KONU: Başvuru, sahte fatura düzenlenmesinden dolayı hem vergi cezasına hem de hapis cezasına hükmedilmesinin, aynı fiil nedeniyle yeniden cezalandırılmama ilkesine aykırı olduğu, imza ve yazı inceleme talebinin reddedilmesi üzerine mahkumiyet hükmü verilmesinin de savunma hakkı ve silahların eşitliği ilkesine aykırı olduğu iddialarına ilişkindir.
I. UYUŞMAZLIĞIN BİREYSEL BAŞVURU ÖNCESİNDE GEÇTİĞİ AŞAMALAR
Başvurucunun yetkilisi olduğu ve Başvurucunun eşine ait olan limited şirket (“Şirket”), vergi idaresince 2008 ile 2012 arasındaki hesap dönemlerine ilişkin vergi incelemesine tabi tutulmuştur. İlgili dönemlere ait defter ve belgelerin incelenmesinin sonucunda vergi tekniği, vergi inceleme ve vergi suçu raporları düzenlenmiştir. Vergi tekniği raporunda,
belirtilmiştir. Bu rapora istinaden düzenlenen vergi inceleme raporlarında, Şirket’e 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (“VUK”)’nun 353. maddesi uyarınca usulsüzlük cezaları, 341 ve 344. maddeleri uyarınca re’sen bir kat vergi ziyaı cezası kesilmesi önerilmiş, ardından vergi idaresince 2008 ve 2009 hesap dönemlerine ilişkin olarak vergi ziyaı cezaları tarh edilmiştir.
Ayrıca Kocaeli 3. Asliye Ceza Mahkemesi, anılan raporlar doğrultusunda başvurucunun sahte fatura düzenleme suçundan dolayı hapis cezası ile cezalandırılmasına karar vermiştir. Başvurucu, faturalar üzerindeki yazı ve imzaların incelenmesi talebi reddedilerek eksik inceleme yapıldığı ve işlemediği bir suçtan dolayı cezalandırıldığı iddiasıyla istinaf kanun yoluna başvurmuş; fakat İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Ceza Dairesi başvurunun esastan reddine karar vermiştir.
II. BAŞVURUCUNUN ANAYASA’YA AYKIRILIK İDDİASI
Başvurucu, yapılan vergi incelemesi sonucunda aynı fiil yönünden hem idari süreçte vergi cezası kesildiğini hem de adli süreç sonunda hapis cezasına mahkum edildiğin belirtmiş, aynı fiil dolayısıyla iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Aynı zamanda, imza ve yazı inceleme talebinin mahkemece reddedilerek eksik inceleme ile mahkumiyet kararı verildiğini; hak arama hürriyeti, savunma hakkı ve ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini iddia etmiştir.
III. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN DEĞERLENDİRMESİ
Mahkeme yaptığı incelemede, aynı fiilden dolayı yeniden yargılanmama ve cezalandırılmama ilkesi gereğince kişinin aynı fiil nedeniyle birden fazla sefer cezalandırılamayacağını, ancak bu ilkenin mutlak olmayıp korunan hukuki yarar, unsurlar, amaç neticenin farklı olması sebebiyle ayrı hukuk disiplinleri arasında aynı fiilin farklı şekillerde mütalaa edilmesinin mümkün olduğunu, dolayısıyla aynı fiilden dolayı ceza soruşturmasının yanında ayrıca hukuk davası veya disiplin soruşturması yapılmasına engel teşkil etmediğini, bundan dolayı da aynı fiilden dolayı farklı hukuk disiplinlerinin öngördüğü farklı yaptırımlarla cezalandırılmanın aynı fiilden dolayı yeniden yargılama ve cezalandırma olmaz ilkesine aykırılık oluşturmayacağını belirtmiştir. Mahkeme, somut olayda idari süreç sonunda vergi cezasının başvurucunun yetkilisi olduğu Şirket aleyhine, adli süreç sonunda verilen mahkumiyet hükmünün başvurucu aleyhine verilmesi nedeniyle başvurucunun ihlal iddiasının aynı fiil nedeniyle iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama ilkesi kapsamına girmediği gerekçesiyle, başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin konu bakımından yetersizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar vermiştir.
Mahkeme, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisinin takdir ettiğini belirterek, başvurucunun hak arama hürriyeti, savunma hakkı ve ayrımcılık yasağının ihlal edildiği yönündeki iddialarının, adil yargılanma hakkını güvencelerinden olan silahların eşitliği ilkesi kapsamında incelenmesi gerektiğini belirtmiş, fakat başvurucunun bu iddia bağlamında başvuru konusu olaylara ilişkin iddialarını açıklama, hukuki iddialarını kanıtlama, bireysel başvuru kapsamındaki haklardan hangisinin hangi nedenle ihlal edildiğini ve buna ilişkin gerekçeleri ve delilleri sunma yükümlülüklerini, iddialarını temellendirmeyerek ve Mahkeme’ye delil sunmayarak yerine getirmediği gerekçesiyle açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul etmemiştir.
SONUÇ
Somut olayda, idari bir süreç olan vergi incelemesi sonucunda bir vergi cezası verilmesi ve bu cezaya sebep olan fiilden dolayı yürütülen adli süreç neticesinde hapis cezasına hükmedilmesinin, hukuk disiplinleri arasında korunan hukuki yarar, amaç, unsur gibi farklılıklar olması sebebiyle aynı fiilden yeniden yargılama ve cezalandırma olmaz ilkesinin (ne bis in idem) kapsamına girmeyeceği, nitekim vergi cezasının, hapis cezasına mahkum edilen kişinin yetkilisi olduğu Şirket aleyhine verilmesinden dolayı da bu ilkenin ihlal edildiği iddiasının kabul edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
|
NAZALI VERGI & HUKUK |