Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Getiren Kanun”), Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 13.10.2022 tarihinde kabul edilmiş ve 18.10.2022 tarihli ve 31987 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Değişiklik Getiren Kanun uyarınca; 5187 sayılı Basın Kanunu, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu gibi pekçok düzenlemede önemli değişikliklere gidilmiştir. Söz konusu değişiklikler ile özetle;
Bu duyurumuz, bilhassa 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu haricindeki değişikliklere ilişkin açıklama ve bilgilendirmelerimizi içermektedir. Değişiklik Getiren Kanun içeriği hakkında detaylı bilgi için Resmi Gazete’de yayımlanan metne buradan ulaşabilirsiniz.
İnternet haber sitelerinin 5187 sayılı Basın Kanunu kapsamında “süreli yayın” olarak kabul edilmemesi nedeniyle, bundan önceki süreçte, bu sitelerde yapılan haberler 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (“5651 sayılı Kanun”) kapsamında değerlendirilmekteydi. 5651 sayılı Kanun’da internet ortamındaki yayınlara karşı yalnızca içeriğin yayından çıkarılması düzenlenmekte ve bu nedenle, internet haber sitelerindeki haberlere karşı düzeltme yazısı süreci yürütülememekteydi.
Değişiklik Getiren Kanun’un 7. maddesi uyarınca, Basın Kanunu’nun 14. maddesinin 1. fıkrasına eklenen aşağıdaki hüküm doğrultusunda artık, bir internet haber sitesinde yayınlanan bir içeriğe karşı; cevap ve düzeltme yazısı hazırlanarak ilgili sitede yayınlanması talep edilebilecektir.
“İnternet haber sitelerinde ise zarar gören kişinin düzeltme ve cevap yazısının; sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorundadır. Yayın hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması kararının uygulanması ya da internet haber sitesi tarafından içeriğin kendiliğinden çıkarılması durumunda, düzeltme ve cevap metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinin ana sayfasında bir hafta süreyle yayımlanır.”
Cevap ve düzeltme yazısı, intenet haber sitesi sorumlu müdürü tarafından hiçbir değişiklik yapılmadan, ilgili haberin yayınlandığı sayfada veya içerik kaldırıldı ise ana sayfada en geç bir gün içinde yayınlanmak zorundadır. Bu sürenin sonunda yazı yayınlanmaz ise Sulh Ceza Hakimliği’ne başvuru yapılarak yazının yayınlanması sağlanabilecektir.
İlgili mevzuatı uyarınca hangi şekilde ve hangi mecrada ilan edileceği düzenlenenen resmi ilan ve reklamların, genellikle basılı gazeteler eliyle ilan edileceği öngörülmekte idi. Değişiklik Getiren Kanun kapsamında internet haber sitelerinin süreli yayın olarak nitelendirilmesine istinaden, resmi ilanları düzenleyen birçok kanun da buna uygun şekilde değiştirilmiş ve internet haber sitelerine de resmi ilan ve reklam yayınlama hakkı tanınmıştır.
Buna ilişkin düzenlemeler 01.04.2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 114. maddesinde yapılan değişiklik ile, icra eliyle satışlarda artırmaya ilişkin ilan, elektronik satış portalı ile birlikte Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da yapılacak ve artırma bitimine dek erişime açık tutulacaktır.
Bununla birlikte, Basın İlan Kurumu aracılığıyla gazete veya internet haber sitelerinde yayınlanacak ilanlara ilişkin usuli düzenleme getirilmiş olup satılanın muhammen bedeline göre yapılacak ilan, farklı usullere tabi tutulacaktır.
İnternet haber sitelerinin süreli yayın kapsamına alınması nedeniyle, Basın Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılmıştır. Buna göre Basın Kanunu 13. maddede düzenlenen hukuki sorumluluk hükümlerinin, internet haber sitelerine de uygulanacağı öngörülmektedir.
Bu doğrultuda, internet haber sitesi eliyle işlenen bir fiil nedeniyle kişilerin maddi veya manevi zararının oluşması halinde, eser sahibi ile yayın sahibi zarardan müteselsilen sorumlu olacak ve buna ilişkin talepler öncelik gözetilmeksizin bu kimselere iletilebilecektir.
