Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilmiştir.
“MADDE 2 – 193 Sayılı Kanun’un 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
“18. Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu pirimi ve işsizlik sigorta pirimi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri (Şu kadar ki, istisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan vergi tutarının içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanır. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.”
Söz konusu düzenleme hakkında Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılan görüşmelerde Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı Ayşe Dilbay’ın yapmış olduğu açıklamada “Belirtilen önergede brüt ücret üzerinden sosyal güvenlik primi çıkarıldıktan sonra bulunan matrah üzerinden normal gelir vergisi tarifesine göre vergi hesaplanacak. Bunun yanı sıra asgari ücrete isabet eden, 4.250 liraya isabet eden vergi de hesaplanacak. Ödenmesi gereken, hesaplanan birinci vergiden ikinci vergi tutarı çıkarıldıktan sonra ödenecek vergi bulunacak. Bu yöntemle tüm ücretlilerin aynı asgari ücrette olduğu gibi aynı miktarda istisnadan yararlanması sağlanacak. Vergi diliminin artışı nedeniyle daha fazla faydalanmanın önüne geçmek amacıyla herkesin aynı tutarda yararlanması sağlanacak” ifadeleri yer almaktadır.
Kabul edilen kanun teklifi ile hizmet erbabına ödenen ücretlerin, ilgili ayda geçerli olan brüt asgari ücretten işçi Sosyal Güvenlik Kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan kısmı gelir vergisinden istisna edildiği belirtilmekle birlikte parantez içi hükümle uygulamanın detayları belirlenmiştir. Buna göre asgari ücretin üstünde gelir elde eden kişiler için doğrudan matrahtan ilgili ayda geçerli olan brüt asgari ücretten işçi Sosyal Güvenlik Kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra bulunan matrah üzerinden vergi hesaplamaları yapılmayacak olup, istisna tutar dahil tutar üzerinden birinci vergi tutarı hesaplanacak daha sonra ilgili ayda geçerli olan brüt asgari ücretten işçi Sosyal Güvenlik Kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan kısmı üzerinden hesaplanan ikinci vergi tutarı düşülerek ödenecek gelir vergisi tutarı tespit edilecektir.
Her ay ilgili ayda geçerli olan brüt asgari ücretten işçi Sosyal Güvenlik Kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan kısmının vergi matrahından indirim konusu yapılabileceği şeklinde yapılan yorumlar gerek Kanun’a eklenen parantez içi hükümle gerekse idarenin yapmış olduğu açıklamalarla örtüşmemektedir. İstisna tutar dahil matrah üzerinden vergi hesaplandıktan sonra asgari ücrete tekabül eden vergi tutarının düşülmesi yöntemi ile kümülatif vergi matrahlarının aşındırılmasının öne geçilmek istendiğini değerlendirmekteyiz.
Brüt 20.000,00 TL tutarında ücret geliri elde eden bir kişi için örneklerimiz aşağıda yer almaktadır. (Hesaplamalarda damga vergisi tutarları göz ardı edilmiştir)
Aylık Vergilendirmede Direk İstisna Uygulaması Yapılsa İdi:
|
Brüt Ücret |
SGK Payları |
GV Matrahı |
Gelir Vergisi |
Net Ücret |
|
|
Ocak |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
1.911,99 |
15.088,01 |
|
Şubat |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
1.911,99 |
15.088,01 |
|
Mart |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
2.223,98 |
14.776,02 |
|
Nisan |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
2.549,32 |
14.450,68 |
|
Mayıs |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
2.549,32 |
14.450,68 |
|
Haziran |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
3.002,89 |
13.997,11 |
|
Temmuz |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
3.441,58 |
13.558,42 |
|
Ağustos |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
3.441,58 |
13.558,42 |
|
Eylül |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
3.441,58 |
13.558,42 |
|
Ekim |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
3.441,58 |
13.558,42 |
|
Kasım |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
3.441,58 |
13.558,42 |
|
Aralık |
20.000,00 |
3.000,00 |
12.746,60 |
3.441,58 |
13.558,42 |
|
TOPLAM |
240.000,00 |
36.000,00 |
152.959,20 |
34.798,98 |
169.201,02 |
Açıklanan Şekilde Yapılacak Uygulama:
|
Brüt Ücreti |
SGK Payları |
GV Matrahı |
Gelir Vergisi |
Asgari Ücret Gelir Vergisi Matrahı |
Asgari Ücret Gelir Vergisi |
Net Ücret |
|
|
Ocak |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
2.550,00 |
4.253,40 |
638,01 |
15.088,01 |
|
Şubat |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
2.650,00 |
4.253,40 |
638,01 |
14.988,01 |
|
Mart |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
3.400,00 |
4.253,40 |
638,01 |
14.238,01 |
|
Nisan |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
3.400,00 |
4.253,40 |
638,01 |
14.238,01 |
|
Mayıs |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
4.450,00 |
4.253,40 |
638,01 |
13.188,01 |
|
Haziran |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
4.590,00 |
4.253,40 |
638,01 |
13.048,01 |
|
Temmuz |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
4.590,00 |
4.253,40 |
638,01 |
13.048,01 |
|
Ağustos |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
4.590,00 |
4.253,40 |
739,37(*) |
13.149,37 |
|
Eylül |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
4.590,00 |
4.253,40 |
850,68(*) |
13.260,68 |
|
Ekim |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
4.590,00 |
4.253,40 |
850,68(*) |
13.260,68 |
|
Kasım |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
4.590,00 |
4.253,40 |
850,68(*) |
13.260,68 |
|
Aralık |
20.000,00 |
3.000,00 |
17.000,00 |
4.590,00 |
4.253,40 |
850,68(*) |
13.260,68 |
|
TOPLAM |
240.000,00 |
36.000,00 |
204.000,00 |
48.580,00 |
51.040,80 |
8.608,16 |
164.028,16 |
(*) Asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken ancak yapılan düzenleme uyarınca istisna edilen tutar istisna uygulanması gerekeceğinden asgari ücret üzerinden gelir vergisi alınmaya devam edilse idi ne kadarlık vergi hesaplanacağı tespit edilerek ilgili tutar tespit edilmiştir. Uygulamanın bu şekilde olması gerektiğini düşünmekle birlikte konu hakkında idarenin yayımlayacağı Tebliğ bazında düzenlemenin beklenmesinin yararlı olacağını belirtmek isteriz.
Örnekten de görüleceği üzere yapılan düzenleme ile asgari ücretli çalışanlara yıllık olarak 8.600,00 TL’lik vergi avantajı sağlandığından asgari ücret üzerinde gelir elde eden kişilerde de aynı tutarda vergi avantajı sağlanarak adaletli vergileme yapılması hedeflenmiştir.
“MADDE 3- 193 sayılı Kanunun 32 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır”
Ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde asgari ücretin aylık brüt tutarının yüzde 85’i gelir vergisinden istisna edildiğinden, uygulama alanı kalmayan asgari geçim indirimi düzenlemesi yürürlükten kaldırılmıştır.
NAZALI VERGI & HUKUK