Duyurumuz, 27 Aralık 2018 tarihli ve 30638 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hakkındadır.
Öncelikle belirtmek isteriz ki Yönetmelik’te değiştirilen hükümlerin yürürlük tarihi farklılık göstermektedir. Yapılan önemli değişiklikler, yürürlük tarihi bakımından aşağıdaki şekildedir.
Yapılan değişiklikle çalışanın cayma hakkını başlangıç dönemi içinde kullanabileceği, başlangıç döneminden sonra da çalışanın sistemden ayrılabileceği belirtilmiştir. Başlangıç dönemi ise çalışanın emeklilik planına dâhil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip iki aydır. Bununla birlikte cayma hakkını kullanan çalışan, talepte bulunması halinde Bakanlık tarafından belirlenen usule göre tekrar sisteme dahil edilebilecektir.
Ayrıca, getirilen yeni düzenlemeyle çalışanın, başlangıç döneminin tamamlanmasını müteakip başlangıç fonundan ayrılma talebinde bulunmaması halinde, sistemde bir yıl dolana kadar, çalışanın katkı payı ve birikimi ilgili başlangıç fonunda yatırıma yönlendirilecektir.
Söz konusu Yönetmelikle birlikte mümeyyiz küçükler ve kısıtlıların adına emeklilik sözleşmesi düzenlenmesi ve bu sözleşmeler kapsamında işlem yapılmasının, bireysel emeklilik mevzuatında belirtilen hakların kullanılmasının 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun fiil ehliyetine ilişkin hükümlerine tabi olduğu düzenlemesi ve cayma hakkının kullanılması halinde emeklilik şirketinin ilgiliye geç ödeme yapması nedeniyle doğan zararın ticari işler için uygulanacak temerrüt faizinin yürütülerek karşılanacağı düzenlemesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte bireysel ve grup emeklilik planlarının toplamda 30 adedi geçemeyeceği düzenlemesi bulunmaktadır. Getirilen hükümle birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığı plan sayısını 5 katına kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya yetkili kılınmıştır.
Emekliliğe hak kazanma ve birikimin ödenmesine ilişkin hüküm de Yönetmelikle birlikte değiştirilmiştir. Bu kapsamda birden fazla emeklilik sözleşmesi bulunan katılımcı, sözleşmelerinden herhangi birinden emeklilik hakkını elde ettiği tarih itibarıyla (i) emeklilik hakkını kazandığı sözleşmenin bulunduğu şirkete (ii) yürürlükteki sözleşmelerinin bulunduğu şirketlerden birine talepte bulunarak emeklilik hakkını kullanabilecektir.
Ayrıca emekliliğe hak kazanan ve birikimini almak isteyen katılımcı, toplu para, programlı geri ödeme ya da yıllık gelir sigortası seçeneklerinden birini seçebilecek veya hesabındaki tutarı, üç seçenek arasında paylaştırabilecektir. Emeklilik şirketi ise emekliliğe hak kazanan ve bu hakkı kullanarak birikimini almak için başvuran katılımcıyı emeklilik seçenekleri hakkında bilgilendirecek ve emeklilik bilgi ve talep formunu ve hesap bildirim cetvelini katılımcının başvurusunun şirkete ulaşmasından itibaren beş iş günü içinde gönderecektir. Katılımcının, birikimin ve devlet katkısı hesabındaki tutarların tamamının kendisine ödenmesini talep etmesi halinde, talebin şirkete ulaşmasından itibaren on iş günü içinde emeklilik şirketi, katılımcının istemini yerine getirecektir.
İşvereni aracılığıyla sisteme dâhil edilecek çalışanlarda işverenin emeklilik şirketine tüm bilgileri eksiksiz iletmesiyle birlikte şirketin bireysel emeklilik hesabı açacağı ve çalışan adına otomatik katılım sertifikası oluşturacağı düzenlenmiştir. Otomatik katılım sertifikasının katkı payı olarak yapılan ilk ödemenin şirket hesabına nakden geçtiğinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Emeklilik sözleşmesi kapsamında çalışana ait kişisel verilerin veri sahibinin açık rızasının alınmasına gerek olmaksızın şirketle paylaşılabileceği düzenlemesi kaldırılmıştır.
Ayrıca, işverenden kaynaklanan hatalar nedeniyle ortaya çıkan zararın ve hatalı tahsilata ilişkin masrafların işverenin sorumluluğu altında olduğu düzenlenmiştir.
Yönetmelikte çalışanın işyeri değişikliği, çalışanın, kendisini emeklilik planına dâhil eden işverene bağlı farklı bir işyerinde çalışmaya başlaması veya hizmet akdinin sonlanarak başka bir işverene bağlı farklı bir işyerinde çalışmaya başlaması olarak tanımlanmıştır. İşyerinin değiştiği tarihte sistemde bulunan çalışan, önceki işyerinde dâhil olduğu bireysel emeklilik hesabına katkı payı ödemeyi veya bu hesaptaki birikimi ile varsa ödenen devlet katkısının başka bir sertifikaya aktarılmasını şirketten talep edebilecektir. Çalışanın herhangi bir talepte bulunmaması halinde sertifikası askıya alınacaktır. Çalışanın başka bir sertifikaya aktarımın yapılmasını istemesi halinde sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi ve devlet katkısının hak edilmesine esas süresi korunacaktır.
Çalışanın başlangıç dönemi içinde katkı payı ödemesine ara verme talebinde bulunamayacağı düzenlenmiştir.
Bir diğer değişiklik ise sistemden ayrılan çalışanların iki yılda bir tekrar otomatik olarak sisteme dâhil edilmesi düzenlemesinin kaldırılmasıdır. Nitekim Çalışanların İşverenleri Aracılığıyla Otomatik Olarak Emeklilik Planına Dahil Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte otomatik yenilenmenin üç yıl içinde bir defaya mahsus olmak üzere düzenlemiştir.
Söz konusu Yönetmelik’e aşağıdaki link aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/12/20181227-5.htm
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr |
Nazif Karataş Direktör, Avukat nkaratas@nazali.av.tr |