GİRİŞ
Anayasa’nın 120. maddesi ile 2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanunu (“OHAL Kanunu”) ‘nun 3/1-b bendine göre, ülke genelinde 21.07.2016 Perşembe günü saat 01.00’dan itibaren doksan gün süreyle “olağanüstü hal” ilan edilmesi hakkında Bakanlar Kurulunca 20.07.2016 tarihinde alınan Karar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 21.07.2016 tarihli 117. Birleşiminde onaylanmıştır.
Olağanüstü hal ilanının, işçi çıkarımları konusunda herhangi bir değişiklik yaratıp yaratmayacağı hususu ise işverenler nezdinde tereddüt yaratmakta olup; işbu makalemiz ile olağanüstü hal ilan edildiği durumlarda işçi çıkarımları konusu özetlenmeye çalışılacaktır.
OLAĞANÜSTÜ HAL İLANINDA ALINABİLECEK TEDBİRLER KAPSAMINDA İŞÇİ ÇIKARIMLARINA GETİRİLEBİLECEK KISITLAMALAR
OHAL Kanunu’nun 3/1-b bendine göre, ülke genelinde 21.07.2016 Perşembe günü saat 01.00’dan itibaren doksan gün süreyle olağanüstü hal ilan edilmiştir. Olağanüstü hal ilan edildiği durumlarda Bakanlar Kurulu, gerekli görmesi halinde, OHAL Kanunu’nun 9. maddesi ile düzenlenen birtakım tedbirleri ve yine OHAL Kanunu’nun 11. maddesi ile düzenlenen birtakım ek tedbirleri alabilmektedir.
OHAL Kanunu’nun 11. maddesi ile düzenleme alanı bulan ek tedbirlerden bir tanesi, işçi çıkarımlarına getirilebilecek kısıtlamalardır. İlgili düzenleme şu şekildedir:
“TEDBİRLER
MADDE 11 - Bu Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında (b) bendi gereğince olağanüstü hal ilanında; genel güvenlik asayiş ve kamu düzenini korumak, şiddet olaylarının yaygınlaşmasını önlemek amacıyla 9 uncu maddede öngörülen tedbirlere ek olarak aşağıdaki tedbirler de alınabilir :
(….)
n) (Değişik: 3076 - 14.11.1984) İşçinin isteği, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, sağlık sebepleri, normal emeklilik ve belirli süresinin bitişi nedeniyle hizmet akdinin sona ermesi veya feshi dışında kalan hallerde işçi çıkartmalarını işverenin de durumunu dikkate alarak üç aylık bir süreyi aşmamak kaydıyla izne bağlamak veya ertelemek”
OHAL Kanunu’nun 11/1-n maddesi ile düzenleme alanı bulan ve işçi çıkarımlarına kısıtlama getirebilen bu tedbir, bir ek tedbir niteliğinde olup; Bakanlar Kurulu’nun gerekli görmesi halinde alınabilecektir. Bu tedbirin alınması halinde; işçinin isteği, 4857 sayılı İş Kanunu (“İK”) ’nun 25/ 1 ve 2 . bentleri ile düzenlenen haklı nedenle fesih halleri, emeklilik hali ve belirli süreli sözleşme ile çalışan işçinin sözleşme süresinin sona ermesi veya sözleşmesinin feshedilmesi durumları dışında kalan sebeplere dayanarak, işveren tarafından işçi çıkarımında bulunulacak ise, işveren bunu idare denetiminde yapmak veya ertelemek durumunda kalabilecektir. Ancak şu an için bu yönde bir tedbir alınmamıştır.
SONUÇ
Yukarıda belirtilen açıklamalar ışığında, olağanüstü hal ilan edilmesi dolayısıyla işçi çıkarımlarında şu an için İK kapsamında herhangi bir değişiklik olmamakla birlikte, ilerleyen dönemlerde Bakanlar Kurulu düzenlemesi ile işçi çıkarımlarına ilişkin olan OHAL Kanunu’nun 11/n maddesi kapsamında ek bir tedbir alınması söz konusu olur ise, işçi çıkarımlarının idare denetiminde yapılması veya ertelenmesi söz konusu olabilecektir.