Bilindiği üzere 25.10.2017 tarihli ve 30221 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu (“7036 sayılı Kanun”) ile bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle dava açmadan önce arabulucuya başvurulması zorunlu hale getirilmiştir.
Bununla birlikte, tarafların işçinin işe başlatılmaması hususunda anlaşması halinde ise iş akdinin fesih tarihinin Hukuk Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk Anlaşma Belgesi’nin imzalandığı tarih mi yoksa sigortalının işten çıkış tarihinin mi olacağı hususunda tereddütler oluşmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından 28.02.2019 tarihinde yayımlanan Genel Yazı ile arabuluculuk faaliyeti sonucu anlaşma sağlanması halinde fesih tarihinin nasıl belirleneceği açıklığa kavuşturulmuştur.
Buna göre yapılması gereken iş ve işlemler aşağıdaki gibidir.
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun (“6325 sayılı Kanun”) “Tarafların Anlaşması” başlıklı 18’inci maddesinin 4’ üncü fıkrasında;
“Taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde belge sayılır.” hükmü amirdir.
Bununla birlikte, SGK tarafından yayımlanan 21.11.2017 tarih 5882267 sayılı Genel Yazı’da;
“..6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na istinaden işveren-işçi ilişkisinden kaynaklanan, bireysel veya toplu iş sözleşmesinde dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebine ilişkin bir uyuşmazlığın arabuluculuk süreci sonucunda anlaşma ile sona ermesi durumunda, taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesinin icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde belge sayılması gerektiğinden, imzalanan arabuluculuk anlaşma tutanağının mahkeme kararı sayılarak Kurum iş ve işlemlerinde mahkeme ilamı vasfında kabul edilerek işlem yapılması gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
Diğer yandan, 4857 sayılı İş Kanunu’nun (“4857 sayılı Kanun”) "Geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları" başlıklı 21' inci maddesine 7036 sayılı Kanun ile 12/10/2017 tarihinde eklenen ek fıkra aşağıdaki gibidir:
“Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların, işçinin işe başlatılması konusunda anlaşmaları hâlinde;
a) İşe başlatma tarihini,
b) Üçüncü fıkrada düzenlenen ücret ve diğer hakların parasal miktarını,
c) İşçinin işe başlatılmaması durumunda ikinci fıkrada düzenlenen tazminatın parasal miktarını,
belirlemeleri zorunludur. Aksi takdirde anlaşma sağlanamamış sayılır ve son tutanak buna göre düzenlenir. İşçinin kararlaştırılan tarihte işe başlamaması hâlinde fesih geçerli hâle gelir ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur.”
Yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda arabuluculuk faaliyeti sonunda işçinin işe başlatılmaması hususunda anlaşma sağlanırsa fesih geçerli hale gelecektir. Dolayısıyla, işverenin işçiyi işten çıkardığı tarih fesih tarihi olarak kabul edilecektir.
Arabulucuk ile işçinin işe başlatılmaması yönünde anlaşmaya varılması halinde fesih geçerli sayılacağından 4857 sayılı İş Kanunu 21’ inci maddesi gereği iş güvencesi tazminatı ve en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının ödenmesi söz konusu olmayacak ve iş akdinin feshi sonrasında işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na aylık prim hizmet belgesi düzenleme yükümlülüğü de bulunmayacaktır.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr |
Çağdaş Güren Yönetici Ortak, Sosyal Güvenlik Müşaviri cguren@nazali.av.tr |