İlgili Duyurunun Özeti:
Bilirkişilerin nitelikleri, eğitimi, denetimi ve seçimine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi kapsamında kurumsal yapı eksikliğinin giderilmesi amacıyla hazırlanan Bilirkişilik Kanunu Tasarısı TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Kanun’a göre açıklamalar şöyledir:
Bilirkişi, görevini dürüstlük kuralları çerçevesinde bağımsız, tarafsız ve objektif olarak yerine getirerek, raporunda uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama, hukuki nitelendirme ve değerlendirmeler yapamayacaktır. Genel bilgi veya tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda kendisine başvurulamayacak olan bilirkişi, bizzat yerine getirmekle yükümlü olduğu görevini başkasına devredemeyerek gizliliği sağlamakla da yükümlü olacaktır. Öte yandan aynı konuda bir kez rapor alınması esas olup; teknik eksiklik veya belirsizliğin giderilmesi için ek rapor istenebilecektir. Son olarak, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi veya bu sisteme entegre bilişim sistemleri ya da yazılımlar vasıtasıyla ulaşılabilen bilgiler veya çözülebilen sorunlar için bilirkişiye başvurulamayacaktır.
Bilirkişilik Kanunu ile verilen görevleri yerine getirmek üzere Bilirkişilik Danışma Kurulu, bilirkişilik hizmetlerinin etkin, düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Bilirkişilik Daire Başkanlığı ve her Bölge Adliye Mahkemesi’nin kurulu bulunduğu yerde bir Bilirkişilik Bölge Kurulu kurulacaktır. Bilirkişilik bölge kurulları, bilirkişilik hizmetlerinin ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirilmesini sağlayarak, bilirkişiliğe kabule ve bilirkişilerin sicile ve listeye kaydedilmesine karar verecektir.
Bilirkişilik faaliyetinde bulunacak olan kişilerde, Kanun’da belirtilen suçlardan mahkûm olmama, daha önce kendi isteği dışında bilirkişilik sicilinden ve disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanmamış olma, başka bir bölge kurulunun listesine kayıtlı olmama, bilirkişilik temel eğitimini tamamlama, bilirkişilik yapacağı uzmanlık alanında en az beş yıl fiilen çalışmış olma ve bilirkişilik temel ve alt uzmanlık alanlarına göre belirlenen yeterlilik koşullarını taşıma şartları birlikte aranmaktadır. Ayrıca hukuk öğrenimi görmüş kişiler, hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu belgelendirmedikçe, bilirkişi olarak görevlendirilemeyecek olup; bilirkişilik için yapmış olduğu
başvuruda mesleki olarak yeterli nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle reddedilenler de bir yıl geçmeden yenide başvuruda bulunamayacaklardır.
Bilirkişiliğe başvuru, ilgilinin yerleşim yerinin veya mesleki faaliyetlerini yürüttüğü yerin bağlı olduğu bölge kuruluna ya da adli veya idari yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonuna yapılacaktır.
Bilirkişiler; bilirkişiliğe kabul şartlarının kaybedilmesi veya sicile kabul tarihinde gerekli şartların bulunmadığının sonradan tespit edilmesi, bilirkişilik yapmaktan kaçınılması veya raporun belirlenen süre içinde mazeretsiz olarak verilmemesi, bilirkişilik görevi ve bu görevin gerektirdiği etik ilkelerle bağdaşmayan, güven duygusunu sarsıcı tutum ve davranışlarda bulunulması ve performans değerlendirmeleri sonucunda yeterli bulunulmaması hallerinde sicilden ve listeden çıkarılacaktır.
Bilirkişiler, göreviyle ilgili tutum ve davranışları ile hazırladıkları raporlar konusunda bölge kurullarınca resen veya başvuru üzerine denetlenebilecektir. Hâkim veya savcılar, görevlendirdiği bilirkişinin göreviyle ilgili tutum ve davranışlarının veya hazırladığı raporun mevzuata uygun olmadığına ilişkin kanaat edinmesi durumunda, bu hususu bölge kuruluna bildirecektir. Ayrıca bilirkişi raporlarının özel veya teknik bilgi yönünden içeriğine ilişkin bölge kurullarına başvuru yapılamayacak olup; bilirkişilik sicili ve listesinde kayıtlı olmadan görevlendirilenler ile etik ilkelere aykırı olarak bilirkişilik faaliyetinde bulunanlar bilirkişilik yapmaktan yasaklanabilecektir.
Bölge Kurulu kararlarına karşı, kararın tebliğ veya ilan tarihinden itibaren 30 gün içinde kararı veren bölge kuruluna itiraz edilebilecektir. Bölge kurulu tarafından 30 gün içinde karar verilememesi durumunda işbu sürenin bitiminden; itirazın reddedilmesi durumunda ise ret kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yetkili idare mahkemesinde dava açılabilecektir.
Türk Ceza Kanununda yapılan değişiklikle gerçeğe aykırı bilirkişilik yapanlara öngörülen 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası, 3 yıldan 7 yıla çıkarılmakta olup; Ceza Muhakemesi Kanununda yapılan değişiklikle ise ceza yargılamalarında süresi içinde raporunu vermeyen bilirkişiye, hukuki ve cezai sorumluluğuna ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, ücret ve masraf adı altında hiçbir ödeme yapılmamasına karar verilebileceği hükme bağlanmıştır.
Söz konusu Kanun metnine aşağıdaki linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.
http://www2.tbmm.gov.tr/d26/1/1-0687.pdf
Bilgi edinilmesi rica olunur.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde Ersin Nazalı ile irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM |
Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.