Ajanda

SOSYAL SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK

08.12.2017

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik 5 Aralık 2017 tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Yönetmelikte Yapılan Değişiklikler:

  • Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4. maddesine; Meslek mensubu, Aylık prim ve hizmet belgesi ve Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi tanımları eklenmiştir.
  • Yönetmeliğin “Bilgi ve belgelerin Kuruma verilme usulü ile zorunluluk hali” başlıklı 5. maddesinde yapılan değişiklikle, Kurumun merkezi bilgisayar sisteminde bir arıza olmamasına rağmen, işverenin işyeri dosyasının veya sigortalının ikametgahının bulunduğu bölgede;
  1. Kurumun hizmet satın aldığı internet servis sağlayıcılarında meydana gelen arızalar,
  2. Elektrik ve iletişim alt yapısında meydana gelen arızalar,
  3. Yangın, yıldırım, infilak ve benzeri olaylar sonucu meydana gelen ve işlem yapmayı engelleyici durumlar,
  4. Sel veya su baskını, fırtına, yer kayması, deprem gibi tabi afetler ile grev, lokavt, sabotaj, terör saldırıları nedeniyle,

Verilmesi gereken her türlü bilgi, belge ve beyannameler ile yapılması gereken ödemeler ve başvuruların yapılamaması ve bu durumun Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünce tespit edilmesi ve Kurum Başkanlık Makamınca uygun görülmesi halinde bu yükümlülükler sorunların ortadan kalktığı tarihi takip eden beşinci iş gününün sonuna kadar yerine getirilirse Kanunda öngörülen sürede yerine getirilmiş sayılacaktır.

  • Yönetmeliğin “Sigortalı sayılanlar” başlıklı 9. maddesine yapılan ekleme ile güvenlik korucuları hakkında da uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir. Ayrıca Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda okuyan veya kendi hesabına okumakta iken belirtilen kurumların nam ve hesabına okumaya devam edenler ile subay ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adaylarında 4 (c) bendine tabi sigortalı olacağı hüküm altına alınmıştır.
  • Yönetmeliğin “Sigortalılığın başlangıcı ve bildirim yükümlülüğü” başlıklı 11. maddesine yapılan ekleme ile “güvenlik korucularının bildirimi valiliklerce çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde yapılacağı” ayrıca “Milli Savunma Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı hesabına okumaya başlayanların, bu Kurumlar adına okumaya başladıkları tarihten itibaren on beş gün içinde bildirimlerinin e-sigorta yoluyla yapılması gerektiği belirtilmiştir.
  • Yönetmeliğin “Sigortalılığın sona ermesi ve bildirim yükümlülüğü” başlıklı 14. maddesinde yapılan düzenlemeler ile;

-4 (a) bendi kapsamındaki sigortalılar için aylık prim ve hizmet belgesinin verilmemesi, tutukluluk ve gözaltı hali, yol izni ve diğer ücretsiz izinler, devamsızlık, puantaj, kısmi istihdam, yarım çalışma, fesih, tarihinde çalışmama ve diğer nedenlerle aylık prim ve hizmet belgesinde gün ve kazanç bildiriminde bulunulmaması halinde en son primin ilişkin olduğu tarih itibarıyla, ücretsiz izin halinde ise iznin sona erdiği tarih itibarıyla sigortalılığın durdurulacağı,

-Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki muhtar sigortalılığı ile aynı maddenin (b) bendindeki diğer sigortalılık statülerine aynı anda tabi olacak şekilde çalışılması durumunda ise muhtar sigortalılığının dikkate alınacağı,

Belirtilmiştir.

