MÜCBİR SEBEP HALİNDEKİ İŞLETMELERİN MAL/HİZMET ALIMLARINDA KISMİ KDV TEVKİFATI YAPILMAYACAKTIR

31.03.2020

 

24.03.2020 tarihli ve “KORONA TEDBİRLERİ KAPSAMINDA VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 518) YAYIMLANDI” başlıklı Sirkülerimiz ile mücbir sebep kapsamında sayılan mükellef grupları ve ertelenen mükellefiyetler açıklanmıştı.

Bu Sirkülerimiz ise, mücbir sebep halinde olan mükelleflerce kısmi tevkifata tabi mal/hizmet alımlarında mücbir sebep süresince KDV tevkifatı yapılmayacağı hususu dikkatinize sunulmak amacıyla hazırlanmıştır.

Bilindiği üzere, KDV Kanunu’nun 9/1’nci maddesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisi verilmiştir. Bu yetkiye istinaden KDV Genel Uygulama Tebliği’nin I/C-2 bölümünde KDV tevkifatına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.

KDV tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil, bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesidir. Kısmi tevkifat, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının, işleme muhatap olan alıcılar tarafından, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesidir.

Kısmi tevkifat uygulaması aynı Tebliğ’in 1/C-2.1.3 bölümünde düzenlenmiş olup hizmet ifaları ve mal teslimlerinde uygulanması öngörülmüştür. Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında KDV tevkifatı yapmak üzere sorumlu tutulabilecekler iki grup halinde sayılmıştır: KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar. Belirlenmiş alıcılar kapsamına Tebliğ’de sayılan kamu kurumları ve bankaların yanısıra payları Borsa İstanbul (BİST)A.Ş.’nde işlem gören şirketler de dahildir.

Bazı hizmet türleri için (işgücü temin hizmeti, yapı denetim hizmeti gibi) hem belirlenmiş alıcılar hem de KDV mükellefleri için kısmi tevkifat öngörülmüşken bazı hizmet türlerinde (yapım işleri, etüd, plan, proje, danışmanlık, denetim vb. hizmetler) sadece belirlenmiş alıcıların tevkifat yapması öngörülmüştür. Kısmi tevkifata tabi mal teslimlerinde (Bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ürünlerinin teslimi gibi) ise hem KDV mükelleflerinin hem de belirlenmiş alıcıların tevkifat yapması zorunludur.

Koronavirüs Salgını Nedeniyle Mücbir Sebep İlanının KDV Beyanına Etkisi

Koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen mükelleflerin Vergi Usul Kanunu (“VUK”) nun mücbir sebep hükümlerinden faydalandırılması amacıyla vergi idaresince 518 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği[1] yayımlanmıştır. Söz konusu Tebliğ ile;

• Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin,
• Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen ve ana faaliyet alanı itibarıyla; alışveriş merkezleri dahil perakende, sağlık hizmetleri, mobilya imalatı, demir çelik ve metal sanayii, madencilik ve taş ocakçılığı, bina inşaat hizmetleri, endüstriyel mutfak imalatı, otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı, araç kiralama, depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım, sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler, matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri, tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri, lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri, tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti ile halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükelleflerin,
• Ana faaliyet alanı itibarıyla İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin,

1/4/2020 ila 30/6/2020 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğunun kabul edilmesi uygun bulunmuştur.

Söz konusu Tebliğ’in 4. maddesi ile ise mücbir sebep halinde olduğu sayılan mükelleflerin Nisan, Mayıs ve Haziran ayları içerisinde vermeleri gereken KDV beyannamelerinin (2 no.lu beyannameler dahil) verilme süresi 27.07.2020 tarihine kadar uzatılmıştır. Uzatılmış süre içerisinde yapılacak beyan üzerine tahakkuk eden KDV’nin ödeme süresi ise sırasıyla 27.10.2020, 27.11.2020 ve28.12.2020 günü sonuna kadar uzatılmıştır.

