Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünün tarafından tüm gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerine yönelik 16.02.2022 tarihli 71950650 sayılı dağıtımlı yazısı ile; Covid-19 pandemisi nedeniyle ortaya çıkan tedarik sorunları ve taşıma maliyetlerindeki artış gibi nedenlerle ithal eşyası fiyatlarında geriye dönük ortaya çıkan artışların istisnai kıymetle gümrük beyanının yapılmasının şartlarına açıklık getirilmiştir.
Kapsam
Anılan yazıda Gümrük Yönetmeliğinin “İstisnai kıymetle beyan” başlıklı 53/1 maddesinin (b) ve (c) bentleri ile, gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşya ile satış sözleşmesinde fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın gümrük kıymetinin, “istisnai kıymetle beyan” hükümleri çerçevesinde beyanına imkan sağlandığı,
Bu kapsamdaki işlemlerde, gümrük beyannamesinin tescili anında kıymete dahil edilecek bir unsurun mevcudiyetinin bilindiği ancak, bu unsurun tutarı henüz bilinmemekte veya nihai olarak belirlenmemiş durumda olduğu,
Öte yandan, gümrük beyannamesinin tescili anında mevcudiyeti bilinemeyen ve sonradan öğrenilen kıymet veya matrah unsurları ile ilgili olarak, mezkur 53 üncü maddenin birinci fıkrasında yer alan düzenlemeden yararlanma imkanı bulunmamakla birlikte, Gümrük Yönetmeliğinin 53/5 maddesi çerçevesinde beyanda bulunulmasının mümkün olduğu belirtilmiştir.
Bu kapsamda söz konusu yazıda, yukarıda belirtilen fiyat artışı şeklindeki düzeltmelerin mezkur 53/5 maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için;
1. Söz konusu kıymet veya matrah unsurunun, taraflar arasında mevcut fiyatın sonradan gözden geçirilmesini/düzeltilmesini öngören herhangi bir akdi yükümlülükten kaynaklanmaması,
2. Yükümlüsünce, gümrük beyannamesinin tescili anında söz konusu fiyat düzeltmesinin mevcudiyetinin bilinmesinin mümkün olmaması,
3. Süresi içinde beyanda bulunulmuş olması,
Gerektiği ifade edilmektedir.
İspat külfeti
Gümrükler Genel Müdürlüğünün bahsi geçen yazısında ayrıca, Gümrük Yönetmeliğinin 53/5 maddesinin uygulanması ile ilgili olarak, ithal eşyasının gümrük kıymetine veya KDV matrahına girmesi gereken bir unsurun gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmediğinin ve madde uygulanmasına ilişkin gerekli koşulların sağlandığının, yükümlüsünce gerekçeleriyle ve olayın özelliğine göre ticari teamüllere uygun olarak izah ve/veya tevsik edilmesi (ticari yazışmalar vb.. dahil) gerektiği vurgulanmaktadır.
Beyana ilişkin süre
Bu çerçevede söz konusu yazıda, Gümrük Yönetmeliğinin 53/5 maddesi uyarınca beyanın, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar yapılmasının gerektiği,
Yükümlülerce, söz konusu kıymet veya matrah unsurunun öğrenilmesi sürecinde, postada gecikme yaşanması veya faturaların inceleme sürecinden geçirilmesi gibi nedenlerle söz konusu süreye uyulamayabildiği belirtilmekteyse de, 2014/18 sayılı Genelgenin, 2016/12 sayılı Genelge ile değişik 1 inci maddesinde, “…söz konusu faturalarda, asıl/örnek ayrımının bulunmadığı, üretildiği araçtan (yazıcı, belgegeçer vb.) bağımsız olarak üzerinde gerekli unsurları bulunduran okunaklı faturaların kabul edilmesi gerekmektedir.” denildiğinden, elektronik yolla temin edilen belgelerle de bu kapsamda beyanda bulunulmasının imkan dahilinde olduğu belirtilmektedir.
NAZALI VERGI & HUKUK