FİYAT BİLGİSİ İÇEREN REKLAMLAR İLE İNDİRİMLİ SATIŞ REKLAMLARI VE TİCARİ UYGULAMALARI HAKKINDA KILAVUZ YAYINLANDI

18.04.2022

Bilindiği üzere 01.02.2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik uyarınca 10.01.2015 tarihli ve 29232 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik”) köklü bazı değişiklikler yapılmıştır.

 

Yönetmeliğe eklenen ek madde 1 kapsamında ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumak amacıyla Reklam Kurulu tarafından kılavuzlar hazırlanacağı, bu kılavuzların Ticaret Bakanlığı’nın internet sitesinde yayınlanacağı ve yayınlanan kılavuzda yer alan hükümlerin Yönetmelik ile birlikte uygulanacağı düzenlenmiştir.

 

Yönetmelik kapsamında yapılan değişikliklerin 01.03.2022 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte, faaliyetleri Yönetmelik kapsamında olan kişilerin, ilgili faaliyetlerinde bazı değişiklikler yapması gerekliliği doğmuş olup; bu değişikliklerin net şekilde tespit edilebilmesi ve Yönetmeliğin yeni hükümlerinin aydınlatılabilmesi için Reklam Kurulu tarafından hazırlanacak kılavuzların yayınlanması beklenmekteydi.

 

Bu doğrultuda reklam verenler, reklam ajansları, mecra kuruluşları, satıcı, sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcılar ve reklamcılık ile ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara yol göstermek amacıyla hazırlanan ve Reklam Kurulu'nun 12.04.2022 tarihli ve 320 sayılı toplantısında 2022/1 numaralı ilke kararı olarak kabul edilen Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz (“Kılavuz”) 15.04.2022 tarihinde Ticaret Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde yayınlanmıştır. İlgili düzenleme Reklam Kurul’u kararı ile yürürlüğe girmiş olup Yönetmeliğin uygulamasına ışık tutacak açıklama ve örnekler içermektedir.

 

Kılavuz kapsamındaki açıklamalarımız aşağıda bilgilerinize sunulmakta olup daha detaylı bilgi için Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz’un Ticaret Bakalnlığı’nın resmi internet sitesinde yayınlanan metnine buradan ulaşabilirsiniz.

 

• Genel Olarak

 

Kılavuz’un “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde çabuk bozulabilen malların tanımı yapılmış olup meyve ve sebze gibi çabuk bozulan malların indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyatın değil indirimli fiyattan bir önceki fiyatın esas alınacağına dair istisna uygulamasının kapsamı netleştirilmiştir.[1] Bu doğrultuda “üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda malları” olarak tanımlanan çabuk bozulan mallar Yönetmeliğin 14. maddesinde öngörülen otuz günlük en düşük fiyat uygulaması kapsamı dışındadır.

 

• Temel İlkeler

 

Kılavuz’un 5. maddesi uyarınca fiyat bilgisi içeren reklamlar ile indirimli satış reklamları ve ticari uygulamalarda uyulması gereken temel ilkeler belirlenmiştir.  Bu ilkeler esasen reklam hukuku kapsamında tüketicilerin gereği gibi bilgilendirilmesi ile yanıltılmaması kuralının örneklerini oluşturmakta olup Kılavuz’da özetle:

 

• Teslimat için yapılması gereken zorunlu ve makul masraflar haricinde tüketicinin bir malı edinebilmesi için ödeme yapması gerektiği durumlarda “bedelsiz”, “bedava” ve “ücretsiz” gibi ifadeler kullanılmaması,
• İlave  ödeme yükümlülüğü doğuran seçeneklerin tüketiciye kendiliğinden seçili şekilde sunulmaması,
• Fiyat ve indirim bilgisi içeren reklamlarda mağazadaki veya belirli bir kategorideki tüm mal veya hizmetler için geçerli olmadıkça  indirim kapsamı bakımından “net”, “tümü” ve “her şey” ifadelerinin kullanılmaması,
• Mal veya hizmet kategorileri için farklı indirimler sağlanarak yapılan genel bir fiyat indirimine ilişkin reklamlarda, mal ve hizmet kategorilerinin ve bunlarla ilgili fiyat indirimlerinin açıkça belirtilmesi,
• Tüketicilerin yanıltılmaması adına, indirimli satış kampanyalarına ilişkin reklamlarda yer alan “…e varan”, “…den itibaren”, “…e kadar” ibarelerinin okunabilir büyüklükte olması,
• Mal veya hizmet fiyatının düşük olduğu algısı oluşturacak şekilde, fiyat bilgisinin yanında “yalnızca” veya “sadece” gibi ifadelerin kullanılmaması,
• Yaşlılar, engelliler ve çocuklar gibi hassas tüketici gruplarına yönelik indirimli satış reklamlarında ve ticari uygulamalarda ilave özen gösterilmesi

 

kural, gereklilik ve hususları örneklenerek açıklanmıştır.

 

• Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar

 

Fiyat bilgisi içeren reklamlarda uyulması gereken esaslar da Kılavuz kapsamında örnekleriyle düzenlenmiş olup Kılavuz’un 6. maddesinde özetle:

 

• Reklamlarda tüketicilerin bilgisine sunulan fiyat, mal veya hizmetin tüm vergiler dâhil toplam satış fiyatı olması gerektiği,
• Yurt dışında ifa edilmesi öngörülen paket tur ve eğitim hizmetleri ile yurt dışına yönelik ulaşım ve konaklama hizmetlerinin reklamları hariç olmak üzere, reklamlarda satış fiyatlarının “Türk Lirası”, “TL” veya “₺” şeklinde belirtilmesinin zorunlu olduğu,
• Taksit tutarlarının verildiği reklamlarda, reklamı yapılan mal veya hizmetin toplam fiyatı ve taksit sayısının, taksit tutarı ile birlikte ve okunabilir büyüklükte gösterilmesi veya sesli olarak belirtilmesi gerektiği,
• Fiyatın geçerliliği ile ilgili bir süre veya stok sınırı var ise, bu süre ve stok miktarının reklamlarda açıkça belirtmesinin zorunlu olduğu,
• Fiyatın oldukça esnek ve hızlı bir şekilde değiştirilmesi şeklinde yürütülen “dinamik” veya “gerçek zamanlı” fiyatlandırma yöntemlerinin, tüketicinin satın alma davranışını veya diğer kişisel verilerini analiz etme süreçlerini içermediği sürece kişiselleştirilmiş fiyata ilişkin hükümler kapsamında değerlendirilmeyeceği

 

hususları açıklığa kavuşturulmuştur.

 

• İndirimli Satış Reklamları

 

Yönetmelik kapsamında indirimli satış reklamları bakımından da önemli değişiklikler yapılmış, özellikle indirimden önceki fiyatın tespitinde, indirim kurgularını değiştirecek esaslar belirlenmiştir. Kılavuz’un indirimli satış reklamlarına ilişkin hususları içeren 7. maddesinde, uygulamaya ışık tutacak detaylı örnekler yer almaktadır. İlgili madde uyarınca özetle:

 

• Bir mal veya hizmete ilişkin indirim yapıldığını gösteren yazılı, sesli veya görsel herhangi bir ibarenin yer aldığı reklamlarda; indirimden önceki fiyat, indirimli satışın başlangıç ve bitiş tarihleri ile indirimli olarak satışa sunulan mal veya hizmetin miktarı sınırlı ise bu miktarın açık ve anlaşılır bir biçimde belirtilmesi zorunludur.
• İndirimli satış reklamlarında, hangi mal veya hizmetlerin indirimli satışa konu edileceği veya ne kadar indirim uygulanacağı hususlarında anlam karışıklığına yol açarak tüketicileri yanıltabilecek veya gerçekte olduğundan daha fazla indirim uygulanıyormuş izlenimi oluşturacak ifade veya görüntülere yer verilmemelidir.
• Bir mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınacaktır. Bu kural indirim iletişiminde alışılagelenden farklı bir kurgu ve yöntem kullanılmasını gerektirmekte olup Kılavuz’a göre otuz gün içerisinde birden fazla indirim yapılması halinde sonraki indirimlerde, indirim ürünün asıl satış fiyatı üzerinden değil, bir önceki indirimli satış fiyatı üzerinden hesaplanmalıdır.
  • Örnek: “Ayın beşi ile sekizini kapsayan bir indirimli satış kampanyası kapsamında, ayın birinde satış fiyatı 100 TL olan bir malın, ayın beşinde %50 indirimle 50 TL’den satışa sunulduğu ve ayın sekizinde indirimin sona erdiği, daha sonra yapılan farklı bir indirimli satış duyurusu kapsamında ayın on beşinde malın ilk satış fiyatı olan 100 TL’nin üzeri çizilerek %60 indirimle 40 TL’den satışa sunulduğu durumda, Yönetmelik hükmüne aykırı bir uygulama ortaya çıkmış olacaktır. Söz konusu mevzuat uyarınca ayın on beşinde üzeri çizili fiyat olarak son 30 gün içerisindeki en düşük fiyat olan 50 TL’nin gösterilmesi ve indirim oranının da %20 olarak belirtilmesi gerekmektedir.”[2]
• Çabuk bozulabilen mallara ilişkin reklamlarda indirimin miktarı veya oranı hesaplanırken son otuz gün içerisindeki en düşük fiyat değil indirimli fiyattan bir önceki fiyat esas alınacaktır.
• Bir mal veya hizmete ilişkin indirim yapıldığını gösteren reklamlarda;

• Fiyat indirimi izlenimi uyandıran “şahane/muhteşem kasım/cuma teklifleri”, “dev fırsatlar” gibi ifadeler veya genel fiyat indirimi niteliğindeki “Bugün tüm ürünlerde % 20 indirim” gibi ifadelerin kullanılabileceği ve bu reklamlarda her bir ürünün indirimden önceki fiyatının belirtilmesine gerek bulunmamadığı,
• Bu reklamlar kapsamındaki mal ve hizmetlerin her birine ilişkin kendi özel duyurularında ise önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyatın veya (çabuk bozulabilen mallarda) bir önceki fiyatın belirtilmesinin zorunlu olduğu açıklanmıştır.

• Yönetmeliğin fiyat bilgisi içeren reklamları düzenleyen maddesinin kapsamına aşağıdaki uygulamaların girmeyeceği açıklanmıştır:

• “3 al 2 öde”, “500 TL üzeri 50 TL indirim”, “2. Ürüne %20 indirim” gibi koşullu satışlar,
• Satıcı veya sağlayıcıların indirimli satış fiyatlarının karşılaştırmalarını esas alan “en iyi/en düşük fiyat” gibi ifadeler içeren reklamlar,
• Seçili mal veya hizmet gruplarında tüketiciye uzun süreli fiyat indirimi tanıyan indirim kartları, kuponlar, sadakat programları gibi tüketicilere gelecekteki satın almaları için puan biriktirme imkanı veren uygulamalar,
• Havayolu taşımacılığında uygulanan ve çok sayıda faktörün dikkate alındığı belirli bir algoritmaya dayalı olarak fiyatın esnek ve hızlı bir şekilde değiştirilmesini içeren “dinamik” veya “gerçek zamanlı” fiyatlandırma yöntemleri,
• Fiyat indirimi niteliğinde olmayan kişiselleştirilmiş fiyat uygulamaları.

• Bir mal veya hizmetin aynı satıcı veya sağlayıcı tarafından birden fazla e-ticaret platformu ve/veya mecrada satışa sunulması halinde, bir e-ticaret platformu veya mecrada uygulanan fiyatlar, diğer ticaret platformu veya mecralardaki indirimler için indirimden önceki satış fiyatı olarak esas alınmamalı ve duyurulmamalıdır.
• İndirimli satış reklamlarında, tüketiciler tarafından ilgili mal veya hizmetin tavsiye edilen satış fiyatının, indirim uygulanmış üzeri çizili referans fiyat veya son otuz gün içerisinde uygulanan en düşük fiyat ya da bir önceki fiyat olarak algılanmasına sebebiyet verecek ifadeler kullanılmamalıdır.

 

• İndirimli Satış Reklamları

 

Kılavuz kapsamında aracı hizmet sağlayıcıların reklam veren olarak sorumluluklarına ilişkin düzenleme ve örneklere de yer verilmiştir. Buna göre:

 

• Herhangi bir mecrada yayınlanan fiyat gösterimleri, indirimli satış duyuruları, stok bildirimleri ve ticari uygulamalardan reklam verenler sorumludur. Bu doğrultuda söz konusu reklam aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapılmışsa, sorumluluk aracı hizmet sağlayıcı üzerindedir.
• Aracı hizmet sağlayıcılara, oluşturdukları sistem üzerinden satış yapan satıcı ve sağlayıcıları Kılavuz hükümleri hakkında bilgilendirme yükümlülüğü getirilmiştir.
• Aracı hizmet sağlayıcılarının, oluşturacakları bir sistem üzerinde, satışa sunulan mal veya hizmetlerin fiyat hareketleri ile indirimli satış fiyatlarını bir aylık, üç aylık veya altı aylık dönemleri kapsayan grafikler aracılığıyla gösterebileceği belirtilmiştir.
•  

Söz konusu duyuru metni hakkında sorunuz olması durumunda tarafımızla iletişime geçebilirsiniz.

 

Ersin Nazalı

Yönetici Ortak, Avukat, YMM

info@nazali.av.tr