Ajanda

ANAYASA MAHKEMESİ’NİN 24/03/2022 TARİH VE E.2021/129 K.2022/33 SAYILI KARARI

20.06.2022

KONU: 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 44. maddesiyle 213 sayılı Vergi Usul Kanunu(“VUK”)’nun Ek 1. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesine yapılan eklemede ve 45.maddesiyle VUK Ek 11.maddesine yapılan eklemede yer alan “…5.000 Türk lirasını aşan” ibarelerinin Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülerek iptalleri ve yürürlüklerinin durdurulması talebidir.

 

  1. İPTALİ İSTENEN KANUN HÜKÜMLERİ

 

İptali talep edilen maddeler aşağıda yer almaktadır.

 

EK MADDE 1 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.; Değişik: 22/7/1998-4369/18 md.)

Mükellef tarafından, ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ziyaı cezaları ile 5.000 (6.800 üzeri) Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının (359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza ve 370 inci maddenin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere mezkur maddeye göre kesilen ceza hariç) tahakkuk edecek miktarları konusunda, …

 

EK MADDE 11 – (Ek: 4/12/1985-3239/33 md.)

(Değişik birinci fıkra: 11/8/1999-4444/7 md.) Maliye Bakanlığı, vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergiler ve bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezaları ile 5.000 (6.800 üzeri) Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında (359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilecek vergi ve kesilecek ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilecek ceza hariç) tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebilir…

 

  1. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN DEĞERLENDİRMESİ

 

Vergi uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde kullanılan idari çözüm yollarından olan uzlaşmanın konusu;

  • Tarhiyat sonrası uzlaşma için VUK’un ek 1.maddesinde,
  • Tarhiyat öncesi uzlaşma için VUK’un ek 11.maddesinde düzenlenmiştir.

 

Tarhiyat sonrası uzlaşma hükümleri uyarınca; ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ziyaı cezaları ile 5.000-TL’yi (2022 yılı için 6.800-TL) aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tahakkuk edecek miktarlarının uzlaşma konusu edilebilecektir.

 

Tarhiyat öncesi uzlaşma hükümleri uyarınca ise vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergiler ve bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezaları ile 5.000-TL’yi (2022 yılı için 6.800-TL) aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında tarhiyat öncesi uzlaşma yoluna gidilebilecektir.

 

İptal talebinde ise özetle uzlaşma ve tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına 5.000-TL’nin altında kalan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının alınmamasında kamu yararının bulunmadığı, bu durumun ölçülülük ve kanunilik ilkelerine aykırı olduğu, mülkiyet hakkına müdahale teşkil ettiği, uzlaşma imkanından yararlanma açısından usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için bir üst sınır belirlenmesinin vergilendirmede adalet ilkesini ihlal ettiği, vergi mükellefleri açısından eşitsizliğe yol açtığı ve uluslararası anlaşmalar ile bağdaşmadığı ileri sürülerek Anayasa’nın 2., 5., 10., 13., 35., 73., ve 90. Maddelerine aykırılığı iddia edilmiştir.

 

Anayasa Mahkemesi söz konusu iddiaların incelenmesi akabinde, uzlaşma kapsamına alınan konuların sınırlandırılmasının:

  • Vergi alacağının tahsilinin sorunsuz şekilde ve en kısa sürede sağlanması,
  • Vergi kanunlarına aykırılık oluşturan fiilin ağırlığı nedeniyle daha yüksek tutarlara ilişkin değerlendirmelerin daha kısa sürede ve adil bir şekilde çözüme kavuşturulması amacıyla uzlaşma komisyonlarının iş yükünün dengelenmesi amaçlarına hizmet ettiği,
  • Yapılan farklı muamelenin objektif ve makul bir temele dayandığı,
  • Sınırlandırmanın, vergi alacağının tahsilini hızlandırmak için elverişli ve gerekli olmadığının söylenemeyeceği,
  • Vergi ihtilaflarında uzlaşma dışında da başvurulabilecek idari çözüm yollarının bulunduğu,
  • Düzenlemenin cezalara muhatap kişilere ilave bir mali yükümlülük doğurmadığı ve orantısız bir sınırlama öngörülmediği,

gerekçeleriyle mülkiyet hakkı bağlamında eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmadığı sonucuna varmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle hükümlerin Anayasa’nın 10. ve 35.maddelerine aykırı olmadığı; Anayasa’nın 2. ve 73. maddelerinin de 10 ve 35.maddeler için yapılan değerlendirmeler kapsamında ele alındığından ayrıca bir incelemeye gerek görülmediği, 5., 13. ve 90. maddelerin itiraz konusuyla ilgili görülmediğinden iptal talebinin reddi yönünde hüküm tesis edilmiştir.

 

  1. SONUÇ

 

14/10/2021 tarih ve 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un;

  • 44. maddesiyle 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 1. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesine eklenen “...cezaları ile 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük…” ibaresinde bulunan “...5.000 Türk lirasını aşan...” ibaresinin,
  • 45. maddesiyle 213 sayılı Kanun’un ek 11. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “...ile bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezalarında…” ibaresinin “…ve bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezaları ile 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında...” şeklinde değiştirilmesinde bulunan “...5.000 Türk lirasını aşan...” ibaresinin,

Anayasa’ya aykırı olmadıklarına ve iptal taleplerinin reddine 24/3/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

İlgili Karar’ın tamamına buradan ulaşabilirsiniz:

 

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/06/20220617-6.pdf

 

NAZALI VERGI & HUKUK

info@nazali.com

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz