7103 sayılı Kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun ücretlerde istisnayı düzenleyen 23 üncü maddesine eklenen 16 ıncı bent ile işverenlerce kadın hizmet erbabına kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Söz konusu düzenlemeye ilişkin usul ve esaslar ise 303 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile açıklanmıştır. Buna göre; işverenlerce kadın hizmet erbabı adına doğrudan kreş ve gündüz bakımevi işleten mükelleflere yapılan ödemelerin ilgili ay ücret matrahı ile ilişkilendirilerek istisna uygulanacak; kreş ve gündüz bakımevi hizmeti karşılığı olarak fatura hizmet erbabı adına düzenlenecek ve yapılan ödemelere ilişkin tutarlar asıl ücret ile birlikte ücret bordrosunda gösterilecektir.
Söz konusu yasal düzenleme ile hizmet erbabı adına kreş ve gündüz bakımevlerine yapılan ödemelerin ücret bordrosunda gösterilmesi gerektiğinden ilgili tutarların sigorta primine esas kazanç hesabında dikkate alınıp alınmayacağı hususlarında tereddütler oluşmuştur. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çıkarılan “Kreş ve Gündüz Bakımevi Yardımı” konulu Genel Yazı ile bahse konu husus açıklığa kavuşturulmuştur.
Bilindiği üzere 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinin birinci fıkrası (a) bendinde prime esas kazanca dahil edilen ödemeler açıklanmış, (b) bendinde prime esas kazancın hesabında dikkate alınmayan istisnalara yer verilmiş, (c) bendinde ise (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemelerin prime esas kazanca tabi tutulacağı belirtilmiştir.
Diğer yandan 5510 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinde ücret; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutarı olarak tanımlanmış iken 193 sayılı Kanun’un 61’inci maddesinin birinci fıkrasında, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmıştır.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayımlanan Genel Yazı’ da vergi mevzuatına göre ücretin kapsamının 5510 sayılı Kanun’a göre daha geniş olduğu ve işverenlerce işyerinde çalışan çocuklu kadın personelin her bir çocuğu için kreş ve gündüz bakımevlerine yapılan ödemelere ilişkin tutarların bahse konu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin 7’inci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca ücret bordrosunda gösterilmesinin vergi mevzuatı bakımından zorunlu tutulması, bu kapsamda yapılan ödemenin 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrası bakımından sigortalıya ödenen ücret olarak kabul edilmesini gerektirmediği belirtilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, kreş ve gündüz bakımevi hizmeti alan çalışanların her bir çocuğu için işveren tarafından kreş ve gündüz bakımevi hizmetini veren gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılan ödemeler, sigortalıya doğrudan yapılan bir ödeme olmadığından dolayı prime esas kazanç kapsamında değerlendirilmeyecek olup söz konusu ödemelerin nakdi olarak doğrudan çalışana yapılması halinde ise sigortalının prime esas kazanç hesabında dikkate alınacaktır.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde aşağıdaki kişilerle irtibata irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr |
Çağdaş Güren Yönetici Ortak, Sosyal Güvenlik Müşaviri cguren@nazali.av.tr |