  • Yönetmeliğin “Sigortalıların re’sen tescili” başlıklı 18. maddesinde yapılan düzenlemeler ile;
-Maddenin başlığı “İşe giriş ve işten ayrılışın re’sen tescili” şeklinde değiştirilmiş,

-Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca fiilen yapılan denetimler veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitler sonuçlanıncaya kadar aylık prim ve hizmet belgesinde en son bildirilen tarih esas alınarak işten ayrılış bildirgesinin re’sen düzenlenebileceği,

-Çalışmakta olduğu işyerinin kapanması, işverene ulaşılamaması, sigortalılardan çalışılmadığına dair ihbar veya bildirimde bulunulması ve benzeri sebeplerle sigortalının işten ayrıldığına dair Ünitece varılacak kanaate göre aylık prim ve hizmet belgesinde en son bildirilen tarih esas alınarak işten ayrılış bildirgesinin re’sen düzenlenebileceği,

Hükmü getirilmiştir.

  • Yönetmeliğin “İşyeri Bildirgesi” başlıklı 27. maddesinde yapılan düzenlemeler ile;

-İşverenin talebi üzerine aynı işverene, aynı iş kolunda olmak üzere işin bitiminden itibaren bir ay içerisinde tekraren verilen veya ihale edilen güvenlik, temizlik, taşıma ve benzeri nitelikteki hizmet alımı işlerinde yeni bir işyeri bildirgesi verilmeksizin söz konusu işlerin yürütüldüğü işyeri dosyası üzerinden işlemler yürütülebileceği,

-İstihdam teşvik ve desteklerinden yersiz yararlanmaya mahal vermemek, aynı ilde olmak ve işveren tarafından yazılı olarak talepte bulunmak kaydıyla, devamlı mahiyette işlem gören, aynı işverene ait iş kolu kodu aynı olan ve 4 (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran tüm işyerlerinin, birleştirilmek suretiyle tek dosyada işlem görmesine Kurumca izin verilebileceği, birden fazla ünite bölgesinde işyeri bulunması halinde ise tek dosyanın işlem göreceği ünitenin Kurumca belirlenebileceği,

Hüküm altına alınmıştır.

  • Yönetmeliğin “İşyeri bildirgesi ile birlikte verilecek diğer belgeler” başlıklı 27. maddesinde yapılan düzenleme ile “İşverenin bir ay içerisinde işyeri bildirgesi ekinde yer alan işyerinin adresini gösterir yerleşim belgesini, işverenin veya tüzel kişiliği temsile yetkili kişilerin imza sirküleri Kuruma elden vermek veya posta yoluyla göndermekle yükümlü olduğu” ibaresinde belirtilen bir aylık yasal süre “yedi iş günü”, elden vermek ibaresi de “vermek” olarak değiştirilmiştir.
  • Yönetmeliğin “Geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi ve hesaplanması” başlıklı 40. maddesinde yapılan değişiklik ile “Sigortalının, hastalık ve analık sigortası bakımından istirahat raporu süresi içinde sigortalılık hâlinin sona ermesi durumunda en fazla onuncu güne kadar geçici iş göremezlik ödeneğinin ödeneceği” belirtilmiştir.
  • Yönetmeliğin “Sevk İşlemleri” başlıklı 50. maddesinde yapılan değişiklik ile 4 (a) veya (b) kapsamındaki sigortalılardan prim ve prime ilişkin her türlü borcu bulunanlardan, primi ödenmiş gün sayısı en az 1800 olanların sevk işlemleri yapılacağı ve buna ilişkin masraflar Kurumca karşılanacağı” belirtilmiştir.
  • Yönetmeliğin “Kontrol Muayenesi” başlıklı 78. maddesinde yapılan değişiklik ile Kurum Kontrol muayenesine tabi tutulması gereken sigortalılara en az 3 ay önce yazı ile sevk talebinde bulunarak kontrol muayene işlemlerini yaptırmaları gerektiğini bildirecektir.
  • Yönetmeliğin “Sigortalıların Prime Esas Kazançları” başlıklı 97. maddesine eklenen fıkra ile güvenlik korucularının prime esas günlük kazançları 82 nci madde uyarınca belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırı olup primlerin sigortalı ve işveren hissesinin tamamı valiliklerce ödenecektir.
  • Yönetmeliğin “Aylık prim ve hizmet belgesinin düzenlenmesi, verilmesi ve saklanması” konulu 102. maddesinde yapılan değişikliklerle;

