Beste KÜÇÜKŞAHİN
Avukat
ÖZET
05.12.2019 tarihinde yayımlanan 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu’nun 1 ila 7. maddeleri kapsamında ihdas edilen “dijital hizmet vergisi” uygulaması 1 Mart 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
20.03.2020 tarih ve 31074 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Dijital Hizmet Vergisi Uygulama Genel Tebliği” ile söz konusu verginin uygulanmasına yönelik usul ve esaslar belirlenmiştir. Bu çalışma, Dijital Hizmet Vergisi Uygulama Genel Tebliği kapsamında getirilen yeniliklerin açıklanmasına ilişkindir.
Anahtar Kelimeler: Dijital Hizmet Vergisi, Değerli Hizmet Vergisi Uygulama Genel Tebliği, 7194 Sayılı Kanun.
GİRİŞ
Gelişen dijital dünyanın bir gerekliliği ve sonucu olarak çok sayıda iş modeli çevrimiçi platformlara kaymıştır. Dijital ekonomiden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi ülkelerin ve OECD gibi uluslararası kuruluşların önemli bir gayesi haline gelmiştir. OECD ve Avrupa Birliği (“AB”) mensubu ülkelerin dijital hizmet vergisinin vergilendirilmesi ile ilgili gelişmeleri 2020 yılı tamamlanması beklenmektedir.
Türkiye’de de 05.12.2019 tarihinde yayımlanan “7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” (“7194 sayılı Kanun”) ile dijital ortamda sunulan hizmetler üzerinden “Dijital Hizmet Vergisi” alınmasına ilişkin düzenleme yapılmıştır. 20.03.2020 tarih ve 31074 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Dijital Hizmet Vergisi Uygulama Genel Tebliği ile söz konusu verginin uygulanmasına yönelik usul ve esaslar belirlenmiştir.
TEBLİĞ’İN MUHTEVASI
Kanun’un 1.maddesine göre Türkiye’de;
kapsamında elde edilen hasılat dijital hizmet vergisine tabidir.
Reklam teknik ölçümleri, kullanıcı veri iletimi ve yönetimi gibi hizmetler ile reklamın sunulmasına ilişkin teknik hizmetler dâhil olmak üzere dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmetinden elde edilen hasılat dijital hizmet vergisine tabidir.
Bu bakımdan, dijital ortamda yayınlanan; arama motoru reklamları, bant reklamlar (banner), video veya kullanıcı paylaşımının izlenmesine ilişkin dijital ortamlarda yayınlanan her türlü reklamlar, elektronik cihazlarda yazılımlar vasıtasıyla çevrim içi iletilen reklamlar, açılır pencere reklamları (pop-up ve benzeri), gibi reklam hizmetlerinin sunulmasından elde edilen hasılat dijital hizmet vergisinin konusu kapsamındadır.
Dijital ortamda sunulan reklam hizmetleriyle ilişkili olarak dijital hizmet sağlayıcıları tarafından, dijital ortamdan veri çekilmesi ve/veya bu verinin ölçümlenmesi ya da işlenmesi ve/veya dijital reklam içeriğinin hazırlanması ve benzeri şekillerde sunulan hizmetlerden elde edilen hasılat da dijital hizmet vergisine tabiidir.
Sesli, görsel veya dijital herhangi bir içeriğin dijital ortamda satışı ve bu içeriklerin dijital ortamda dinlenmesi, izlenmesi, oynanması veya elektronik cihazlara kaydedilmesi gibi hizmetlerden elde edilen hasılat dijital hizmet vergisine tabidir.
Bu kapsamda; bilgisayar, tablet, cep telefonu, akıllı bileklik gibi elektronik cihazlarda kullanılan program, yazılım ve uygulamaların, sinema filmi, dizi, video, resim, fotoğraf, grafik, makale, dergi, gazete gibi görüntü, ses ve metin dosyası içeriklerinin, oyun konsolunda oynamaya mahsus olanlar dâhil olmak üzere, çevrim içi veya çevrim dışı oynanmasına bakılmaksızın her türlü dijital oyunların, oyun ek paketlerinin veya oyun kodlarının, çevrim içi oyunlarda kullanıcıya belirli bir bedel karşılığında oyunla ilgili uygulama veya paketlerin (ilave oynama hakkı, ilave oyun süresi, oyun içi özelliklere, materyal ve öğelere erişim, oyun içi karakter oluşturma ya da geliştirme veya oyun içi sanal para temini gibi), dijital ortamda satışı ve benzeri diğer içerik satışları ile bu içeriklerden yararlandırmaya (içeriklerin dijital ortamda dinlenmesine, izlenmesine, oynanmasına veya elektronik cihazlara kaydedilmesine veya bu cihazlarda kullanılmasına) yönelik dijital ortamda sunulan hizmetlerden elde edilen hasılat vergiye tabidir.
Dijital verilerin çevrim içi platformlarda depolanması, dijital ortamda fiili sunuma konu bir hizmetten faydalanma hakkını temsil eden biletler, Türkiye’de ilgili mevzuat çerçevesinde yetki sahibi kurum ve kuruluşlar tarafından tertip edilen her türlü şans oyunu bileti veya kuponlar bu kapsamda değildir.
Dijital hizmet vergisinin konusuna, kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçebilecekleri dijital ortamların sağlanması ve işletilmesi hizmetlerinden elde edilen hasılat da girmektedir. Kullanıcılar arasında bir mal veya hizmetin satılmasına veya satılmasının kolaylaştırılmasına yönelik sunulan hizmetler de dijital hizmet vergisinin konusunu oluşturmaktadır.
Kullanıcılar tarafından içerik paylaşılabilen ya da paylaşılan içeriklere ilişkin yorum yapılabilen ya da kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçebildiği her türlü dijital ortamların sağlanmasından veya işletilmesinden ve dijital ortamda, mal veya hizmet alım veya satımına aracılık edilmesi ya da herhangi bir fonksiyon üstlenilmeksizin sadece mal veya hizmetin alım satımının kolaylaştırılması ya da satışa konu mal veya hizmetin bu ortamda ilan edilmesi veya bu ilana erişilebilmesi gibi hizmetlerden elde edilen hasılat dijital hizmet vergisine tabidir.
Mal veya hizmet alım satımına aracılık edenler ile alım satımı kolaylaştıranlar tarafından bu hizmetlerin sunulduğu dijital ortamlarda, benzer veya aynı ürünleri satanların ilanlarının farklılaştırılması olarak verilen hizmetler dolayısıyla elde edilen hasılat da bu kapsamda vergiye tabi tutulur.
Bu kapsamda, dijital ortamda sunulan; mağaza içinde mağaza, kullanıcıya ürün özelliklerini filtreleme ya da fiyat, marka, model ve benzeri bazında karşılaştırma ve sıralama yapma suretiyle yönlendirme gibi aracılık hizmetlerinden elde edilen hasılat verginin konusuna girer.
İşbu Tebliğ kapsamında örnek olarak (B) işletmesi sanal mağazasında, yine kendi sanal mağazasında mal satışına aracılık hizmeti sunan (A) işletmesinin satışlarına aracılık etmektedir. Bu durumda (A) işletmesinin dijital ortamda sunduğu aracılık hizmeti dolayısıyla elde ettiği hasılat, Kanun’un 1/ 2.maddesi kapsamında dijital hizmet vergisine tabidir. (B) işletmesinin elde ettiği hasılatın ise Kanun’un 1/ 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında vergiye tabi olduğu tabiidir denmiştir.
İlgili Kanun uyarınca, dijital hizmet vergisinin mükellefi, dijital hizmet sağlayıcılarıdır.
Dijital hizmet sağlayıcılarının, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (“GVK”) ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (“KVK”) bakımından tam mükellef olup olmamasının, dar mükellef olmaları halinde söz konusu faaliyetleri Türkiye’de bulunan iş yeri veya daimi temsilcileri vasıtasıyla gerçekleştirip gerçekleştirmemesinin dijital hizmet vergisi mükellefiyete bir etkisi bulunmamaktadır.
Buna göre, dijital hizmet sağlayıcısının Türkiye’de gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellef olup olmamasının, dijital hizmet vergisi mükellefiyetine etkisi yoktur.
Dijital hizmet sağlayıcılarının bu Tebliğin (I/Ç-1) bölümünde açıklanan muafiyet şartlarını taşımamaları ya da var olan muafiyetlerinin sona ermesi halinde, aynı bölümde belirtilen süre içerisinde mükellefiyet tesis ettirmeleri gerekmekte olup, Kanun’un 6. maddesinin 8. fıkrasında yer alan yetkiye istinaden mükellefiyetin, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı nezdinde elektronik ortamda tesis ettirilmesi uygun bulunmuştur.[1]
Kanun’un 3. maddesinin 2. fıkrasına göre, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, iş yerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması ve gerekli görülen diğer hâllerde Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanlar ile işleme ve ödemeye aracılık edenleri verginin ödenmesinden sorumlu tutmaya yetkili olsa da işbu tebliğ kapsamında herhangi bir belirleme gerçekleşmemiştir.
