Duyurumuz, çekle ilgili karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet verme suçu hakkında Bölge Adliye Mahkemeleri Ceza Daireleri arasındaki karar uyuşmazlıkların giderilmesine yönelik 21 Şubat 2020 tarihli ve 31046 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yargıtay kararına ilişkindir.
5941 sayılı Çek Kanunu’nun 3. maddesi uyarınca; “Karşılıksızdır işlemi, muhatap bankanın hamile kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın dışında, çek bedelinin karşılanamayan kısmıyla sınırlı olarak yapılır. (…) Hamilin talepte bulunması hâlinde, karşılıksızdır işlemi; çekin arka yüzüne tahsil için bankaya ibraz edildiği tarih, hesap durumu, bankanın yükümlülüğü çerçevesinde ödediği miktar ve ibraz eden gerçek kişinin adı ve soyadı yazılmak, bu kişinin tüzel kişi adına bedeli tahsil etmesi hâlinde bu husus belirtilmek ve bu kişi ile birlikte banka yetkilisi tarafından imzalanmak suretiyle yapılır.” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un 5. maddesinde; “Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, (…) adli para cezasına hükmolunur.” hükmüne yer verilmiştir.
Mezkûr maddeler ve Çek Kanunu’nun sair hükümleri doğrultusunda, Yargıtay’ın önüne gelen karar uyuşmazlığı; karşılığı bulunmayan çek hakkında herhangi bir sebeple banka görevlisi tarafından karşılıksızdır işlemi yapılmaması halinde, çekle ilgili karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet verme suçuna sebebiyet veren kişinin cezalandırılmasın mümkün olup olmadığına ilişkindir.
Yargıtay, öncelikle; kanun hükmüne, yargı kararına, çekteki imzanın banka kayıtlarındaki keşideci imzasıyla uyuşmaması veya belirsiz olması gibi muhatap bankanın meşru gördüğü gerekçelere dayanılmasının karşılıksızdır işlemi yapılmasına engel teşkil etmediğini belirtmiştir. Bu itibarla, Yargıtay; çek hesabında yeterli karşılık bulunmuyorsa, bu durumda, yetkili hamilin talebi üzerine karşılıksızdır işlemi yapılmasının zorunlu olduğunu belirtmiştir.
Devamında, Yargıtay; çekin süresinde yetkili hamil tarafından muhatap bankaya ibrazında, şayet yeterli karşılığı bulunmamasına rağmen banka tarafından ileri sürülen değişik gerekçelerle karşılıksızdır işlemi yapılmamışsa, çek hesabında yeterli karşılığı bulundurmakla yükümlü gerçek kişinin çekle ilgili karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet verme suçundan dolayı cezalandırılmasının mümkün olmadığını belirtmiş ve kişi hakkında beraat kararı verilmesi yönünde hüküm kurmuştur.
Söz konusu Karar’a aşağıdaki link aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/02/20200213-6.pdf
|
NAZALI HUKUK |