
Her yapılandırma düzenlemesinde olduğu gibi 7440 sayılı Kanunda da taksitlerin süresinde ödenmemesi durumunda borçluların yapılandırmadan yararlanmaya devam edebilmesi için bazı kolaylıklar sağlanmıştır. Yapılandırmanın devam edebilmesi için, birinci ve ikinci taksitlerin ödeme sürelerinde (31 Temmuz 2023) ve tam ödenmesi şarttır. Kalan taksitlerden, bir takvim yılında en fazla üç tanesinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hali Kanunun ihlal nedeni sayılmayacaktır. Bu durumda, diğer taksitler ilgili dönemlerinde ödenebilecektir. Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarları ise en geç son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde ilk taksiti) izleyen ay sonuna kadar ödenecek ve ödemede gecikilen her ay ve kesri için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
Peşin veya taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi olan 31/7/2023 tarihine kadar ödenmesi gereken tutarların (birinci ve/veya ikinci taksit tutarları) süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonu olan 31/8/2023 tarihine kadar geçen süre için hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla katsayı uygulanmaksızın Kanundan yararlanılacaktır. Ancak, peşin ödeme indiriminden yararlanılamayacaktır.
Ayrıca, taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi olan 31/7/2023 tarihine kadar ödenmesi gereken tutarların (birinci ve ikinci taksit tutarları) süresinde ödenmiş olması ve kalan taksitlerin tamamının 31/8/2023 tarihine kadar ödenmesi halinde katsayı uygulanmaksızın Kanun hükümlerinden yararlanılacaktır. Bu durumda, peşin ödeme indiriminden yararlanılamayacaktır.
7. BİRİNCİ VE İKİNCİ TAKSİTLERİN 31 TEMMUZ 2023 TARİHİNE KADAR ÖDENMESİ GEREKMEKTEDİR
Yapılandırılan borçlara ilişkin olarak taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde, 12, 18, 24, 36 ve 48 taksitte ödenebilecektir. Başvuru ve ilk taksit ödeme süresi uzatıldığından ilk iki taksitin ödeme süresi aynı aya yani Temmuz/2023 ayına denk gelmiştir. Bu durumda, birinci ve ikinci taksitler 31.07.2023 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir. Cumhurbaşkanı Kararı ile ilk taksit ödeme süresi ise 30.06.2023 tarihinden 31.07.2023 tarihine kadar bir ay uzatıldığından, normalinde ikinci taksitte Temmuz ayı olduğundan birinci ve ikinci taksitlerin ödeme süresi aynı aya denk gelmekte ve aynı sürede 31.07.2023 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir. Kalan taksitler ise takip eden aylık dönemler halinde ödenecektir.
8. MÜCBİR SEBEP HALİ İLAN EDİLEN YERLERDE YAPILANDIRMA BAŞVURU VE ÖDEMESİ
Hazine ve Maliye Bakanlığınca mücbir sebep hâli ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesindeki dairelere yapılacak başvurunun süresi, mücbir sebep hâlinin sona erdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar yapılabilecektir. Kanun kapsamında ödenmesi gereken tutarların ilk taksiti ise; başvuru süresinin sona erdiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar, diğer taksitler ise bu taksiti takip eden aylık dönemler hâlinde ödenecektir. Buna göre, Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremlerden dolayı mücbir sebep hali ilan edilen illerde Kanun kapsamında yapılacak başvuruların 31/10/2023 tarihine kadar tarihine kadar yapılması ve ödenecek birinci taksitin (peşin ödeme dâhil) 30/11/2023 tarihine, ikinci taksitin 31/12/2023 (bu tarihin resmi tatile rastlaması nedeniyle 2/1/2024) tarihine kadar, diğer taksitlerin ise takip eden aylarda ödenmesi gerekmektedir.
9. ARAÇ MUAYENESİNİ YAPTIRMAYANLAR İÇİN SÜRE DEVAM ETMEKTEDİR
7440 sayılı Kanunun yayımlandığı 12/3/2023 tarih itibarıyla araç muayenesi yaptırmaları gerektiği hâlde muayenelerini süresinde yaptırmamış olanların, 30/9/2023 tarihine kadar araç muayenelerini yaptırmaları halinde;
• 7440 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları,
• 7440 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihten (yayımlandığı ay dâhil) araç muayenelerinin yapıldığı tarihe kadar her ay ve kesri için aylık %0,75 oranı esas alınarak hesaplanacak tutarı,
ödemeleri şartıyla muayene süresi geçirilen her ay ve kesri için alınması gereken aylık %5 fazlaların tahsilinden vazgeçilecektir. Bu kapsamda, araç muayenesini yaptırmayanlara getirilen kolaylıklar için başvuru süreci hala devam etmekte olup bu süre 30 Eylül 2023 tarihinde sona erecektir.
10. MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINDA ÖDEME SÜRESİ VE ŞEKLİ
Mükellefler, matrah ve vergi artırımına ilişkin hesaplanan vergi tutarlarını 31 Temmuz 2023 tarihine kadar peşin ödeyebilecekleri gibi talep etmeleri hâlinde ilk iki taksitini Temmuz/2023 (Cumhurbaşkanı Kararı ile ilk taksit ödeme süresi uzadığından birinci ve ikinci taksitler aynı sürede ödenecektir.) ayından başlamak üzere aylık dönemler halinde 12 eşit taksitte ödeyebilirler.
Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde mükellefiyet kaydı bulunanların matrah ve vergi artırımına ilişkin hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergisi ile gelir stopaj ve kurumlar stopaj vergisi tutarları 30/11/2023 tarihine kadar tamamen veya talep etmeleri hâlinde ilk taksiti Kasım/2023 ayından başlamak üzere aylık dönemler halinde 12 eşit taksitte ödenebilecektir.
Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının 31 Temmuz 2023 tarihine kadar peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (damga vergisi hariç) %10 indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz. Matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelere ait damga vergisinin, 31 Temmuz 2023 tarihine kadar ödenmesi şarttır.
Taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi durumunda ödenecek tutara, Kanunda 12 eşit taksit için öngörülmüş olan (1,09) katsayısı uygulanacaktır. Matrah ve vergi artırımına ilişkin hesaplanan vergiler ile matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelere ait damga vergisinin 7440 sayılı Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmemesi durumunda, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade tarihi kabul edilerek gecikme zammı ile birlikte takip ve tahsil edilecektir. Ancak, matrah ve vergi artırımının sağladığı avantajlardan yararlanılamayacaktır.
Peşin veya taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi olan 31/7/2023 tarihine kadar ödenmesi gereken tutarların (birinci ve/veya ikinci taksit tutarları) süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonu olan 31/8/2023 tarihine kadar geçen süre için hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla katsayı uygulanmaksızın Kanundan yararlanılacaktır. Ancak, peşin ödeme indiriminden yararlanılamayacaktır. Taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi olan 31/7/2023 tarihine kadar ödenmesi gereken tutarların (birinci ve ikinci taksit tutarları) süresinde ödenmiş olması ve kalan taksitlerin tamamının 31/8/2023 tarihine kadar ödenmesi halinde katsayı uygulanmaksızın Kanun hükümlerinden yararlanılacaktır. Ancak, peşin ödeme indiriminden yararlanılamayacaktır.
Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmiş olması durumunda birinci ve ikinci taksitin ödeme sürelerinde ve tam ödenmesi koşuluyla, bir takvim yılında en fazla üç taksitin süresinde ödenmesi şartı aranılmayacak, kalan taksitlerden süresinde ödenmeyen veya eksik ödenenlerin son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanılacaktır.
Ayrıca, matrah veya vergi artırımı ile ilgili olarak doğru beyan yapılmaması veya vergi hataları nedeniyle eksik tahakkuk eden vergiler, ilk taksit ödeme süresinin sonunda tahakkuk etmiş sayılacak ve ödenmemesi hâlinde 6183 sayılı Kanuna göre takip edilecektir. Ancak, Kanun hükümlerinin ihlal edilmemiş olması şartıyla mükellefe bildirimde bulunularak eksik tahakkuk eden tutarın bir ay içinde geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi istenecek, verilen sürede ödeme yapılması hâlinde eksik tahakkuk eden vergiler açısından Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmaz.
11. SONUÇ
7440 sayılı Yapılandırma Kanunundan yararlanmak için süresinde gerekli başvuruyu yapan borçluların tercih ettikleri peşin veya taksitli ödeme seçeneğine göre ödemelerini mutlaka süresinde yapmaları gerekmektedir. Yapılandırma Kanunu kapsamında yapılandıran borçlar, yapılan tercihe göre peşin veya taksitler halinde ödenebilecektir. Peşin ödeme seçeneğini tercih edenlerin 31 Temmuz 2023 tarihine kadar borçlarının tamamını ödemeleri gerekmektedir. Peşin ödeme yapılması halinde belli oranlarda indirim yapılmakta ve borç yükü azalmaktadır. Yapılandırılan borçların tamamının 31/7/2023 tarihine kadar peşin olarak ödenmesi halinde yapılandırılan borçlara katsayı uygulanmayacaktır.
Ayrıca peşin ödeme yapılması halinde; Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanan tutardan %90 indirim, idari para cezalarının aslından %25 indirim, yapılandırılan borç sadece fer’i alacak ise hesaplanan Yİ-ÜFE tutardan %50 indirim, matrah veya vergi artırımı sonucu tahakkuk eden vergiden (damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacaktır.
Taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde ise yapılandırmadan yararlanabilmek için mutlaka birinci ve ikinci taksitin süresinde ödenmesi şarttır. Bir takvim yılında azami 3 taksit süresinden sonra ödenebilecektir. Ancak ilk iki taksit bunun dışındadır, bu ilk iki taksit mutlaka ödenmelidir. Süresinde ödenmemiş olan bu taksitler, son taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammı ile ödenebilecektir. Kanunun ihlali halinde, ödenen tutar kadar Kanundan yararlanılacaktır.
Sonuç olarak yapılandırılan borçlara ilişkin olarak sağlanan indirim ve kolaylıklardan yararlanmak isteyen borçluların önümüzdeki süreçte peşin veya taksitli ödeme seçeneklerine göre ödemelerini mutlaka süresinde yapmaları gerekmektedir. Aksi takdirde yasal düzenlemenin getirdiği tüm imkan ve kolaylıklardan yararlanma imkanı ortadan kalkacaktır. Ayrıca, 7440 sayılı Yapılandırma Kanununun getirdiği imkanlardan yararlanmak için başvuru yapan kişi ve kurumların ödeme ve ihlale ilişkin her türlü soruları için Gelir İdaresinin çağrı merkezi olan Vergi İletişim Merkezini (189) arayarak bilgi almaları mümkün bulunmaktadır.
*Bu yazıda yapılan açıklamalar, tamamıyla yazarına ait olup, hiçbir şekilde yazarın çalıştığı kurumunu bağlamaz, kurumunun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez.
KAYNAKÇA
NAZALI VERGI & HUKUK