Duyurumuzda; 7039 sayılı ve 19.10.2017 tarihli “Nüfus Hizmetleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” kapsamında getirilen değişiklikler ve kavramlar değerlendirilmiştir.
Kanuna Genel Bakış;
Kanun kapsamında, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda ekleme ve değişiklikler yapılmış olup; özellikle kişisel veriler ve bu verilerin kayıt sistemiyle ilgili yeni düzenlemeler getirilmiştir.
Bu doğrultuda, merkezi kayıt sisteminde tutulan kimlik bilgilerinin kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşılacağı Kimlik Paylaşımı Sistemi ve Merkezi Veri Tabanı ve bu veri tabanında tutulan verilerin paylaşılması taleplerini inceleyecek Merkezi Veri Tabanı Kurulu kavramları ilgili Kanuna eklenmiştir.
Bunların yanı sıra Kanuna eklenen bir maddeyle, elektronik ortamda aile kütüklerine ilişkin tutulan kayıtlarda her bir kişi adına tek bir kayıt tutulması ve kişi ile ilgili olay ve kayıtların kimlik numarası ile ilişkilendirilmesi düzenlenmiş ve bu işlem İçişleri Bakanlığının yetkisine dahil edilmiştir.
Bunların dışında nüfus işlemlerinin yapılış usul ve süreleri, yetkili kurumlar ve birimler ile ilgili çeşitli değişiklikler yapılmıştır.
5490 Sayılı Kanunda yapılan Değişiklikler;
Bakanlık, merkezi veri tabanında tutulan verileri bu Kanunda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kurumlarla; kimlik verilerini, kamu hizmeti sunan tüzel kişilikler, 03.06.2017 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu çerçevesinde faaliyette bulunan sigorta ve emeklilik şirketleri, 19.10.2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde faaliyette bulunan bankalar, Risk Merkezi ve 5411 sayılı Kanunun 73. maddesinin son fıkrası uyarınca bilgi paylaşımı amacıyla kurulmuş şirketler, 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki finansal kiralama şirketleri ile finansman şirketleri; yerleşim yeri ve diğer adres bilgilerini ise Bakanlıkça belirlenen adrese dayalı kamu hizmeti sunan kuruluşlar, 5684 sayılı Kanun çerçevesinde faaliyette bulunan sigorta ve emeklilik şirketleri, 5411 sayılı Kanun çerçevesinde faaliyette bulunan bankalar, Risk Merkezi ve 5411 sayılı Kanunun 73. maddesinin son fıkrası uyarınca bilgi paylaşımı amacıyla kurulmuş şirketler, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleri ile paylaşabileceği düzenlenmiştir. Bu paylaşım kapsamında sayılan kurumların, kendi iş ve işlemlerine esas olmak üzere sadece ilgili kişilerin bilgilerini alabileceği ve aldıkları bilgileri tanımlanmış hizmetlerin yerine getirilmesi dışında başka hiçbir amaçla kullanamayacakları; ilgilisi veya 44. maddede belirtilenler dışında kimseye veremeyecekleri belirtilmiştir.
Veri paylaşımından yararlanacakları belirlemeye, paylaşımın kapsamına ve hangi yöntemle yapılacağına karar vermeye Genel Müdürlük bünyesinde oluşturulan Veri Paylaşımı Kurulu yetkili kılınmıştır.
Faydalanılan kamu hizmetleriyle sınırlı olmak üzere adrese dayalı olarak yürütülen iş ve işlemlerde diğer adres, yerleşim yeri adresi ile aynı hukuki değere sahiptir. Kurumlar yürütecekleri iş ve işlemlerde yerleşim yeri adresi gibi diğer adres bilgilerini de esas alır.
04.04.2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamındaki yabancılara kimlik numarası vermeye ve yabancılar kütüğüne kaydetmeye İçişleri Bakanlığı yetkili kılınmış, diplomatik misyon şefleri ilgili hükmün kapsamı dışında bırakılmıştır.
Sağ olarak dünyaya gelen her çocuğun, doğumdan itibaren Türkiye’de otuz gün içinde nüfus müdürlüğüne, yurt dışında ise altmış gün içinde dış temsilciliğe bildirilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Sağlık personeli nezaretinde yapılan doğumlar için ilgili sağlık personelinin düzenlediği belgenin sunulması gerekirken; sağlık personeli nezaretinde yapılmayan ve sonrasında da bir sağlık personelince takip edilmeyen doğumlarda bildirim sözlü olarak yapılır ve her sözlü beyan için ilgili mülki idare amirinin emri ile aile hekiminin bu beyanın doğruluğunu araştırma yükümlülüğü vardır.
Tanınan veya babalığa hüküm ile soy bağı kurulan çocukların babalarının hanesine babanın adı ve soyadı ile kaydedileceği hükmü getirilmiştir.
Merkezî veri tabanında yer alan kayıtlara göre uzun süre işlem görmeyen ve yaşı gereği ölmüş olması muhtemel olan yaşlıların, Genel Müdürlükçe tespit edilmesi ve bu kişilerin hayatta olup olmadıklarının kolluk kuvvetlerince araştırılmasıyla, hayatta olmadığı tespit edilen kişilerin ölümlerinin tescil edileceği kararlaştırılmıştır.
Türk vatandaşlığını kaybetmiş kişilerin başvurmaları halinde, milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak kaydıyla, Türkiye'de ikamet etme şartı aranmaksızın Bakanlık kararı ile yeniden vatandaşlığa alınabileceği hükmü getirilmiştir.
Adres bildirimi ile ilgili maddede de değişiklik yapılmış; bildirimin 20 iş günü içerisinde ve yazılı olarak yapılması gerektiği ve de kimlerin bu işlemleri yapmakla yükümlü oldukları yönünde hükümler getirilmiştir.
Bakanlığın, nüfus olayları ve adrese ilişkin dayanak belgesi düzenleyen kurumlara veya dış temsilciliklere, bu belgeleri elektronik ortamda gönderme ya da tescil yetkisi verebileceği hususu düzenlenmiş; Dışişleri Bakanlığının talebi hâlinde, büyükelçiliklerin konsolosluk şubeleri ile başkonsolosluklarda nüfus ve vatandaşlık işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla nüfus personeli görevlendirilebileceği düzenlenmiştir.
Ölüm olaylarının ilgili noterlikçe elektronik ortam üzerinden öğrenileceği, elektronik ortam üzerinden öğrenilememesi halinde kağıtla işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
21.06.1934 tarihli ve 2525 sayılı Soyadı Kanunu’nun 3. maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan ad ve soyadlarının, mahkeme kararı aranmaksızın, ilgili kişinin talebi üzerine il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebileceği öngörülmüştür.
İçişleri Bakanlığının, evlendirme memurluğu yetkisi ve görevi verebileceği kurumlar arasına il ve ilçe müftülükleri de eklenmiştir.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde Ersin Nazalı ile irtibata geçmenizi rica ederiz.|
Ersin Nazalı Yönetici Ortak, Avukat, YMM |
Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.