Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”), 7392 kanun numarası ile 01.04.2022 tarihli ve 31796 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
İlgili düzenleme kapsamında 6502 kanun numaralı, 28.11.2011 tarihli ve 28835 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda (“TKHK”) ve 634 kanun numaralı, 02.07.1965 tarihli ve 12038 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Kat Mülkiyeti Kanununda (“KMK”) yapılan değişiklikleri aşağıda genel hatlarıyla bilgilerinize sunarız. Kanun’un 8. maddesi, 15. maddesiyle değiştirilen TKHK’nın 77/4. maddesi, 17. maddesiyle TKHK’ya eklenen geçici 3. maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ile 18. maddesi yayımı tarihinde, diğer maddeler ise Kanun’un yayım tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girecektir.
Taksitli Satış Sözleşmeleri
Kanun’un 1. maddesi ile, TKHK’nın 19. maddesinin 1. fıkrasında yer alan taksitli satış sözleşmelerinde tüketicinin temerrüde düşmesi halinde kalan borcun tamamının muaccel hale geleceği yönündeki düzenlemede, tüketiciye daha fazla koruma sağlayan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na uyumlu olacak şekilde değişiklik yapılmıştır. Buna göre, TKHK’nın 19. maddesinin 1. fıkrasındaki “taksidi veya” ifadesinin devamındaki “kalan borç” ibaresi madde metninden çıkarılmış; maddede yer alan “kalan borcun en az onda biri” yerine “sözleşmede yer alan bedelin en az onda biri” şeklinde değişiklik yapılmıştır. Söz konusu değişiklik ile tüketicinin temerrüdü halinde muaccel hale gelecek tutar bakımından sözleşmede yer alan bedelin dikkate alınmasına yönelik tüketici lehine düzenleme yapılmıştır.
Tüketici Kredilerinde Cayma Hakkı
Kanun’un 2. maddesi ile TKHK’nın 24. maddesine yapılan ekleme uyarınca, cayma hakkı süresi içerisinde kredi borcunun tamamını erken ödeyen tüketicilerin de herhangi bir ek bildirim aranmaksızın cayma hakkını kullandıklarının kabul edileceği düzenlenmiş, bu durumda ilgili ücretlerin iadesinin sağlanması ve tüketicilerin ekonomik menfaatinin korunması amaçlanmıştır.
Belirsiz Süreli Tüketici Kredilerinde Faiz Oranında Yapılan Değişikliklerin Bildirimi
Kanun’un 3. maddesi ile TKHK’nın 26. maddesinin ikinci fıkrasında, kredi kartı veya kredili mevduat hesabı gibi belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun sözleşme değişikliklerine ilişkin hükümleriyle uygulama birliği sağlamak amacıyla değişiklik yapılmıştır. Yeni düzenlemeye göre, faiz oranındaki indirimin tüketici lehine olması nedeniyle yürürlüğe girmesi için otuz gün öncesinde bildirim yapılması şartı kaldırılarak, söz konusu bildirim şartı sadece faiz oranı artırımını kapsayacak şekilde düzenlenmiştir. Yeni düzenleme sayesinde, belirsiz süreli tüketici kredilerinde faiz oranında tüketici lehine yapılan değişiklikler, 30 günlük bildirim şartı olmaksızın derhal uygulanabilecektir.
Ön Ödemeli Konut Satışları
Kanun’un 6. maddesi ile TKHK’nın 44. maddesinde değişiklik yapılarak, ön ödemeli olarak satılan konutların sözleşmede belirlenen tarihte tüketicilere teslim edilmesinin zorunlu olduğu vurgulanmış, büyük ölçekli konut projelerinde inşaatın tamamlanması çok uzun süreler alabildiği için ön ödemeli olarak satılan konutların tüketicilere azami teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren kırk sekiz aya kadar çıkarılmıştır.
Aracı Hizmet Sağlayıcılarının Çeşitli Sorumlulukları
Kanun’un 7. maddesi ile yapılan değişiklik ile aracı hizmet sağlayıcılara; mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak yönetmelikle belirlenen hususlara dair tüketicilerin bildirim ve taleplerini iletebilecekleri ve söz konusu hususları takip edebilecekleri kesintisiz bir sistem kurma yükümlülüğü getirilmiştir.
