TRANSFER FİYATLANDIRMASI-I

Ersin NAZALI 30.07.2016

Ofisimizin Yönetici Ortağı Av.Ersin Nazalı tarafından hazırlanan “Transfer Fiyatlandırması-I” adlı makale Yaklaşım Dergisi’nin Temmuz 2007 sayısında yayımlanmıştır.

I- GİRİŞ

Transfer fiyatlandırmasını, bir işletmenin kendi birimleri arasında uygulayacağı fiyat olarak belirtmek mümkündür. Dolayısı ile transfer fiyatlandırması özü itibariyle bir işletme iktisadi terimidir.

Küreselleşmenin artması ile birlikte dünya üzerinde sınırlar ortadan kalkmış, mal ve hizmetlerin pazarı olarak belli bir ülke veya bölge değil, tüm dünya ele alınmaya başlamıştır. Bu durum sonucunda da, dünya ekonomisinde birden fazla ülkede faaliyet gösteren, bir ülkede ürettiği ürünü başka ülke veya ülkelere satabilen çokuluslu şirketler ortaya çıkmıştır.

Her ekonomik birim gibi bu çokuluslu şirketlerin de asıl amacı kârlarını maksimize etmektir. Dolayısı ile kârlarını arttırmak için her türlü yöntem ve aracı bu şirketler kullanabilecektir. Nitekim çokuluslu şirketler de kârlarını maksimize etmek için ülkeler arasındaki vergi yükü farklılıklarından da yararlanmaya başlamıştır. Bunun doğal bir sonucu olarak da bu şirketler karlarını vergi yükünün en az olduğu ülkelerde toplamıştır.

Transfer fiyatlandırmasının bu şekilde vergi planlaması olarak kullanılması çokuluslu şirketler ile ulus devletleri karşı karşıya getirmiştir. Devletler egemenlik gücünü kullanarak vatandaşlarının refahını arttırmak ister. Bunun için de devletlerin olabildiğince çok vergi toplaması gerekir. Ancak çokuluslu şirketlerin bu şekilde bir vergi planlaması yapması devletlerin de bunu önleyecek yasal düzenlemeler yapmasını beraberinde getirmiştir.

Transfer fiyatlandırmasının vergisel yönünün inceleneceği bu çalışma, genel olarak; üç ana başlık halinde toplanmıştır.

Birinci bölümde transfer fiyatlandırması kavramının tarihçesi ve işletme iktisadı anlamında transfer fiyatını tespitte kullanılan yöntemler ele alınmıştır.

İkinci bölümde ise transfer fiyatlandırması konusunu ilk kez mevzuatında düzenleyen Amerika Birleşik Devletleri uygulamaları ile bu konuyu öncelikli gündemine alan OECD’nin düzenlemelerine yer verilmiştir.

Üçüncü bölümde ise transfer fiyatlandırması konusunda Ülkemizde mevcut yasal düzenlemelere yer verilerek bu konuda açıklamalarda bulunulmuştur.

Makalenin tamamına ulaşmak için lütfen tıklayınız...