Ajanda

ATIK ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYALARIN YÖNETİMİ HAKKINDA YÖNETMELİK YAYIMLANDI

30.12.2022

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hazırlanan “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Hakkında Yönetmelik” (“Yönetmelik”) 26.12.2022 tarih, 32055 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yönetmelikte yer alan düzenlemeler aşağıdaki gibidir.

  • İşbu yönetmelik kapsamında Elektrikli ve Elektronik Eşya(“EEE”) üreticileri, dağıtıcı/distribütörleri, Bakanlık, İl Müdürlükleri, Mahalli İdareler, Tüketici/Son Kullanıcılar, Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya(“AEEE”) işleme tesisleri, Yeniden kullanıma hazırlama tesisleri ve Transfer noktalarının yükümlülükleri belirlenmiştir.

 

  • EEE’lerin yaşam döngüsünde yer alan ilgili taraflarca; döngüsel ekonomi, sürdürülebilir üretim ve tüketim ile sıfır atık yaklaşımı doğrultusunda EEE tasarım ve üretiminin sağlanması, atık oluşumunu önlemeye ve azaltmaya yönelik gerekli tedbirler alınarak AEEE oluşumunun önlenmesi, atık oluşumunun kaçınılmaz olduğu durumlarda ise öncelikle AEEE’lerin yeniden kullanıma hazırlanması, geri dönüştürülmesi, geri kazanılması sağlanarak bertaraf edilecek atık miktarının azaltılması esastır.

 

  • Elektrikli ve elektronik eşyaların yönetimine yönelik ulusal ölçekli strateji ve politikaların belirlenmesinde ve uygulanmasında, genişletilmiş üretici sorumluluğu ilkesi ve kirleten öder ilkesinin uygulanması, genişletilmiş üretici sorumluluğu kapsamında elektrikli ve elektronik eşya üreticileri ve ilgili diğer paydaşlar için sorumluluk paylaşımı yapılması  ve doğal kaynak ve hammadde kullanımının azaltılması ve geri kazanımın artırılması amacıyla özellikle yeni tasarım ürünlerde, teknik açıdan uygun olması durumunda geri dönüştürülmüş malzeme kullanımına öncelik verilmesi esastır.

 

  • EEE ile AEEE’lerin yönetiminden sorumlu kişi veya kişiler ile kurum/kuruluşlar, bu atıkların çevre ve insan sağlığına zararlı olabilecek etkilerinin azaltılması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

 

  • AEEE’ler ile birlikte toplanan atık pil ve akümülatörler, AEEE’lerden ayrıldıktan sonra 31/8/2004 tarihli ve 25569 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yönetilecektir.

 

  • EEE üreticileri, piyasaya arz edilen EEE’lerin; atık olduktan sonra ayrı toplanmasını ifade eden TS-EN 50419 sayılı Türk Standardına uygun olarak Yönetmelik’in EK-6’sında yer alan sembolle ürünleri işaretlemek,  Bakanlığın EEE bilgi sistemine kayıt olmak,  EEE bilgi sistemi üzerinden talep edilen bilgi ve belgeleri her yıl Mart ayı sonuna kadar bildirmek, Evsel AEEE’lerin toplanması amacıyla yılda en az bir kez markasına, modeline, üreticisine ve muhtevasına bakılmaksızın AEEE’leri münferiden ve/veya dağıtıcı/distribütörlerle iş birliği içinde geri alma kampanyaları düzenlemek ve AEEE’lerin toplanması ve işlenmesi amacıyla bu Yönetmelik hükümlerine uygun sistem kurmakla yükümlüdür.

 

  • EEE dağıtıcıları/distribütörleri;

 

  • Mesafeli satışlar da dâhil olmak üzere yeni bir ürün sattıklarında, tüketici tarafından talep edilmesi halinde eş tipte ve aynı işlevi gören AEEE’yi herhangi bir kıstas gözetmeksizin geri almakla, yeni ürünün alıcının adresine teslim edildiği durumlarda, dağıtıcı/distribütör veya onun adına teslimatı yapana iade edilen evsel AEEE’yi aynı yerden almakla ve bunun için herhangi bir nakliye ücreti veya başka bir ilave ücret talep etmemekle,

 

  • AEEE teslimatının yeni EEE'nin satın alınmasıyla aynı anda gerçekleştirilememesi durumunda, tüketiciler tarafından talep edilmesi halinde, EEE’nin satış belgesinde belirtilen satış tarihinden itibaren 30 takvim günü içerisinde olmak kaydıyla tüketiciye/son kullanıcıya bildirilen tarihte AEEE’yi teslim almakla,

 

  •  Elektrikli ve elektronik eşyalar ile ilgili satış alanları en az 400 m2 olan satış noktalarında, dış boyutu 25 cm’den küçük olan AEEE’lerin toplanması için mor renkli, üzerinde okunaklı ve görünebilir boyutta “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya” yazısı ve sıfır atık logosu bulunan Sıfır Atık Yönetmeliğine uygun biriktirme ekipmanı bulundurmakla veya satış yerinin kapalı bir bölümünü bu amaçla kullanmakla ve EEE satın alma şartı aranmaksızın tüketiciler tarafından buraya bırakılan AEEE’ler için herhangi bir ücret talep etmemekle,

 

  • Mesafeli satışlar da dâhil olmak üzere tüm satışlarında bu Yönetmelik kapsamında alınmış olan üretici kayıt numarasına sahip olmayan üreticilerin ürünlerini satmamakla,

 

  • İşbu Yönetmelik’te belirtilen yöntemler ile toplanan AEEE’lerin bilgileri ve adet cinsinden kayıtları tutmak, bu kayıtları en az beş yıl süreyle saklamak ve istenmesi halinde Bakanlığa sunmakla

 

yükümlüdür.

  • AEEE işleme tesisleri, Yeniden kullanıma hazırlama tesisleri ve Transfer noktaları da Yönetmelik kapsamında faaliyet alanlarına göre Bakanlıktan çevre izin ve lisans belgesi almak, Bakanlığın çevrimiçi sistemlerine kayıt olmak, bu sistem üzerinden gerekli bildirimleri yapmak ve bu bilgilerin yer aldığı belgeleri beş yıl süreyle muhafaza etmekle yükümlüdür. Yönetmelikte işbu maddede sayılan tesislerin sağlaması gereken şartlar da ayrı ayrı düzenlenmiştir.

 

  • Yönetmelik uyarınca yeniden kullanıma hazırlama, geri dönüşüm ve geri kazanım hedefleri belirlenmiş olup anılan işlemlerin yükümlülerinin organizasyon süreçlerini bu hedefler uyarınca yönetmesi beklenmektedir.

 

  • Yönetmelik uyarınca kullanılmış veya yenileştirilmiş EEE’lerin ve AEEE’lerin ithal edilebileceği düzenlenmiştir. EEE’lerin ithalatında bu ürünlerin AEEE olmadığının ispatı adına Yönetmelik’in EK-5’inde yer alan kriterlerin sağlanması koşulu aranacaktır. AEEE’lerin ithalatında ise Atık Yönetimi Yönetmeliğinde belirlenen atık ithalatına yönelik hususlar çerçevesinde hareket edilecektir.

 

Yönetmelik 01.02.2023 tarihinde yürürlüğe girecek olup detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Söz konusu duyuru metni hakkında sormak istediğiniz bir soru olması durumunda tarafımızla iletişime geçmekten çekinmeyiniz.

Ersin Nazalı

Yönetici Ortak, Avukat, YMM

info@nazali.av.tr

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.