Dijital hizmet vergisinden muafiyete dair düzenlemeler, Kanun’un 4. maddesinin (1) ila (5) numaralı fıkralarında yer almaktadır.
Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasında, ilgili hesap döneminden önceki hesap döneminde, 1. maddede sayılan hizmetlere ilişkin, Türkiye’de elde edilen hasılatı 20 milyon TL’dan veya dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon Avro’dan veya muadili yabancı para karşılığı TL’den az olanların dijital hizmet vergisinden muaf olacağı hükme bağlanmıştır.
Mükellefin, finansal muhasebe açısından konsolide bir grubun üyesi olması halinde, bu hadlerin uygulanmasında grubun verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin elde ettiği toplam hasılat dikkate alınır.
Dijital hizmet vergisinin matrahı, ilgili vergilendirme döneminde (ilgili ayda) verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılattır.
Her ne ad altında olursa olsun elde edilen hasılatın tamamı matraha dâhildir. Bu kapsamda, satış, işlem veya hizmet bedeli, komisyon ücreti, abonelik bedeli, üyelik bedeli, aracılık bedeli ve benzer adlar altında alınan veya borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerlerin tamamı hasılata, dolayısıyla matraha dâhildir.
Sunulan dijital hizmetlere ilişkin vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler matraha dâhildir.
Ancak, verginin konusuna giren dijital hizmetler ile dijital hizmetin parçası veya tamamlayıcısı niteliği bulunmayan ve işleme taraf olmayan üçüncü kişilerce de işlemden bağımsız olarak ifa edilebilen verginin konusuna girmeyen hizmetlerin birlikte sunulması durumunda, hizmetlerin bedellerinin emsallere uygun olarak tespit edilmesi suretiyle hizmetlerden elde edilen hasılatın ayrıştırılması kaydıyla, matraha, sadece verginin konusuna giren dijital hizmetlere isabet eden hasılatın dâhil edilmesi mümkündür. Birlikte sunulan söz konusu hizmetlerden elde edilen hasılatın belirtilen şekilde ayrıştırılamaması durumunda, hasılatın tamamının matraha dâhil edilmesi gerekir.
Dijital hizmet vergisinin oranı %7,5’tir. Dijital hizmet vergisi, verginin kapsamına giren hizmetlere ilişkin geçerli vergi oranının matraha uygulanması suretiyle hesaplanır.
Dijital hizmet vergisinde vergilendirme dönemi, takvim yılının birer aylık dönemleridir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, hizmet türlerine ve mükelleflerin faaliyet hacimlerine göre birer aylık vergilendirme dönemi yerine üçer aylık vergilendirme dönemi tespit etmeye yetkilidir.
Dijital hizmet vergisi, mükellefin beyanı üzerine tarh olunur.
Vergi sorumluluğunun hayata geçirilmesi halinde beyan, dijital hizmet vergisinin beyanı vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından yapılacaktır.
Dijital hizmet vergisi mükelleflerince ödenen dijital hizmet vergisi, bu mükellefler tarafından gelir ve kurumlar vergisine esas safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebilecektir.
Kanun’un 7. maddesi kapsamında, VUK dahilindeki vergilere ilişkin beyanname verme ve ödeme yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeyen dijital hizmet sağlayıcılarına veya Türkiye’deki yetkili temsilcisine, ihtarda bulunulabileceği ve bu durumun Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde ilan edileceği,
hüküm altına alınmıştır.
SONUÇ
Türk Vergi mevzuatı kapsamında yeni ihdas edilen Dijital Hizmet Vergisi’nin uygulamasına ilişkin hususların düzenlendiği Dijital Hizmet Vergisi Tebliği, kanunda öngörülen birçok konuya açıklama getirmiştir.
[1] Bu kapsamda, dijital hizmet sağlayıcılarının, ilk kez verecekleri dijital hizmet vergisi beyannamesini vermeden önce, Gelir İdaresi Başkanlığının www.digitalservice.gib.gov.tr adresinde yer alan formu doldurmaları gerekir. Söz konusu formun elektronik ortamda doldurulup onaylanması üzerine, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı nezdinde, dijital hizmet sağlayıcısı adına “Dijital Hizmet Vergisi Mükellefiyeti” tesis ettirilir.
Bu kapsamdaki mükelleflerden ayrıca işe başlama bildirimi aranmaz. Mükellefiyet tesisi üzerine İnternet Vergi Dairesinde işlem yapılabilmesi için mükellefe kullanıcı kodu, parola ve şifre verilir. “Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti” bulunanlar mevcut kullanıcı kodu, parola ve şifreleriyle işlem yaparlar.