-Resmî nitelikteki işyerleri cari aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7’sinde,

-Ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenleri belgenin ilişkin olduğu ayı takip eden ayın 23’ünde,

-Ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalıların bildiriminde esas alınacak ayın 15. günün içinde bulunduğu ay olduğu,

-İş kaybı tazminatı ödenen sigortalı ile 4447 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamında doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenenlere ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin ödemenin yapıldığı tarihi takip eden ayın 23’üne kadar Kuruma, e-sigorta kanalıyla gönderilmesi veya kağıt ortamında verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş kabul edileceği,

Hüküm altına alınmıştır.

  • Ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin yapılan yeni düzenleme ile
a) Kurumca elektronik ortamda alınabilenler hariç Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor, b) Sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi, c) Sigortalıya tebliğ edilen disiplin cezası uygulamasına ilişkin belge, ç) Gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeler, d) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi, e) Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları, f) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmî makamlardan alınan yazı örneği, g) İşe devamsızlığa ilişkin belgeler, ğ) İş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışılmadığına dair belge, h) Kısa çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge, ı) 5434 sayılı Kanunun ek 76 ve geçici 192 nci maddesine tabi olunduğunu gösterir belge, i) Yarım çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge, j) İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı İSG-KATİP üzerinden alınan sözleşmeler, k) Sonradan düzenlenebilir niteliğinde olmayan benzer nitelikteki belgelerin

Eksik çalışmaya ilişkin belgeler olduğu, (a), (c), (ç), (f), (h), (ı), (i), (j) ve (k) bentlerinde sayılan belgeler Kuruma verilmeyeceği ancak söz konusu belgeler ile özel sektör işverenlerince 10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin eksik gün sebebini gösterir belgelerin Kurumca istenilmesi halinde ibraz edilmek üzere işverence saklanması gerektiği belirtilmiştir.

  • Yönetmeliğin “Aylık prim ve hizmet belgesinin sonradan verilmesi ve resen düzenlenmesi” başlıklı 103. maddesinde yapılan değişiklik ile 4 (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara ilişkin yasal süresi geçirildikten sonra Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, doğruluğu, fiilen yapılan denetimler ile sadece alınan ifadeler sonucu veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden anlaşılması hâlinde işleme konulacağı ancak fiilen yapılan tespitler ile sadece ifadelere dayanılarak geriye doğru verilen hizmetlerin en fazla bir yıllık süreye ilişkin olan kısmı dikkate alınacağı belirtilmiştir.
  • Yönetmeliğin “Sigorta primlerinin ödenme süresi ve erken ödeme” başlıklı 108. maddesine yapılan ekleme ile muhtarlardan 4 (b) bendi kapsamında sigortalılığı olanların primlerinin il özel idareleri veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarınca takip eden ayın sonuna kadar Kuruma ödeneceği, ayrıca 4 (a) bendi kapsamındaki sigortalı sayılanlardan iş kaybı tazminatı ödenen sigortalı personel ile 4447 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamında doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenenlere ilişkin sigorta priminin ödemenin yapıldığı tarihi izleyen ay/dönemin sonuna kadar Kuruma ödenmesi halinde yasal süresi içinde ödenmiş olacağı kabul edilmiştir.
  • Yönetmeliğe eklenen “Meslek mensuplarının sorumluluğu” başlıklı Ek 4. madde ile

-5510 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmesi ve verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin defter kayıtlarına veya bu defter ve kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından işverenlerle birlikte 3568 sayılı Kanuna göre yazılı sözleşme ile yetki verilmiş meslek mensuplarının da müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı,

-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin meslek mensupları tarafından düzenlenmesi ve verilmesi amacıyla işverenler ve ilgili meslek mensupları arasında yazılı sözleşmenin düzenleneceği ve düzenlenen sözleşmenin iptali halinde yeni sözleşme bir ay içerisinde Kuruma bildirilmesi gerektiği,

-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin defter ve kayıtlara ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından meslek mensuplarının sorumlu olması için, defter, kayıt ve belgelerin imza karşılığı veya yazılı tutanak yoluyla, bilgilerin ise mail, kısa mesaj veya yazılı tutanak gibi yollarla meslek mensuplarına intikali gerektiği,

Belirtilmiştir.

