İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi 16 Ekim 2020 tarihinde TBMM Başkanlığına sunulmuş olup söz konusu Kanun Teklifi’nde yer alan düzenlemeler aşağıdaki gibidir:
1-GELİR VERGİSİ KONUSUNDA YAPILACAK DÜZENLEMELER
Bir işyeri bulunmaksızın sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanların bu faaliyetleri muaflık kapsamına alınmakta ve bunların elde ettikleri hasılatları üzerinden tevkif suretiyle vergilendirilmeleri sağlanmaktadır. Bu muafiyetten faydalanılabilmesi için vergiden muaf esnaf belgesi alınması, Türkiye'de kurulu bankalarda bir ticari hesap açılması, tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi ve hasılat tutarının belirlenen tutarı aşmaması gerekmektedir. Evlerde imal edilmemiş olan dışarıdan satın alınan malların internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satışı ise madde kapsamına girmemektedir.
Diğer taraftan, ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tâbi olanlar ile maddede sayılan faaliyetleri gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar bu muafiyetten faydalanamayacaklardır.
Ülke ekonomisinin uluslararası rekabetçiliğinin geliştirilmesi, yeni ihracat alanlarının oluşturulması, istihdam imkânlarının artırılması ve bu alanda oluşacak yeni pazarlarda ülkemizin payının artırılması amacıyla yeni bir teşvik unsuru ihdas edilmektedir.
Bu kapsamda, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun diğer indirimleri düzenleyen 89’uncu maddesinin birinci fıkrasına yeni bir bent eklenmekte ve bent kapsamında mal ihracatından elde edilen kazançların %50’sinin beyannamede bildirilen gelirlerden indirilmesine imkân tanınmaktadır. Söz konusu indirimden faydalanılabilmesi için bentte belirtilen hasılat ve istihdam şartlarının sağlanması gerekmektedir. İhracat kapsamı ağırlık ve tutar itibarıyla Ticaret Bakanlığınca belli edilen tutarı aşmayan mikro ihracat olarak ifade edilen mal ihracından elde edilen kazançlar maddede düzenlenen indirimden yararlanabilecektir.
Yapılan düzenleme ile tam mükellef sermaye şirketlerinin Türk Ticaret Kanunu hükümleri kapsamında kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını iktisap etmek suretiyle vergisiz bir şekilde kâr dağıtımı yapmalarının önüne geçilmesi amacıyla %15 oranında tevkifat uygulaması getirilmektedir.
193 sayılı Kanun’un geçici 67’nci maddesine ilişkin bazı düzenlemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda, maddenin beşinci fıkrasında gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmamasının madde kapsamında yapılacak tevkifatı etkilemeyeceği açık olarak düzenlenmiştir. Bununla birlikte yürürlükte olan bazı Kanunlarla vergi muafiyeti tanınan veya istisna tutulan kurum gelirlerinin, 193 sayılı Kanun’un geçici 67’nci maddesi kapsamında tevkifata tabi tutulup tutulamayacağına ilişkin ihtilaflar söz konusu olmaktadır. Yapılan düzenlemeyle söz konusu hususa açıklık kazandırılmakta, diğer kanunlarda, açık olarak tevkif suretiyle kesilen vergileri de kapsayan bir istisna veya muafiyet hükmü mevcut olmadığı sürece bu kurumların gelirlerine geçici 67’nci madde kapsamında tevkifat yapılacağı belirtilmektedir. Örneğin 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 140’ıncı maddesinde "Fon, her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.” hükmü yer almaktadır. Bu hükümde muafiyet tevkif suretiyle kesilen vergileri kapsamadığı için Fonun gelirlerinin madde kapsamında tevkifata tabi olacağı açıktır. Diğer bir örnek 7147 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesindeki hükümde yer almaktadır. Söz konusu maddede "Türkiye Kalkınma Fonu ile bu Fonun bünyesinde oluşturulacak alt fonlar gelir ve kurumlar vergisinden muaftır. Bu muafiyet, bunların kazanç ve iratları üzerinden 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerini de kapsar.” hükmü yer almaktadır. Söz konusu hükümde açık olarak muafiyetin vergi kesintilerini de kapsadığı ifade edildiği için, ilgili kanun kapsamındaki fon gelirlerine geçici 67’nci madde kapsamında tevkifat yapılmayacaktır.
Yapılan diğer bir düzenleme ile banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla gerçekleştirilen kaldıraçlı alım satım (foreks) işlemlerinden elde edilen gelirlerin geçici 67’nci madde kapsamında kaynakta kesinti suretiyle vergilendirilmesi amaçlanmakta, maddenin uygulama süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmakta ve bu süreyi beş yıla kadar uzatma konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.
193 sayılı Kanun’un geçici 68’inci maddesinin uygulama süresi 31/12/2020 tarihinde sona ereceğinden, yapılan düzenlemeyle anılan maddenin uygulama süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmaktadır. Ayrıca, 6132 sayılı Kanun’un yarışmaların lisans sahibi olan ve lisans sahibince yetkilendirilen kişilerce organize edilmesine yönelik hükümlerine uyum sağlamak amacıyla 193 sayılı Kanun’un geçici 68’inci maddesinde gerekli değişiklikler yapılmak suretiyle, jokey yamakları ve antrenörlerine ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden 31/12/2025 tarihine kadar %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması uygulamasına devam edilmesi sağlanmaktadır.
