İşverenler tarafından sigortalılara 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. maddesine istinaden hak ettiği fazla çalışma karşılığı olarak işçinin ücret ödenmesini istemeyip serbest zaman kullanma talebinde bulunması halinde, işbu fazla çalışma karşılığının, fazla çalışmanın yapıldığı dönemdeki prime esas kazanca dahil edilip edilmeyeceği ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nın görüşü talep edilmiştir.
Gelen görüş yazısında;
İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin “Serbest Zaman” başlıklı 6. maddesinde “Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi, isterse işverene yazılı olarak başvurmak koşuluyla, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi hak ettiği serbest zamanı, 6 ay zarfında işverene önceden yazılı olarak bildirmesi koşuluyla ve işverenin, işin veya işyerinin gereklerine uygun olarak belirlediği tarihten itibaren iş günleri içerisinde aralıksız ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır. İşçinin bu kanundan ve sözleşmelerden kaynaklanan tatil ve izin günlerinde serbest zaman kullandırılamaz” hükmünün yer aldığı,
İş Kanunu’nda yer alan tanıma göre, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan bir işçi, eğer isterse işverene yazılı olarak başvurmak koşuluyla, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabileceği,
İşçinin hak ettiği serbest zamanı işveren tarafından 6 ay içinde kullandırılması gerektiği ancak, işverence işçinin talepte bulunduğu serbest zaman iznini kanunda öngörüldüğü şekilde kullandırmaması veya kullanmadan iş akdinin sonlandırılması halinde işverenin bu süreye denk gelen fazla çalışmalarının ücretini işçiye ödeme yükümlülüğü olduğu,
Buna göre, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan bir işçinin bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, çalıştığı sürelere karşılık gelen sürenin kanunda öngörüldüğü şekilde serbest zaman izni olarak kullandırılması halinde, işçiye talebi doğrultusunda fazla çalışma karşılığı ücret ödemesi yapılmayacağından, sigortalının fazla çalışma yaptığı ilgili ayın sigorta prime esas kazancına dahil edilmemesi gerektiği, buna mukabil olarak işin veya işyerinin gereklerine uygun olarak işverence serbest zaman izni kullanılmasına karar verilen aydaki sigortalı ücretinden serbest zaman izni nedeniyle kesinti yapılmaksızın tam ücret üzerinden Kuruma bildirim yapılması gerektiği,
Ancak, zamlı ücret yerine sigortalı tarafından yazılı olarak talep edilen serbest zamanın kısmen veya tamamen işverence altı ay içinde kullandırılmaması halinde bu defa işveren tarafından bu süreye denk gelen fazla çalışmaları karşılığı ücretin sigortalıya ödenmesi gündeme geldiğinden, bu durumda ücretin hak edildiği ayın kazancına, başka bir ifadeyle fazla çalışma yapılan ilgili ayın sigorta prime esas kazancına dahil edilmek suretiyle prime tabi tutulması gerektiği,
Belirtilmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nın görüş yazısına göre;
gerekmektedir.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr |
Çağdaş Güren Yönetici Ortak, Sosyal Güvenlik Müşaviri cguren@nazali.av.tr |