Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı tarafından 11.02.2021 tarihli ve İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı konulu genelge yayımlanmıştır.
İlgili Genelgede, kısa çalışma ödeneğinin süresi ve uzatılması ile nakdi ücret desteğinin mahsubu ve fazla ve yersiz ödemelerin terkin edilmesi konularında birimlerce tereddüde düşülen hususlara ilişkin olarak aşağıda belirtilen açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir. Buna göre,
1. Bilindiği üzere; 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 14 üncü maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 29 uncu maddesinde; “Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler hakkında Bakanlık ve Kurum personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bu kapsamda 2020 Ekim ayı ve öncesi döneme ait işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilir. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilemez.” hükmüne yer verilmiş, 17/11/2020 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren söz konusu hükme ilişkin uygulama esasları, “Covid-19 Gerekçeli Kısa Çalışma Uygulamalarına İlişkin Fazla ve Yersiz Ödemelerin Terkini” konulu 2020/5 sayılı Genelgede belirlenmiştir.,
Bu kapsamda işverenlerin yaptığı hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerin terkin edileceği, sadece “Denetim raporlarına (kısa çalışma talebinin uygun bulunmadığına ilişkin denetim raporları hariç) istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler” ile “Kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkartılmasından kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler.” gerekçeleri ile oluşan fazla ve yersiz ödemelerin işverenlerin yaptığı hatalı işlem olarak kabul edilmeyeceği ve bu kapsamdaki fazla ödemelerin tahsil ve takip işlemlerinin başlatılması gerektiği, bununla birlikte yapılan bir işlemin “işverenlerin yaptığı hatalı işlem” olup olmadığına ilişkin olarak tereddüt edilen her hususun il müdürünün başkanlığında oluşturulan biri işsizlik sigortası servisinden sorumlu il müdür yardımcısı veya şube müdürü olmak üzere en az üç kişiden oluşacak komisyon tarafından sonuçlandırılacağı belirlenmiştir.
2. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 24 üncü Maddesi Kapsamında Yapılacak Nakdi Ücret Desteği Uygulamasına İlişkin Usul ve Esasların 9 uncu maddesinin dördüncü fıkrasında “5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında yapılacak düzeltme ve güncelleme bildirimleri nedeniyle oluşan fazla ve yersiz ödemeler, işçinin takip eden ay için yapılacak nakdi ücret desteği ödemesinden mahsup edilir. 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi kapsamında fesih işleminin yapılamayacağı dönemi izleyen ayın sonuna kadar mahsuba yeter veya hiç nakdi ücret desteği alamayacak kişi bakımından ortaya çıkan fazla ve yersiz ödemeler, işverenden genel hükümlere göre İŞKUR tarafından tahsil edilir.” hükmü yer almaktadır.
Bilindiği üzere, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 24 üncü maddesinde yer verilen Nakdi Ücret Desteği kapsamında oluşan tüm fazla ve yersiz ödemeler Gelir Gider Modülü’ne (GGM) gönderilmiştir/gönderilecektir. Yapılan düzenlemeler ile ödeme dosyası
oluşturulduğunda, sistem tarafından öncelikle GGM modülünde nakdi ücret desteği
kapsamında oluşan borç kontrolü yapılacak ve varsa borcu mahsup edildikten sonra kalan tutar ilgiliye ödenecektir. Yukarıda yer verilen hüküm gereği fesih yasağı sonuna kadar mahsup işlemi yapılabilmesi için fazla ve yersiz ödemeler öncelikle sigortalı adına borç kaydedilmiştir. 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi kapsamında fesih işleminin yapılamayacağı dönemi izleyen ayın sonu itibarıyla mahsup işlemi yapılamamış fazla ve yersiz ödemeler ilgililerin işvereni borçlandırılmak suretiyle tahsil işlemlerine devam edilecektir.
3. Sosyal güvenlik mevzuatı gereği 1 Şubatta başlayan bitiş tarihi Şubat ayı sonrası olan veya 28/29 Şubatta biten başlama tarihi Şubat ayı öncesi olan ya da 1 Şubatta başlayıp 28/29 Şubatta biten kısa çalışma ödenekleri ile ara ay Şubat olan kısa çalışma ödeneklerinde gün sayısı 30 olacak şekilde program oluşturulmuştur. Bu hallerde, sistem 15/45 bildirilmişse 10 gün, 22,5/45 bildirilmişse 15 gün, 30/45 bildirilmişse 20 gün ve 45/45 bildirilmişse 30 gün üretecektir. Uygun görülen haftalık çalıştırılmayacak saati aşmamak kaydıyla örneğin 45/45 oranın bildirildiği 2021 yılı Şubat ayında 5 gün rapor alınmış veya çalışılmış ise talep edilmesi halinde 25 gün süreyle ödeme yapılacak şekilde oran belirlenebilecektir.
4. 23.12.2020 tarih ve 3317 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında “25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 23 üncü maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde yeni koronavirüs (Covid-19) nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamında zorlayıcı sebep gerekçesiyle 31/12/2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan işyerleri için kısa çalışma ödeneğinin süresi, anılan Kanunun ek 2 inci maddesi kapsamındaki uzatma süresiyle sınırlı kalmaksızın 29/6/2020 tarihli ve 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında belirtilen esaslar çerçevesinde ve 26/10/2020 tarihli ve 3134 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile uzatılan iki aylık süreden sonra başlamak üzere 28/2/2021 tarihine kadar iki ay uzatılmıştır.” Hükmüne yer verilmiştir. Yapılan değerlendirmede talep edilen/uygun görülen kısa çalışma süresinin 3 ay olup olmadığına bakılmaksızın uzatma işleminin yapılması gerektiği değerlendirilmiştir. Daha önce uzatma işlemi yapılamayacağı yönünde bildirim yapılan işyerlerinin bu kapsamda bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Genelgenin tam metnine BURADAN ulaşabilirsiniz.
|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM enazali@nazali.av.tr |
Çağdaş Güren Yönetici Ortak, Sosyal Güvenlik Müşaviri cguren@nazali.av.tr |