Duyurumuz, 27 Aralık 2018 tarihli, 30638 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çalışanların İşverenleri Aracılığıyla Otomatik Olarak Emeklilik Planına Dahil Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’e ilişkindir. Söz konusu değişiklikler 27 Aralık 2018 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Yapılan düzenlemeyle birlikte öncelikle otomatik olarak emeklilik planına dahil edilecek çalışanların kapsamı genişletilmiş ve bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin sandıklarının iştirakçisi olan çalışanlardan kırk beş yaşını doldurmamış olanlar da bireysel emeklilik sistemine katılmıştır. Nitekim söz konusu sandıkların çalışanlarının emeklilik sistemine katılmasında özel sektör çalışanlarına ilişkin düzenlemeler uygulanacaktır.
27.12.2018 tarihinden önceki düzenlemede işverenlerin çalışan sayısına göre çalışanların belirlenen tarihlerden itibaren otomatik olarak emeklilik planına dahil edileceği ortaya konmuştu. Değişiklikle birlikte sayılan tarihlerden sonraki ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile çalışanın emeklilik planına dahil edileceği belirlenmiştir. Böylelikle, çalışanın bireysel emeklilik sitemine dahil olacağı tarih netleşmiştir. Sandık iştirakçisi çalışanlar için tespit edilen tarih ise en geç 01.01.2019 olup bu tarihten sonra işveren tarafından ilk ücret ödemesinden kesilen katkı payının emeklilik şirketine nakden yatırıldığı gün çalışan, sisteme katılmış olacaktır.
Tarihlerin belirlenmesinde çalışan sayısı önem arz etmektedir. Bu kapsamda yapılan bir diğer düzenleme ise birden fazla bağımsız şirketin biraraya gelmesiyle oluşan şirket yapılanmalarında diğer bir deyişle holdinglerde çalışan sayısının her bir şirket için ayrı ayrı veya toplu olarak değerlendirilebileceğidir. Bu doğrultuda emeklilik planına geçişte holdinglere takdir yetkisi tanındığı söylenebilecektir.
Yönetmelik’te faaliyete yeni başlayan işverenlere bağlı çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu’na yaptıkları ilk bildirimde beyan ettikleri çalışan sayısına göre Yönetmelik’te sayılan sisteme geçiş tarihlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.
Ancak (a) 01.01.2019 tarihinden sonra işverenin faaliyete başlaması ve toplam çalışan sayısının beş ve üzerinde olması veya (b) işverenin 01.01.2019 tarihinden önce faaliyete başlaması ve bu tarihten sonra ilk kez toplam çalışan sayısının beş ve üzerinde olması halinde söz konusu çalışanların, bu sayıya ulaşıldığı tarihi müteakip takvim yılının başından itibaren yapılacak ilk ücret ödemesinden alınan katkı payı kesintisinin emeklilik şirketine nakden intikal ettiği tarihte sisteme dahil olacağı düzenlenmiştir.
Bununla birlikte eğer bireysel emeklilik sistemine katılan bir işverenin faaliyete yeni başlayan bir işyeri varsa buradaki çalışanlar, ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının emeklilik şirketine nakden intikal ettiği tarihte kapsama alınmış olacaktır.
Yönetmelik’te sisteme geçiş için öngörülen tarihlerden evvel, faaliyetine son vereceğine ilişkin SGK’ya bildirim yapan ve bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde faaliyetine son verecek olan işverenin, çalışanlarını emeklilik planına dahil etme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu konuda işverene takdir yetkisi tanınmıştır.
Çalışanın, emeklilik planına dahil edildiği tarihten önceki bir döneme ilişkin ücret ödemelerinden katkı payı kesintisi yapılamayacağı öngörülmüştür.
Çalışanların 45 yaşını doldurup doldurmadığının tespitinde, emeklilik planına dahil edilmeleri gereken takvim yılının ilk günü esas alınacaktır. Ancak 27.12.2018 tarihinden önce emeklilik planına dahil edilmesi gereken çalışanların 45 yaşını doldurup doldurmadığının tespitinde ise 01.01.2017 tarihi esas alınacaktır.
Çalışan sıfatını haiz olmak kaydıyla 18 yaşını doldurmamış çalışanlar da Yönetmelik kapsamında emeklilik planına dahil edilecektir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu m. 4/a uyarınca hizmet akdi ile çalışan kişiler ile m. 4/c hükmünde sayılan kamu idarelerinde çalışan kişilerin emeklilik planına dahil olacağı, bu maddelerin kıyasen uygulandığı kişilerin emeklilik planına katılamayacağı düzenlenmiştir. Bu kapsamda örneğin; cumhurbaşkanı, cumhurbaşkaı yardımcısı, bakanlar, TBMM üyeleri, Kültür Bakanlığı tarafından belirlenen sanatçılar, yabancı uyruklu çalışanlar, usta öğrenciler bireysel emeklilik sistemine dahil edilemeyecektir.
Çalışanlarını emeklilik planına dahil eden bir işverenin işinde yeni çalışmaya başlayan kişi, ilk ücret ödemesinden katkı payının kesilerek emeklilik şirketine nakden ödendiğinde sisteme dahil olacaktır.
Yönetmelik kapsamında emeklilik planına dahil edilmiş ancak cayma veya ayrılma hakkını kullanmış çalışanların Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde üç yıl içinde bir defaya mahsus olmak üzere otomatik olarak emeklilik planına tekrar dahil edileceği düzenlenmiştir. Ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanlığı bu süreyi 1 yıla kadar azaltmaya ve 5 yıla kadar arttırmaya yetkili kılınmıştır. Bu bağlamda sistemden ayrılan çalışanların 2 yılda bir otomatik olarak yeniden sisteme dahil edilebilmelerine ilişkin düzenleme yürürlükten kalkmış ve otomatik olarak yenilenmenin bir kez gerçekleşeceği öngörülmüştür.
27.12.2018 tarihinden önce, otomatik olarak emeklilik planına dahil etmesi gereken ve fakat, 27.12.2018 tarihi itibarıyla bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş olan işverenlere bağlı çalışanlar, 27.12.2018 tarihinden itibaren en geç 2 ay içerisinde ücretlerinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal ettiği tarih itibarıyla emeklilik planına dahil edilmiş sayılacaktır. Bu kapsamda yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere sorumluluk bakımından kolaylık tanınmıştır.
Söz konusu Yönetmelik’e aşağıdaki link aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/12/20181227-4.pdf
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr |
Nazif Karataş Direktör, Avukat nkaratas@nazali.av.tr |