16 Kasım 2018 tarihli ve 30597 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2018-32/52)” ile döviz cinsinden sözleşmelere ilişkin kısıtlama ve istisnai haller yeniden düzenlenmiştir.
Yapılan değişiklikler aşağıda özetlenmiştir:
Buna göre;
a) Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan Türkiye’de yerleşik kişilerin alıcı veya kiracı olarak taraf oldukları gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama sözleşmeleri,
b) Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin veya ortak kontrol ve/veya kontrolüne sahip bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin alıcı veya kiracı olarak taraf oldukları gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri,
c) Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesislerinin işletilmesi amacıyla kiralanmasıyla ilgili gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri,
c) Gümrüksüz satış mağazalarının kiralanmasına ilişkin gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri,
d) Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri, konusu serbest bölgeler içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri,
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırıbilecektir.
Getirilen bu istisna uyarınca, Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri, döviz cinsinden maliyet içeren eser sözleşmelerinde, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılabilecektir.
Gemi adamlarının taraf olduğu iş sözleşmeleri de istisna kapsamına alınmıştır.
Yapılan değişiklik uyarınca, Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri;
-Türkiye’de başlayıp yurtdışında sonlanan,
-Yurtdışında başlayıp Türkiye’de sonlanan veya
-Yurt dışında başlayıp yurtdışında sonlanan
hizmet sözleşmeleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılabilecektir.
İş makinaları satış ve kiralama sözleşmeleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılabilecektir.
Ayrıca, 13 Eylül 2018 tarihinden önce akdedilmiş bulunan yolcu taşıma amaçlı ticari taşıt satış sözleşmelerindeki bedel ve bu sözleşmeden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin Türk parası olarak yeniden belirlenme zorunluluğu bulunmamaktadır.
İlgili düzenleme şu şekildedir:
“Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin veya ortak kontrol ve/veya kontrolüne sahip bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin işveren veya hizmet alan olarak taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.”
Donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet sözleşmelerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak düzenlenebilmesi için yurt dışında üretilmesi şartı getirilmiştir.
Yapılan değişiklik uyarınca, Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler, sözleşmenin yurt dışında ifa edilmesi durumunda Türkiye’de yerleşik sayılmayacaklardır.
Bu Tebliğ ile yapılan değişiklik uyarınca, 13/9/2018 tarihinden önce akdedilmiş bulunan menkul ve gayrimenkullere ilişkin finansal kiralama sözleşmelerindeki bedellerin Türk lirasına çevrilme zorunluluğu bulunmamaktadır.
İstisna tanınan tarafların mutabakatıyla yeni yapılacak sözleşmelerin Türk parası cinsinden yapılmasını veya mevcut döviz cinsinden veya dövize endeksli sözleşmelerde yer alan bedellerin geçici 8. madde uyarınca Türk parası olarak yeniden kararlaştırılmasını talep etmesi durumunda sözleşmelerde yer alan bedellerin Türk parası cinsinden kararlaştırılacağına ilişkin düzenleme yeni Tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıştır.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr |
Mükerrem Yanar Ortak, YMM myanar@nazali.com.tr |