  • Yönetmeliğe eklenen “Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi uygulamasına ilişkin bazı hususlar” başlıklı Ek 5. madde ile;

-4 (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için aylık prim ve hizmet belgesinin düzenlenmesi ve verilmesine ilişkin EK-9 Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliğinin yürürlüğe girdiği beyanname döneminden itibaren kullanılamayacağı ancak tebliğin yürürlüğe girdiği önceki dönemler için kullanılabileceği belirtilmiştir.

  • Yönetmeliğe eklenen Ek 7, Ek 8, Ek 9 ve Ek 10. maddeler ile

-Kuruma verilmesi gereken belge, bildirge ve beyannamelerin, daha az prim ödemek, yararlanamayacağı sigorta prim teşvik, destek veya indirimlerinden yararlanmak veya daha fazla yararlanmak, özel nitelikteki inşaat işleri ve ihale konusu işlerde asgari işçilik tutarını tamamlamak, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık, analık, genel sağlık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından  haksız menfaat sağlamak gibi amaçlarla kasten gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin tespit edilmesi halinde 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 204 üncü, 206 ncı ve 207 nci maddeleri kapsamında Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacağı ayrıca bu bildirimler sonucunda ödenen primlerin Kuruma irat kaydedileceği,

-4 (b) bendi kapsamında hizmet olarak değerlendirilen süreler dahil olmak üzere prim ödeme yükümlüsü kendisi olup aylık bağlanması için yazılı istekte bulunduğu tarih itibarıyla prim borcu olanların tahsis talebi, borcun ödendiği tarih itibariyle geçerli sayılır ve bağlanacak aylıklar borcun ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılacağı,

-Tahsis talep veya ölüm tarihi itibariyle prim borcu olmamakla birlikte, tahsis talep veya ölüm tarihinden önceki sürelere ait asgari ücretin iki katı tutarına kadar prim borcu olduğu aylık bağlama işlemleri sırasında tespit edilenlerin aylık başlangıç tarihlerinde değişiklik yapılmaksızın aylıklarının bağlanacağı, prim borçlarının ödenecek aylıklarından kesilerek tahsil edileceği,

-Malullük, yaşlılık, ölüm aylığı veya ölüm geliri almakta iken, gelir veya aylıkları çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği daha sonra tespit edilenler hakkında yersiz ödenen aylıkların tespitinde sadece çalışılan sürelerin esas alınacağı, işten ayrılmış olanların malullük veya yaşlılık aylıkları, sigortalılığın sona erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek, bu tarihi takip eden ödeme dönemi itibarıyla yeniden hesaplanarak bağlanacağı, hak sahiplerinin aylıkları ise işten ayrıldıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren ödenmeye devam edileceği,

Belirtilmiştir.

  • Yönetmeliğe eklenen Geçici 34. madde ile Ayın 1’i ile 30’u arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan 4 (a) bendi kapsamındaki sigortalıların, 2017 yılı Kasım ayına ilişkin sigorta primleri ile ertelenen 2017 yılı Şubat ayına ilişkin sigorta primlerinin en geç 26/12/2017 tarihinde Kuruma ödenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Bilgi edinilmesi rica olunur.

Ersin Nazalı

Yönetici Ortak, Avukat, YMM

Çağdaş Güren

Yönetici Ortak, Sosyal Güvenlik Müşaviri

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir; bu sebeple belirtilen konularda bir aksiyon almadan önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz. NAZALI’ya işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.