Duyurumuz, 30/06/2021 tarihinde 31527 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 21/04/2021 karar tarihli ve 2016/16056 başvuru numaralı bireysel başvuru kararına ilişkindir. Başvuru, sendikadan ayrılan başvurucuların iş yerinde yaptıkları toplu iş bırakma eylemi nedeniyle iş sözleşmelerinin feshedilmesi üzerine açtıkları işe iade davalarının reddedilmesi dolayısıyla sendika haklarının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

1. Uyuşmazlığın Bireysel Başvuru Öncesinde Geçtiği Aşamalar

Somut olayda başvurucuların üyesi olduğu sendika, iş yerinde yetkili sendika konumunda olup işverenle 3 yılı kapsayacak şekilde Toplu İş Sözleşmesi (“TİS”) imzalamıştır. Ancak, aynı sendikanın yaklaşık 4 ay sonra metal sektöründe faaliyet gösteren başka bazı iş yerlerinde bağıtladığı TİS şartlarının daha iyi hükümler içerdiğini öğrenen başvurucular, aynı imkanların kendilerine sağlanmamış olması nedeniyle sendikadan ayrılarak iş yerinde toplu iş bırakma eylemi yapmışlardır. İşveren ise bu toplu iş bırakma eyleminin akabinde eyleme katılan işçilerin iş sözleşmesini feshetmiştir.

Bu duruma binaen, başvurucular tarafından Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılmıştır.

1. Başvurucuların Anayasa Aykırılık İddiası

Başvurucular, sendikadan ayrıldıktan sonra ayrımcılığa ve baskıya maruz kaldıklarını, yaptıkları barışçıl eylem nedeniyle iş sözleşmelerinin feshedildiğini, kendileriyle aynı durumda bulunan ve aynı eylemi gerçekleştiren işçilerden bazılarının çalışmaya devam ettiklerini ve bu nedenlerle eşitlik ilkesi, ifade özgürlüğü, toplantı, çalışma ve sendika haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

1. Anayasa Mahkemesi’nin Değerlendirmesi

Mahkeme, başvurucuların başvurusunu, Anayasa’nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika kurma hakkı kapsamındaki işçilerin diledikleri sendikaya üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme hakkı çerçevesinde incelemiştir.

Anayasa Mahkemesi, esas yönünden yapmış olduğu incelemede;

• İşçilerin protestoyu işverene yönelik olarak değil, sendikaya yönelik yaptığı,
• Başvurucuların sendikal nedenle iş sözleşmelerinin feshedildiğini ikna edici gerekçelerle ortaya koyması gerektiği,
• Somut olayda başvurucuların iş sözleşmelerinin sendikadan ayrılmaları nedeniyle değil, sendikayı protesto etmek amacıyla iş bırakmaları nedeniyle feshedildiği ve dolayısıyla burada işverenin başvurucularının toplu bir biçimde iş bırakmalarına ne ölçüde katlanması gerektiği ve bu katlanma eşiğinin sendika hakkını nasıl etkileyeceği meselesinin çözümlenmesi gerektiği,
• Başvurucuların 3 gün iş bırakma şeklindeki eylemlerinin zamanlaması, katılımcı sayısı ve süresi değerlendirildiğinde işverene yönelik hak arama amacı taşımadığı ve bu şekilde bir eylemin ölçülü olarak kabul edilemeyeceği,

gerekçeleriyle başvurucuların sendika haklarının ihlal edildiğine ilişkin iddialarının açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar vermiştir.

Söz konusu Karar’a aşağıdaki link aracılığıyla ulaşabilirsiniz:

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/06/20210630-18.pdf 

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz