30 Ocak 2019 tarihli ve 30671 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7162 Sayılı Kanun’da yer alan vergisel düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir.
GELİR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Esnaf Muaflığına ilişkin Değişiklik
Gelir Vergisi Kanunu’nun “Vergiden Muaf Esnaf” başlıklı 9’uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendine “işyeri açmaksızın” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarı, ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden” ibaresi eklenmiştir.
Söz konusu bent kapsamında başta ev hanımları olmak üzere oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, dokuma mamûlleri, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satanlar esnaf muaflığından faydalanmaktadır. Ancak, bunlar imal
ettikleri bu ürünleri internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satarlarsa esnaf muafiyetlerini
kaybetmekte ve basit veya gerçek usulde ticari kazanç mükellefi olmaktadırlar. Yapılan düzenleme ile, yıllık asgari ücretin brüt tutarını aşmayacak şekilde internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satış yapanların, muafiyetlerini kaybetmemelerinin sağlanması suretiyle başta ev hanımları olmak üzere küçük esnafın desteklenmesi amaçlanmıştır.
İstisnalara İlişkin Değişiklik
Gelir Vergisi Kanunu’nun “Tazminat ve Yardımlarda” başlıklı 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1. Ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlar ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca ödenen işsizlik ödeneği ve 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre ödenen işe başlatmama tazminatı;”
Yapılan düzenleme ile, ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlara ilişkin istisna aynen korunmuş, işsizlik kapsamında verilen tazminatların hangilerinin istisna kapsamına girdiği hususuna açıklık getirilmiştir.
Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi Uygulamasına İlişkin Düzenleme
Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121’inci maddesinin ikinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “10 Türk lirasına” ibaresi “250 Türk lirasına” şeklinde değiştirilmiş ve bende “ödemeler bu şartın ihlali sayılmaz.” ibaresinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması halinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.”
Buna göre, her bir beyanname itibarıyla 250 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması şartının ihlali kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Ayrıca, ihraç kayıtlı mal teslimlerine ilişkin Katma Değer Vergisi Kanunu ve Özel Tüketim Vergisi Kanunu uygulamalarında olduğu gibi ilgili vergi kanunu gereğince tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesi halinde (ihracatın üç ay içerisinde gerçekleştirilmesi gibi) terkin edilecek vergilerin, söz konusu şartların sağlanamaması durumunda, kanunlarında öngörülen tecil süresinin (örneğin ihraç kayıtlı teslimlerde teslimin yapıldığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar olan süre) bitiminden itibaren 15 gün içerisinde ödenmesi halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121’inci maddesi ile getirilmiş olan tahakkuk eden vergilerin kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması şartının ihlal edilmiş sayılmayacağı düzenlenmiştir.
Yapılan değişiklik, 01/01/2019 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde indirim şartlarının varlığı açısından dikkate alınmak üzere 30/01/2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.
27/3/2018 Tarihinden Önce Karşılıklı Sonlandırma Sözleşmesi veya İkale Sözleşmesi Kapsamında Ödenen Tazminatlar, İş Kaybı Tazminatları, İş Sonu Tazminatları, İş Güvencesi Tazminatları Gibi Çeşitli Adlar Altında Yapılan Ödemeler ve Yardımlar Üzerinden Tevkif Edilerek Tahsil Edilen Gelir Vergisine İlişkin Düzenleme
Gelir Vergisi Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 89 – 27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edilir.
Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez.
Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanun’la Gelir Vergisi Kanunu’nun 61’inci maddesinin üçüncü fıkrasına eklenen (7) numaralı bent ile, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımların ücret sayılacağı, 27/3/2018 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere hüküm altına alınmıştır.
Aynı şekilde, 7103 sayılı Kanun’la Gelir Vergisi Kanunu’nun 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendinde yapılan değişiklikle de bu tazminatlara uygulanacak istisna açıklığa kavuşturulmuştur. Ancak, 7103 sayılı Kanun’un yayımından önceki dönemler için bu ödemeler üzerinden kesilen gelir vergilerinin iadesine yönelik olarak çok sayıda dava açılmıştır. Açılan davalarda yargı organlarınca idare aleyhine verilen kararlar müstakar hale gelmiştir. Yapılan bu düzenlemeyle, vatandaşlarla idare arasındaki bu ihtilafların sonlandırılması, idarenin ve yargının iş yükünün azaltılması, bütçeye yük oluşturan faiz, yargılama giderleri ve vekalet ücreti ödemelerinin önüne geçilmesi amacıyla, 27/3/2018 tarihinden önce işten ayrılan hizmet erbabına, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında yasal haklarına ek olarak ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlardan yapılan gelir vergisi kesintisinin red ve iadesi sağlanmaktadır.
Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi kapsamında yapılsa dahi ek tazminat niteliğinde olmayan ihbar tazminatı, normal ücret, yıllık izin ücreti, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergisinin iade edilmesi söz konusu değildir.
BELEDİYE GELİRLERİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİK
Belediye Gelirleri Kanunu’nun 21’inci maddesinin ikinci fıkrasının beşinci cümlesine “ödeme kaydedici cihaz kullanılarak” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya elektronik belge düzenlenmek suretiyle” ibaresi eklenmiştir.
Buna göre, e-bilet uygulamasına mükelleflerin dahil olmasını teşvik etmek amacıyla, mevcut durumda ödeme kaydedici cihaz kullanarak bilet düzenleyen işletmelere sağlanan beyan ve ödeme usulünün (eğlence vergisinin etkinlikten önce ödenmesi yerine, etkinliğe ilişkin aylık dönemler halinde düzenlenen biletlere ait eğlence vergisinin ertesi ay içinde ödenmesi ve bildirim ile belediyelere bildirilmesi usulü) e-bilet uygulaması açısından da sağlanabilmesi için değişiklik yapılarak elektronik belge düzenlemek suretiyle de eğlence vergisinin beyan ve ödemesine imkan verecek idari düzenlemelerin yapılabilmesi bakımından, Hazine ve Maliye Bakanlığına kanuni yetki verilmektedir. Alınacak bu kanuni yetki sonrasında, Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanacak genel tebliğ ile e-bilet uygulamasına dahil olacak mükelleflerin ödeme kaydedici cihaz kullanım zorunluluğuna tabi tutulmadan eğlence vergisinin beyan ve ödeme usulünün e-bilet ve benzeri belgeler yoluyla gerçekleştirilebilmesine imkan verilecek ve mükelleflerin söz konusu e-bilet uygulamasına gönüllü olarak dahil olmaları sağlanabilecektir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİK
Katma Değer Vergisi Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 40 – 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarına ilişkin olmak üzere Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlara, bu müsabakalar dolayısıyla yapılacak mal teslimleri ve hizmet ifaları ile bunların bu müsabakalar dolayısıyla yapacakları mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden müstesnadır.
Bu maddede düzenlenen istisnalar dolayısıyla yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergilerden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler ise 32 nci madde hükümleri uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine nakden veya mahsuben iade edilir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı istisna ve iadenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”
Yapılan düzenleme ile, UEFA ile işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişiliklere, ülkemizde oynanacak olan 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakaları dolayısıyla yapılacak mal teslimleri ve hizmet ifaları ile bunların bu müsabakalar dolayısıyla yapacakları mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden istisna tutulmuştur.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Sınai Mülkiyet Haklarında İstisnaya İlişkin Düzenleme
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/B maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendine “Kanun Hükmünde Kararname” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya 22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu” ibaresi ve (b) bendine “2 nci maddesinde” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya 6769 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde” ibaresi eklenmiştir.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Sınai mülkiyet haklarında istisna” başlıklı 5/B maddesiyle, Türkiye’de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların kiralanması, devri veya satışı, Türkiye’de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları veya Türkiye’de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazanç ve/veya iratların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının %50’si kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur.
Bu istisnadan yararlanılabilmesi için diğer şartların yanı sıra istisnaya konu buluşun mülga 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında patent veya faydalı model belgesi verilerek koruma altına alınan buluşlar arasında yer alması ve buluşa ilişkin incelemeli sistem ile patent veya araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alınmış olması gerekmektedir.
22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun “Yürürlükten kaldırılan mevzuat” başlıklı 191 inci maddesinin üçüncü fıkrasıyla 551 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmış olup, yapılan düzenleme ile 6769 sayılı Kanun kapsamında patent veya faydalı model belgesi verilerek koruma altına alınan buluşların da anılan istisnadan yararlanabilmesi amaçlanmıştır.
Yeni Eklenen Geçici Madde ile Yeni Muafiyet
Kurumlar Vergisi Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 11 – (1) 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarının Türkiye’de oynanmasına ilişkin olarak Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar gelir ve kurumlar vergisinden muaftır. Bu muafiyet, tevkif yoluyla alınan vergileri de kapsar.”
Eklenen geçici madde ile, ülkemizde oynanacak olan 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakaları kapsamında Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) ile işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişiliklerin, bu müsabakalara ilişkin olarak Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulmaları sağlanmış olup, söz konusu muafiyet bu kapsamda elde edilecek kazanç ve iratlar üzerinden tevkif yoluyla alınması gereken vergileri de kapsamaktadır.
Bilgi edinilmesi rica olunur.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde bizlerle irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
NAZALI VERGİ |