İstanbul 3. İcra Hukuk Mahkemesi (“Yerel Mahkeme”) tarafından yapılan 2019/59 Sayılı somut norm denetimi başvurusu üzerine verilen Anayasa Mahkemesi kararı, 1 Aralık 2020 tarihli ve 31321 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun “Özel okullar ile özel öğrenci yurt ve benzeri kurumların taşınır ve taşınmaz mallarının haczi” başlıklı 362/a. Maddesi;
“8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren okulların taşınır ve taşınmaz malları, içinde bulunulan eğitim ve öğretim yılı sonunda haczedilir.”
Yerel Mahkeme, anılan kural ile öngörülen “eğitim faaliyetlerine özgülenmiş ve fiilen eğitim faaliyetlerinde kullanılan taşınır ve taşınmaz mallarla sınırlandırılmasının alacaklıya aşırı külfet yüklediği, eğitim faaliyetlerinin aksamaması adına muhafaza ve satış işlemlerinin ertelenmesi yeterli iken bir bütün olarak haciz yasağının getirilmesinin ölçülülük ilkesiyle bağdaşmadığı ve madde metninde belirtilen “eğitim öğretim yıl sonu” ibaresinin belirsiz olduğu gerekçeleriyle iptal konusu yasanın, Anayasa’nın 5, 10, 13, ve 35. maddelerine aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
Anayasa’nın 35. maddesiyle mülkiyet hakkı koruma altına alınmıştır. Bu hüküm bağlamında hacze konu malların eğitim ve öğretim yılının sonuna kadar haczedilemez olmasının “alacaklının alacağına kavuşmasını zorlaştırabileceği” ve “mülkiyet hakkından gerektiği gibi yararlanamamasına sebebiyet verebileceği” değerlendirmesi yapılmıştır.
Anayasa Mahkemesi, haciz yasağı öngörülen süre boyunca borçlunun tasarruf yetkisi sınırlandırılmamış olacağından haczin konusunu oluşturacak mal varlığı değerleri üzerinden gerçekleştirilmesi muhtemel tasarruf işlemlerinin alacaklının alacağının cebri icra yoluyla elde edilmesini önemli ölçüde zorlaştırabileceği kanısına varmıştır.
İncelemeye konu kural ile öğrencilerin sonuçtan olumsuz etkilenmeleri ve mağdur olmalarının önlenmesi amaçlandığı ve fakat itiraz konusu kuralda içinde bulunulan eğitim ve öğretim yılı içinde haczedilmeyecek taşınır ve taşınmaz mallar yönünden hiçbir ayrım yapılmamış olması sebebiyle, bu malların eğitim ve öğretim hizmetlerine özgülenmemiş veya eğitim ve öğretim faaliyetleriyle ilgisiz bulunsalar dahi haczedilemeyeceklerinin öngörüldüğü saptanmıştır.
Nihai olarak Anayasa Mahkemesi, iptali istenen hükümde yer alan “8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren okullar” ibaresinin iptaline karar vermiştir.
İbarenin iptali nedeniyle doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte olduğundan, iptal kararının Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra yürürlüğe girmesi uygun bulunmuştur.
Daha detaylı bilgi için kararı buradan inceleyebilirsiniz.
İşbu yazı hakkında ek bilgi gerektiğinde bizlerle irtibata geçmenizi rica ederiz.
|
NAZALI VERGI & HUKUK |