KİTLESEL FONLAMA

19.01.2018

“Kitlesel Fonlama” makalesi Nazalı Vergi bölümünden Özge Kısacık tarafından hazırlanmıştır.

I. Kitlesel Fonlama Nedir?

Yeni nesil yatırım ve fonlama sistemi olan “kitlesel fonlama”, 2012 yılı itibariyle popülerlik kazanan; yeni iş kuranların, küçük hacimli KOBİ’lerin veya yeni iş fikirlerinin yeterli sermaye ihtiyacını karşılamak için internet üzerindeki kitlesel fonlama platformları aracılığıyla halktan fon toplanması işlemidir.

Bu faaliyet ile birlikte proje sahibi, çeşitli seçeneklerle destek talebinde bulunabilmektedir. Bu seçenekler ise; bağış, ödül, hisse ve borçlanma karşılığında kitlesel fonlamadır.

Ülkemizde ve dünyada bu faaliyeti gerçekleştiren birçok site bulunmaktadır. Bu sitelere erişim sağlandığında öncelikle finansman ihtiyacı içinde olan sitelerin kısa tanıtımlarını içeren bölümler sizi karşılamaktadır. Devamında ise; fonlamanın nasıl yapılacağı, gereken sermaye miktarı, bu miktarın ne kadarının karşılandığı, kaç adet yatırımcının yatırım yaptığını gösteren bilgiler gelmektedir.

Bu projelerden sizi ikna eden bir yatırım planı bulduğunuzda buna yatırım yapabilirsiniz. Bu yatırım sonucunda, paranızı kaybetmeniz söz konusu olabileceği gibi ileride büyük ve nitelikli bir hale gelecek şirketlere de ortak olma ihtimaliniz bulunmaktadır. Kitlesel fonlama platformları ise bu faaliyetin karşılığı olarak bir miktar komisyon talep edebilmektedir.

II. Kitlesel Fonlama Yöntemleri

Kitlesel fonlama ile finansman sağlamak için dört (4) ana yöntem bulunmaktadır:

• Ödül İçerikli Kitlesel Fonlama: Bu fonlama tipinde kar amacı yoktur. Yatırımın başarılı olma ihtimalinde yatırım yapan bir ödül alır. Dünyadaki uygulamasında bu ödüller üyelik, kitap ve bilet olabilmektedir.
• Bağış İçerikli Kitlesel Fonlama: Bu fonlama tam anlamıyla hibedir. Herhangi bir kar amacı güdülmez, tamamen bağış için yapılan bir yatırımdır.
• Hisse Senedi Karşılığı Kitlesel Fonlama: Bu yöntem ile birlikte yatırım yapılan şirketin hisse senedi elde edilerek şirkete ortak olunmaktadır. Dünyada en yaygın ve etkili yöntem de budur. Ancak bu yöntem diğer yöntemlere nazaran daha risklidir. Bu yüzden de birçok ülkede ilgili otoriteler nezdinde akredite olmayan yatırımcıların hisse karşılığında kitlesel fonlama faaliyetinde bulunması yasal olarak mümkün değildir.
• Borç Verme Yöntemi ile Kitlesel Fonlama: Finansman arayışında olanlar bu fonlama tipi ile birlikte kitlesel fonlama platformları aracılığıyla kitleye borçlanarak sermaye ihtiyacını karşılamaktadır. Kuruluş aşamasında olan ya da yeni kurulmuş şirketler finans piyasalarından borçlanamadıkları için daha yüksek faizle birlikte kitlesel fonlama ile borçlanmaktadırlar. Bu fonlama tipi tıpkı bankadan devlet tahvili alınmasına benzemektedir. Bu yöntemde, şirkete ortak olunması söz konusu değildir; ancak vadesi geldiğinde yatırımcı olarak faiz geliri elde edilmektedir.

III. Yasal Mevzuat ve Beklentiler

Kitlesel fonlama kültürünün Türkiye’de gelişmesini sağlamak için öncelikle şu husus önem arz etmektedir: Destekçilerin yani yatırımcıların sağladığı destek, şirketlerin finansmanı için değil; girişimcilerin projelerinin finansmanı içindir. Bunun sağlanması ile birlikte girişimcilerin risk sermayesi sorunu büyük ölçüde çözülmüş olacaktır.

Ülkemizde 7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları İle Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Torba Kanun”) ile birlikte yasallaşan bu faaliyet, gerek altyapı eksikliği gerekse sistemin aktörlerinin, rollerinin ve sorumluluk sınırlarının yasalar ile belirlenmemiş olması sebebiyle bugüne kadar sadece bağış, yardım veya sponsorluk adı altında yapılmakta idi. Fakat gelen düzenleme sayesinde, kitlesel fonlama ile birlikte halktan para toplanması Sermaye Piyasası Kurulu iznine tabi olarak faaliyet gösteren kitlesel fonlama platformları aracılığı ile gerçekleştirilebilecek ve yatırımcılar da yasal bir güvenceye sahip olacaktır. Tüm dünyada büyük bir cazibeye sahip olan kitlesel fonlamanın, bu düzenleme ile birlikte ülkemizde de yaygınlaşacağı beklenilmektedir.