Kısmi zamanlı çalışmanın teşvik edilmesi ve yeni istihdam artışı sağlanması amacıyla kısmi zamanlı çalışmayı kabul eden hizmet erbabına gelir vergisi ve damga vergisi istisnası getirilmektedir. Söz konusu istisnadan yararlanılabilmesi için kısmi süreli çalışmayı kabul eden mevcut çalışanın çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi zamanlı yeni bir çalışan istihdam edilmesi ve bu çalışanın en az altı ay süreyle çalışmaya devam etmesi gerekmektedir. Bu kapsamdaki istisna uygulaması nedeniyle vazgeçilecek gelir vergisi her bir çalışan için aylık brüt asgari ücretin %10 unu aşamayacak olup, kısmi süreli çalışmaya geçen çalışanların belirlenen vergi tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilecektir.
Bu istisna, oniki ayı geçmemek üzere, kısmi süreli olarak yeni istihdam edilen çalışanın çalışmaya devam ettiği sürece uygulanır. Buna ek olarak, gelir vergisinden istisna edilen ücretler damga vergisinden de istisna edilmektedir. Böylece, mevcut çalışanlardan kısmi zamanlı olarak çalışmayı isteyenlere destek sağlanmakta ve çalışılmayan süreler için de yeni istihdam sağlanması amaçlanmaktadır.
Yapılacak düzenleme ile, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye'ye getirilmek suretiyle milli ekonomiye kazandırılmasına ve bu varlıklarını Türkiye'ye getiren gerçek ve tüzel kişilerin maddedeki hükümler çerçevesinde bu varlıkları serbestçe tasarruf edebilmelerine imkân sağlanmaktadır.
Ayrıca, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan ancak işletmelerin kayıtları arasında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların kanuni defterlere kaydedilmesi imkânı getirilmektedir.
Madde kapsamında bildirim veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle, maddede belirtilen şartların yerine getirilmesi kaydıyla, hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması öngörülmektedir.
2-KURUMLAR VERGİSİ KONUSUNDA YAPILACAK DÜZENLEMELER
Cumhurbaşkanına, %20 olan kurumlar vergisi oranını beş puana kadar indirme ve tekrar kanuni seviyesine getirme yetkisi verilmektedir. Diğer taraftan, halka açıklığı, kaydiliği ve kurumsallaşmayı teşvik etmek amacıyla, bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri hariç olmak üzere payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem görmek üzere en az %20 oranında ilk defa halka arz edilen kurumların paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemine ait kazançlarına kurumlar vergisi oranının 2 puan indirimli olarak uygulanmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır.
5520 sayılı Kanunun geçici 2’nci maddesinin uygulama süresi 31/12/2020 tarihinde sona ereceğinden, yapılan düzenlemeyle anılan maddenin uygulama süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmakta ve güncelliği kalmayan hükümler madde metninden çıkarılmaktadır.
UEFA tarafından, salgın nedeniyle, Şampiyonlar Ligine ilişkin yeni takvim belirlenmiş olup daha önce 2020' de İstanbul'da oynanması planlanan Şampiyonlar Ligi finalinin Portekiz'in başkenti Lizbon'da oynanmasına, 2021 'de Rusya'nın St. Petersburg şehrinde oynanacak olan Şampiyonlar Ligi finalinin de İstanbul'da oynanmasına karar verilmiştir. Yapılan değişiklikle, maddenin ilk halinde 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi finali için sağlanan muafiyetin, yeni takvime göre 2021 finali için geçerli olması sağlanmaktadır.
3-KATMA DEĞER VERGİSİ KONUSUNDA YAPILACAK DÜZENLEMELER
3065 sayılı Kanun’un geçici 17’nci maddesinde yer alan uygulamanın süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmaktadır. Dahilde işleme rejimi kapsamında ithal ürünlerin vergisiz temini nedeniyle, bu alanda yerli üreticiler aleyhine rekabet eşitsizliği oluşmasını önlemek üzere, dahilde işleme izin belgesine sahip mükelleflerin yurt içinden temin edecekleri maddelerde 3065 sayılı Kanun’un 1 1/1 -c maddesinde düzenlenen tecil-terkin uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesine devam edilmesi sağlanmaktadır.
3065 sayılı Kanun’un geçici 23’üncü maddesinde yer alan uygulamanın süresi 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmaktadır. Böylece, Milli Eğitim Bakanlığına bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri, bunlara ilişkin yazılım teslimi ve hizmetleri ile bu mal ve hizmetlerin bağışı yapacak olanlara teslim ve ifasına sağlanan KDV istisnasına devam edilmesi sağlanmaktadır.
UEFA tarafından, salgın nedeniyle, Şampiyonlar Ligine ilişkin yeni takvim belirlenmiş olup daha önce 2020' de İstanbul'da oynanması planlanan Şampiyonlar Ligi finalinin Portekiz'in başkenti Lizbon'da oynanmasına, 2021 'de Rusya'nın St. Petersburg şehrinde oynanacak olan Şampiyonlar Ligi finalinin de İstanbul'da oynanmasına karar verilmiştir. Yapılan değişiklikle, maddenin ilk halinde 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi finali için sağlanan istisnanın, yeni takvime göre 2021 finali için geçerli olması sağlanmaktadır.
4-KONAKLAMA VERGİSİ KONUSUNDA YAPILACAK DÜZENLEMELER
Konaklama Vergisinin Yürürlük Tarihi 1/1/2022 Tarihine Ertelenmektedir
1/1/2021 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen konaklama vergisinin yürürlük tarihi 1/1/2022 tarihine ertelenmektedir.
Teklif’in yasalaşmasını takiben ayrıntılı açıklamalar ayrıca duyurulacaktır.
Bilgilerinize sunulur.
|
NAZALI VERGI & HUKUK |