Ayrıca Kanun’un 7. maddesi ile TKHK’nın 48. maddesinde değişiklik yapılarak, aracı hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet gösterenlerin aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak; i) tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılması, teyidi ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen, ii) tüketicilerin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların tutulması ve istenilmesi hâlinde bu bilgilerin ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüketicilere verilmesi, iii) satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamaları nedeniyle satıcı ve sağlayıcıların bu madde hükümlerine aykırı davranmasına sebep oldukları her bir işlem, iv) satıcı veya sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi gibi birçok durumdan sorumlu oldukları düzenlenerek bu kişilerin sorumluluk alanları artırılmıştır.
Devre Mülk Tatil Sözleşmeleri
Kanun’un 8. maddesi ile TKHK’nın 50. maddesinde değişiklik yapılarak, hukuken devre mülk sözleşmesi niteliğini haiz olmayan sözleşmelerle devre mülk hakkı tanındığı algısı oluşturarak tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesi amacıyla devre mülk tatil sözleşmelerine dair birtakım şekil şartları getirilmiştir. Bu çerçevede, KMK hükümleri kapsamında kurulan devre mülk hakkı veren sözleşmeler hariç olmak üzere, tüketicilerle mülkiyet payına bağlı ayni hak sağlayan devre tatil sözleşmesi kurulamayacağı ve yine tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi kurulamayacağı düzenlenmiştir.
Ömrü Dolan Ürünlerin Ekonomiye Geri Kazandırılması
Kanun’un 9. maddesi ile TKHK’nın 57. maddesinden sonra gelmek üzere “Yenilenmiş Ürünler” başlıklı 57/A maddesi eklenmiştir. Bu yeni düzenleme ile “yenilenmiş ürünler”e dair genel esaslar belirlenmiş, ekonomik ömrü tamamlanmamış ürünlerin donanım, yazılım veya fiziki özelliklerinde iyileştirme yapılarak tekrar ekonomiye kazandırılması hedeflenmiştir. Bununla birlikte, yapılan düzenlemenin dış ticaret ve arz talep dengesi bakımından ülke ekonomimize olumlu katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Satış Sonrası Hizmetler
Kanun’un 10. maddesi uyarınca TKHK’nın 58. maddesinde yapılan değişiklik ile, üretici ve ithalatçılara tüm yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgileri güncel olarak Bakanlıkça oluşturulan sisteme kaydetme yükümlülüğü getirilmiş, herhangi bir üretici veya ithalatçıya bağlı olmaksızın faaliyette bulunan servis istasyonları ise her türlü mecrada ve faaliyetlerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde “özel servis” ibaresini kullanmakla zorunlu tutulmuştur. Ayrıca TKHK’nın 58. maddesinin 7. fıkrasında, garanti süresi bittikten sonra Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü süresince mala ilişkin satış sonrası hizmetin üretici veya ithalatçı tarafından sağlanmaması hâlinde, tüketicinin zararının tazminini talep edebileceği şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Tüketici Hakem Heyetlerine Başvuru
Kanun’un 13. maddesi ile TKHK’nın 68. maddesinde değişiklik yapılarak; tarafların İcra ve İflas Kanunundaki hakları saklı kalmak kaydıyla; tüketici hakem heyetlerine başvurunun alt sınırı 30 bin TL’ye yükseltilmiş ve tüketici hakem heyetinin bulunmadığı yerlerde başvuruların o ilçe kaymakamlığına yapılabileceği, yapılan bu başvuruların kaymakamlıklarca gereği yapılmak üzere Bakanlıkça belirlenen yetkili tüketici hakem heyetine iletileceği düzenlenmiştir.
Tüketici Hakem Heyetlerinin Çalışma Şartları
Kanun’un 12. maddesi ile, işlem yoğunluğu, usul ekonomisi ve benzeri hususlar göz önünde bulundurularak erişilebilir, hakkaniyetli ve kaliteli hizmet sunumu, personel ve kaynakların etkin kullanımı, ihtisaslaşma ölçeğinden azami faydalanma gibi amaçlarla Bakanlıkça Tüketici Hakem Heyetlerinin yetki alanları ile iş bölümünün yeniden belirlenebileceği doğrultusunda düzenleme yapılmıştır.
Daha detaylı bilgi için Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Kapsamında Gelecek Yeniliklere ilişkin 29.03.2022 tarihinde Nazalı Gündem’de yayınlanan duyurumuza buradan, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un Resmî Gazete’de yayınlanan kanun metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Söz konusu duyuru metni hakkında sorunuz olması durumunda tarafımızla iletişime geçebilirsiniz.
Ersin Nazalı
Yönetici Ortak, Avukat, YMM
info@nazali.av.tr