Mücbir Sebep Halinde Kısmi Kısmi Tevkifat Uygulaması

KDV Genel Uygulama Tebliği (“KDV GUT”)’nin I/C-2.1.3.1. bölümüne 6 Seri No'lu KDV GUT’da Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ[2] ile aşağıdaki paragraf eklenmiştir:

“213 sayılı Kanuna göre, mücbir sebebin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar geçen sürede, mücbir sebepten yararlanan mükelleflerin vergi ödevleri ertelenmektedir. Bu kapsamda beyanname verme yükümlülükleri ileri tarihe ertelenen mükelleflerin, mücbir sebep halinde bulunduğu süre içerisinde kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulanmaz.”

KDV uygulamasında genel kural malın/hizmetin satıcısının/sunucusunun hesapladığı KDV’yi beyan edip ödemesidir. Tevkifat uygulaması yoluyla alıcının KDV’nin bir kısmının beyanından/ödenmesinden sorumlu tutulması ise KDV tahsilini güvence altına almak ve verginin hazineye zamanında intikalini sağlamak amacıyla getirilmiştir. Kısmi tevkifat yapma sorumluğu olan mükellefin mücbir sebep halinde bulunması halinde ise beyanname verme ve ödeme süreleri ertelendiğinden KDV’nin zamanında hazineye intikal ettirilmesi amacıyla getirilmiş olan tevkifat müessesesi geçerliliğini yitirmekte ve asıl kural olan KDV’nin tamamının satıcı/sunucu tarafından beyan edilip ödenmesi mekanizmasına rücu edilmektedir. Nitekim yukarıya alınan Tebliğ hükmünde de beyanname verme yükümlülükleri ileri tarihe ertelenen mükelleflerin mücbir sebep halinde bulunduğu süre içerisinde kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulanmayacağı düzenlemesi yapılmıştır.

Diğer taraftan KDV tevkifatı ihtiyari bir uygulama olmayıp, Hazine ve Maliye Bakanlığınca tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması zorunludur. Diğer taraftan, Bakanlıkça tevkifat kapsamına alınmamış işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması mümkün değildir.

Sonuç

Mücbir sebep döneminde KDV’de kısmi tevkifat uygulaması askıya alınmakta ve asıl kural olan KDV’nin tamamının satıcı tarafından beyanı uygulamasına geri dönülmektedir. Bu nedenle, Koronavirüs (COVID-19) salgını dolayısıyla yayımlanan 518 sıra no.lu VUK Genel Tebliği’nde sayılan mücbir sebep kapsamına giren mükelleflere kısmi tevkifata tabi hizmet sunumunda/mal tesliminde bulunan işletmelerin mücbir sebep süresince (Nisan- Haziran 2020 dönemlerinde) düzenleyecekleri faturaları tevkifatsız olarak düzenlemeleri ve faturada gösterilen KDV’nin tamamını beyannamelerinde hesaplanan KDV içerisine dahil etmeleri gerekmektedir. Aksi durumda (faturaların tevkifatlı olarak düzenlenmesi durumunda) KDV tarhiyatı riski ile karşılaşılması muhtemeldir. Diğer bir değişle, kısmi tevkifat kapsamında alımları olan mücbir sebep durumunda olan işletmelerin de mal/hizmet satıcılarından faturaların kısmi tevkifatsız olarak düzenlenmesini talep etmeleri ve KDV’nin tamamını satıcıya ödemeleri gerekmektedir.

Mal satıcısının/hizmet sunucusun mücbir sebep halinde olmasının ise kısmi tevkifat uygulamasına etkisi bulunmamaktadır. Dolayısıyla mücbir sebep halinde olmayan alıcıların mücbir sebep kapsamındaki satıcılardan yaptıkları kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında KDV tevkifatı uygulamasına devam edilecektir.

Bilgilerinize sunulur.