KONU: Emlak vergisi vergi değerine esas olmak üzere arsa ve arazilerin asgari ölçüde metrekare birim değerinin tespitine ilişkin takdir komisyonu kararına karşı açılan davalarda, mahkemece takdir komisyonunca tespit edilen asgari ölçüde metrekare birim değerinin yüksek olduğu sonucuna varılması halinde davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmesi gerektiği hakkında.
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu tarafından yapılan başvuru üzerine Danıştay, Bölge İdare Mahkemeleri tarafından verilmiş olan kararlar arasındaki aykırılığın giderilmesi istemine yönelik inceleme gerçekleştirmiştir.
İşbu kararlar arasındaki aykırılık; davacılar tarafından, emlak vergisi vergi değerine esas olmak üzere asgari arsa metrekare birim değerinin tespitine ilişkin takdir komisyonu kararlarının, tespit edilen arsa metrekare birim değerinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istemiyle açılan davalara ilişkindir. Anılan davalarda, emlak vergisi vergi değerine esas olmak üzere arsa ve arazilerin asgari ölçüde metrekare birim değerinin tespitine ilişkin takdir komisyonu kararına karşı açılan davada, mahkemece takdir komisyonunca tespit edilen asgari ölçüde metrekare birim değerinin hukuka aykırı olduğu sonucuna varılması halinde takdir komisyonu kararının tamamının iptaline mi karar verilmesi gerektiği yoksa davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine mi karar verilmesi gerektiği hususunda belirsizlik ortaya çıkmıştır.
İzmir Bölge İdare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesi’nin 28.09.2022 Tarih ve E.2022/1636, K.2022/1794 Sayılı Kararı:
İşbu kararda özetle, bilirkişi incelemesi sonucu arsa metrekare birim değerinin 8.000,00-TL belirlenmesine karşılık, takdir komisyonunca 10.500,00 TL olarak belirlendiği dikkate alınarak takdir komisyonu kararının 8.000,00 TL'ye isabet eden kısmında (bu tutar dahil) hukuka aykırılık, bu tutarı aşan kısmında ise hukuka uygunluk görmeyen ve bu gerekçeyle takdir komisyonu kararının 8.000,00 TL'ye isabet eden kısmı (bu tutar dahil) yönünden davayı reddeden, bu tutarı aşan kısmını ise iptal eden ilk derece mahkemesinin kararı usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle onanmıştır.
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 7. Vergi Dava Dairesi’nin 01.12.2022 Tarih ve E.2022/4183, K.2022/2152 Sayılı Kararı:
İşbu kararda özetle, bilirkişi incelemesi sonucu arsa metrekare birim değerinin 14.403,88-TL belirlenmesine karşılık, takdir komisyonunca 17.000,00 TL olarak belirlendiği dikkate alınarak takdir komisyonu kararının 14.403,88 TL'ye isabet eden kısmında (bu tutar dahil) hukuka aykırılık, bu tutarı aşan kısmında ise hukuka uygunluk görmeyen ve bu gerekçeyle takdir komisyonu kararının 14.403,88 TL'ye isabet eden kısmı (bu tutar dahil) yönünden davayı reddeden, bu tutarı aşan kısmını iptal eden ilk derece mahkemesi kararı; davaya konu takdir komisyonu kararının bölünebilir bir işlem niteliğinde olmadığı, Mahkemece, bilirkişi raporu ile belirlenen değer esas alınarak davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmesinin, değerin doğrudan mahkeme tarafından tespiti anlamına geleceği gerekçesiyle hukuka aykırı bulunmuş olup; mahkemece birim değer tespitinin fazla olduğu/hukuka aykırı olduğu sonucuna varılması halinde takdir komisyonu kararının iptaline, birim değer tespitinin fazla olmadığı ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılması halinde ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu, işbu aykırılık bakımından Bölge İdare Mahkemeleri tarafından verilmiş olan kararın gerekçesine dayanarak ilgili aykırılığın bu yönde birleştirilmesi istemiyle başvuruda bulunmuştur.
Danıştay tarafından yapılan incelemede, takdir komisyonu kararının, emlak vergisi vergi değerine esas olmak üzere "arsa ve arazinin asgari ölçüde metrekare birim değerinin parasal olarak belirlendiği bir idari işlem olarak tanımlayarak takdir komisyonu kararının konusu -içeriği- itibarıyla "bölünebilir'' nitelikte olduğu ve bu kapsamda ilgililerince kısmen dava konusu edilebileceği gibi yargı mercilerince de kısmen iptaline karar verilebileceği sonucuna ulaşmıştır.
Mahkeme yaptığı değerlendirmede, açılan davalarda istem sonucunun takdir komisyonu kararının tümünün iptaline yönelik olsa da aslında takdir komisyonu kararıyla belirlenen metrekare birim değerinin bir kısmında hukuka aykırılık bulunmadığının davacılar tarafından zımnen de olsa kabul edildiği ve bu noktada, yargı merciine düşenin, re‘sen araştırma ilkesi kapsamında, takdir komisyonunca belirlenen metrekare birim değerinin ne ölçüde hukuka uygun olduğunu araştırarak hukuka aykırı kısmın iptaline karar vermek olduğu, aksinin kabulünün ise yani takdir komisyonu kararının tümünün iptaline karar verilmesinin "taleple bağlılık ilkesi"yle bağdaşmayacağı sonucuna ulaşmıştır.
Açıklanan hukuksal nedenler ve gerekçeyle aykırılığın, emlak vergisi vergi değerine esas olmak üzere arsa ve arazilerin asgari ölçüde metrekare birim değerinin tespitine ilişkin takdir komisyonu kararına karşı açılan davada, mahkemece takdir komisyonunca tespit edilen asgari ölçüde metrekare birim değerinin yüksek olduğu sonucuna varılması halinde davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmesi gerektiği yönünde giderilmesine, 24/05/2023 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verilmiştir.
İlgili kararın tamamına buradan ulaşabilirsiniz:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/07/20230722-15.pdf
NAZALI VERGI & HUKUK