Değişiklik Getiren Kanun’un 31. maddesince, 5651 sayılı Kanun’da yapılan değişiklik ile, Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne içerik çıkarma ve erişim engelleme kararlarını uygulama yetkisi tanınmıştır. Bu doğrultuda 5651 sayılı Kanun’un 8 ve 8/A maddelerinde öngörülen istisna haller dışında, 5651 sayılı Kanun’dan kaynaklanan her türlü içerik çıkarma ve erişim engelleme kararını yerine getirme yetkisi ve görevi Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne verilmiştir.
Değişiklik Getiren Kanun uyarınca 5651 sayılı Kanun’da yapılan değişikliğe istinaden, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (“BTK”) Başkanı tarafından, 5651 sayılı Kanun’un 8/1. maddesinde yazılı suçları oluşturan yayınlar hakkında, yayın içeriğinin çıkarılması veya bu yayına erişimin engellenmesine re’sen karar verilebilecektir.
Değişiklik Getiren Kanun’un 34 ve 35. maddelerinde uyarınca 5651 sayılı Kanun’un Sosyal Ağ Sağlayıcıları’na (Twitter, Instagram, Facebook vb.) ilişkin Ek 4. maddesinde birtakım düzenlemeler yapılmıştır.
Bu değişiklikler doğrultusunda;
Değişiklik Getiren Kanun’un 34. maddesiyle, 5651 sayılı Kanun’un Ek 4. maddesinde bir yeni değişikliğe daha gidilmiştir. 5651 sayılı Kanun kapsamında verilen para cezalarını bir yıl içerisinde birden fazla kez süresinde ödemeyen Sosyal Ağ Sağlayıcı’ya reklam verilmesi, BTK Başkanı tarafından altı ay süre ile yasaklanabilecektir. Reklam yasağı kararları Resmi Gazete’de yayımlanacaktır.
Yasak kapsamına alınan Sosyal Ağ Sağlayıcıları ile reklam sözleşmesi yapılamayacak ve bu Sosyal Ağ Sağlayıcılarına buna ilişkin para transferi yapılamayacaktır
Hakkında reklam yasağı kararı verilen Sosyal Ağ Sağlayıcı’ya reklam verilmesi ve sair şekilde reklam yasağına aykırılık halinde, aykırılığı gerçekleştirilen kişi aleyhine, 10.000-TL ile 100.000-TL arasında idari para cezasına hükmedilebilecektir.
Değişiklik Getiren Kanun ile 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nda “şebekeler üstü hizmet” ve “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” kavramları tanımlanmış olup bunlar aşağıdaki gibidir:
“Şebekeler üstü hizmet: İnternet erişimine sahip abone ve kullanıcılara, işletmecilerden veya sağlanan internet hizmetinden bağımsız olarak kamuya açık bir yazılım vasıtası ile sunulan; sesli, yazılı, görsel iletişim kapsamındaki kişiler arası elektronik haberleşme hizmetler”
“Şebekeler üstü hizmet sağlayıcı: Şebekeler üstü hizmet tanımı kapsamına giren hizmetleri sunan gerçek veya tüzel kişi”
5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 9. maddesine eklenen yeni fıkra ile;
düzenlenmektedir.
Aynı Kanun’un 60. maddesine eklenen fıkralar ile 9. maddede sayılı yükümlülüklerini yerine getirmeyen şebekeler üstü hizmet sağlayıcılar aleyhine 1.000.000-TL ile 30.000.000-TL arasında idari para cezasına hükmedilebilecektir.
Bu idari para cezasını süresinde ödemeyen veya BTK tarafından yapılacak bildirimden itibaren altı ay içerisinde BTK düzenlemelerinde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen veya yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcısının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan beşine kadar daraltılmasına veya ilgili uygulama veya internet sitesine erişimin engellenmesine BTK tarafından karar verilebilir.
Değişiklik Getiren Kanun’un 20, 21, 22, 25, 26, 27. maddeleri ile 28 inci maddesinin (a) ve (b) bentleri hariç diğer bentlerinin 01.04.2023 tarihinde, bunun dışında kalan hükümlerinin ise Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe gireceği düzenlenmektedir.
01.04.2023 tarihinde yürürlüğe gireceği öngörülen hükümler, genel anlamda internet haber sitelerinin resmi ilan ve reklam yayımlamasına ilişkin esaslar ve değişikliklerdir. Değişiklik Getiren Kanun, 18.10.2022 tarihi itibarıyla Resmi Gazete’de yayımlandığından bahsi geçen istisna hükümler haricindeki hükümler yürürlüğe girmiştir.
NAZALI VERGI & HUKUK