İHTİYATİ TEDBİR KARARLARINDA DİSİPLİN HAPSİNİN KALDIRILMASI

21.02.2019

20 Şubat 2018 tarihli ve 30692 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2018/1 esas, 11.07.2018 tarih ve 2018/83 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararıyla, 12.02.2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 398.maddesinin 1 numaralı fıkrasının 1.cümlesinin Anayasa’ya aykırı olması sebebiyle iptaline ve kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.

İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi, ihtiyati tedbir kararına muhalefet edildiği iddiasıyla 6100 sayılı Kanun’un 398.maddesi kapsamında disiplin hapsi verilmesi talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralı Anayasa’ya aykırı görmesi nedeniyle ilgili kuralın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştur.

Başvuru kapsamında, yargılamanın yapıldığı mahkeme hukuk mahkemesi olsa da itiraz konusu kural kapsamında verilen kararın ceza hukuku alanında sonuç doğurduğu, suçun kanuniliği ilkesi gereği hangi eylemlerin yaptırıma bağlandığı, suçun yasal unsurlarının, ağırlaştırılmış hallerinin yeterince anlaşılır biçimde düzenlenmediği, yargılamanın nasıl yapılacağı yahut verilecek karar üzerine başvurulacak kanun yollarına ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, kuralla savunma hakkının kısıtlandığı, kuralın yeterince açık ve anlaşılır olmadığı, hukuk güvenliğini sağlamadığı, disiplin hapsi ile hürriyetin kısıtlanamayacağı, bir aydan altı aya kadar disiplin hapsi öngörülmesinin ölçülülük ilkesine aykırı olduğu, kuralla hapis cezasına alt sınır konulmak suretiyle hakimin takdir yetkisinin sınırlandırıldığı ve disiplin hapsi şeklindeki yaptırımın tanımının ne olduğunun açık, belirli ve anlaşılır şekilde ortaya konulmamasının cezanın kanuniliği ilkesiyle bağdaşmadığı belirtilerek kuralın Anayasa’nın 13.,19. ve 38. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

Anayasa Mahkemesi aşağıda anlatılan nedenlerden dolayı ilgili hükmü Anayasa’nın 2. ve 36. maddelerine aykırı bularak, iptali gerektiğine karar vermiştir:

1. Türkiye Cumhuriyeti’nin bir hukuk devleti olduğu ve hukuk devletinin temel unsurlarının hukuki güvenlik ve belirlilik ilkesi olduğu,
2. Kanun koyucunun düzenlemeler yaparken hukuk devleti ilkesinin bir gereği olan ölçülülük ilkesiyle de bağlı olduğu,
3. İtiraz konusu kuralın ihtiyati tedbire muhalefet dolayısıyla verilecek disiplin hapsi yönünden yapılacak yargılamadaki usul ve esaslar ile başvurulması mümkün kanun yolları yönünden belirli ve öngörülebilir olmadığı,
4. İhtiyati tedbire muhalefet dolayısıyla verilecek disiplin hapsi yönünden yapılacak yargılamadaki usul ve esaslarla verilecek karara karşı başvurulacak kanun yollarındaki belirsizliği kişilerin hukuki güvenliği ile hak arama özgürlüklerini zedeleyeceği sonucuna varıldığı.

Anayasa Mahkemesi, kural Anayasa’nın 2. ve 36.maddelerine aykırı görülerek iptal edildiğinden ayrıca Anayasa’nın 13., 19., 38. maddeleri yönünden incelenmesine gerek görmemiştir.

Daha detaylı bilgi için ilgili Anayasa Mahkemesi Kararı’nı buradan inceleyebilirsiniz.

İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde bizlerle irtibata geçmenizi rica ederiz.

NAZALI HUKUK info@nazali.av.tr

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz