ALMANYA VE DİĞER SÖZLEŞMELİ ÜLKELERDE DAİMİ İKAMET KOŞULLARI

08.01.2019

 

18-22 Haziran 2018 tarihleri arasında Almanya'nın Bonn şehrinde gerçekleştirilen Türkiye-Almanya İrtibat Kurumları Toplantısı sonucunda imzalanan protokole istinaden daimî ikamet kavramının tanımlaması yeniden yapılmıştır.

01.01.2019 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verilen usul ve esaslar ise Sosyal Güvenlik Kurumu (“SGK”) Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 24.12.2018 tarihinde yayımlanan Genel Yazı ile açıklanmıştır.

Buna göre;

• Daimî ikametin tespitinde aranan, sigortalının başvuru tarihinden itibaren son bir yıl içerisinde kesintili olarak 270 gün Türkiye'de bulunması şartı kesintisiz olarak 183 gün Türkiye'de bulunulması olarak değiştirilmiş olup söz konusu ikamet süresinin kesintiye uğraması halinde 183 günlük süre, talep tarihinden itibaren yeniden başlatılacaktır. Genel Yazı’nın yayım tarihi itibari ile (24.12.2018), Alman hastalık kasalarınca geçici olarak Türkiye’de bulunacaklar için Türkiye'ye giriş tarihine göre en fazla 183 gün için T/A 11 formüleri düzenlenecektir. Söz konusu 183 günlük süre sigortalının yurda giriş tarihi itibari ile başlayacaktır. Yapılacak kontrol neticesinde formülerdeki sürenin başlangıcı ile yurda giriş tarihinin farklı olduğunun tespit edilmesi halinde formüler, ilgilinin yurda giriş tarihi de belirtilmek suretiyle ilgili Alman hastalık kasasına iade edilerek yurda giriş tarihine göre düzenlenecek yeni bir T/A 11 formülerinin gönderilmesi talep edilecektir.

 

• Alman hastalık kasalarınca 183 günden daha uzun süreli formüler düzenlenmiş olması halinde T/A 11 formüleri ile işlem yapılmayacaktır. Bu durumda söz konusu formüler, düzenleyen Kuruma iade edilerek talep sahibinin yurda giriş tarihi belirtilmek suretiyle ilgili Alman hastalık kasasından yeni bir T/A 11 formülerinin gönderilmesi talep edilecektir. Yeni düzenlenen formülerdeki bilgilere göre de ilgilinin YUPASS (Yurtdışı Provizyon, Aktivasyon ve Sağlık Sistemi) programına kaydı yapılarak en fazla 183 gün sağlık yardımlarından yararlanması sağlanacaktır. İlgililerin 183 günden sonra da sağlık yardımı talep etmesi halinde, bu defa T/A 20 formülerini ibraz etmesi istenecek ve bu formülere göre sağlık yardım hak sahipliliği başlatılacaktır. Söz konusu formülerin ibraz edilememesi ya da 183 günden sonraki süre için yeni bir TA 11 formülerinin ibraz edilmesi halinde ise sağlık yardımı karşılanmayacaktır.

 

• VA 11 formülerinin 183 gün düzenlenmesi kuralı, Türkiye’den Almanya'ya geçici olarak giden 5510 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında genel sağlık sigortalılarının aile bireyleri ile yine aynı fıkranın (c) bendinin 4, 5, 6, 8, 9 ve 10 uncu alt bentleri ile (e) ve (f) bendi kapsamında genel sağlık sigortalıları ile bunların aile bireyleri için de geçerli olacaktır.

Buna göre Ülkemizden Almanya'ya gidecek olan söz konusu genel sağlık sigortalıları ile aile bireyleri için de en fazla 183 günlük A/T 11 formüleri düzenlenecektir.

• Daimî ikametin tespitine ilişkin 183 gün kuralı sadece Almanya'dan veya hem Almanya'dan hem de Türkiye’den aylık alanlar için geçerli olacaktır. Buna göre, akit taraflardan birinde ikamet ederken diğer akit ülkede ikamet etmek isteyen aylık alıcılarının ikamet etmek istedikleri ülkede kesintisiz 183 gün ikamet ettikten sonra bu ülkede daimî ikamet ettikleri kabul edilecek ve bu duruma ilişkin sağlık yardım hakkı belgesine göre sağlık yardımlarından yararlanmaları sağlanacaktır. Ayrıca, her iki ülkeden aylık alanların daimî ikametlerini diğer ülkeye naklettikleri ayın sonuna kadar sağlık yardımlarından ilk ülkeden faydalanacaklarına ilişkin Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 14 üncü maddesinin altıncı fıkrasındaki hüküm geçerli olacaktır.

 

• T/A 20 formüleri, Alman hastalık kasaları tarafından sigortalının daimî ikamet şartını yerine getirdiği tarihten itibaren resen düzenlenerek sigortalıya ya da SGK’ya gönderilebileceği gibi sigortalının talebi üzerine yurt dışı işlemleri servisi bulunan sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerince de ilgili Alman hastalık kasasından talep edilecektir.

 

• Alman emeklilik kurumu tarafından emekli aylığının Türkiye'de bir banka hesabına gönderilmesi veya söz konusu aylıkların SGK aracılığı ile ödenmesi durumunda, yukarıda belirtilen son bir yıl içerisinde kesintisiz 183 gün Türkiye'de bulunma şartı aranmadan aylığın transfer edildiği tarih itibariyle ikamet şartı yerine getirilmiş kabul edilerek işlem yapılacaktır.

 

• Akit ülkelerden birinde 183 günden daha kısa süreli bulunma durumlarında yukarıdaki şartlar aranmayarak ilgili sağlık yardımı formülerinde kayıtlı başlangıç ve bitiş tarihlerine göre YUPASS programından sağlık yardımları başlatılacaktır.

Ayrıca, daimî ikametin tespitinde aranan, sigortalının başvuru tarihinden itibaren son bir yıl içerisinde kesintili olarak 270 gün Türkiye'de bulunması şartı tüm sözleşmeli ülkeler için uygulamadan kaldırılmış olup, sadece kesintisiz olarak 183 gün Türkiye'de bulunulması ikamet yerinin Türkiye’de olarak kabul edilmesinde yeterli kabul edilecektir.

Ancak, 12/12/2014 tarihli ve 2014/17 sayılı e-YURTDİSİ talimatında açıklandığı üzere Almanya hariç olmak üzere sadece sözleşmeli ülkelerin birinden aylık alanlar için 183 gün ikamet şartı aranmadan daimî ikamete ait ilgili formülere göre sağlık yardımı verilmeye devam edilecektir.

Diğer yandan, Türkiye Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesine göre SGK tarafından Almanya sigortalılarına sağlanan sağlık yardımlarından dolayı ortaya çıkan fiili tutarlar üzerinden masraf hesaplaşmasına ilişkin formüleri Almanya'ya gönderilmiş, ancak Alman hastalık kasalarının itirazı nedeniyle sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerine yönlendirilmiş mevcut yazıların bu Genel Yazı’nın yayımlandığı tarihten itibaren, bundan sonra gönderilecek itiraz yazılarının ise yazının intikal tarihinden itibaren 15 gün içerisinde sonuçlandırılması gerekmektedir.

 

İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata geçmenizi rica ederiz.

Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr

Çağdaş Güren Yönetici Ortak, Sosyal Güvenlik Müşaviri cguren@nazali.av.tr

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.