VARLIK BARIŞININ UYGULAMA SÜRESİ 30 HAZİRAN 2022’YE UZATILDI

03.01.2022

İmdat TÜRKAY

GİB Mükellef Hizmetleri Grup Başkanı

 

ÖZET

11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 93’üncü madde ile Varlık Barışı uygulaması hayata geçirilmiş ve düzenlemeye yönelik açıklamalar 28/11/2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 1 seri no.lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğinde yapılmıştır. Varlık Barışı uygulamasıyla, yurt dışı ve yurt içinde bulunan bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılması durumunda vergi alınmaması ve vergi incelemesi yapılmaması sağlanmıştır. Varlık Barışı uygulamasının 30.06.2021 tarihinde biten süresi önce 31/12/2021 tarihine kadar uzatılmış, son olarak da 5058 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 30.06.2022 tarihine kadar uzatılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Varlık Barışı, Yurtdışı Varlıklar, Yurtiçi Varlıklar, Para/Döviz/Altın/Menkul Kıymetler/Taşınmazlar, Vergi İncelemesi ve Tarhiyat, Varlık Barışının Avantajları.

 

1. Giriş

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 93. maddesinde düzenlenen ve kamuoyunda kısaca Varlık Barışı olarak adlandırılan uygulamanın süresini altı ayı geçmeyen süreler hâlinde bir yıla kadar uzatma konusunda Cumhurbaşkanına verilen yetki gereğince, 5058 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 31.12.2021’de biten süre son kez olmak üzere 30.06.2022 tarihine kadar uzatılmıştır.

Yurt dışı ve yurt içinde bulunan bazı varlıkların (para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar) 30 Haziran 2021 tarihine kadar milli ekonomiye kazandırılması durumunda vergi alınmayacak ve vergi incelemesi yapılmayacaktır. Yapılan düzenlemeye göre;

• Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye’ye getirilerek serbestçe tasarruf edilebilmesi ve milli ekonomiye kazandırılması,
• Yurt içinde bulunan ancak gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet, diğer sermaye piyasası araçları ve taşınmazların vergi dairesine bildirilerek, kanuni defter kayıtlarına alınması,

imkanı sağlanmıştır.

Düzenlemeye göre Cumhurbaşkanı, Varlık Barışı uygulamasının süresini, bitim tarihlerinden itibaren her defasında altı ayı geçmeyen süreler hâlinde bir yıla kadar uzatmaya yetkili bulunmakta olup daha önce Cumhurbaşkanı bu yetkisini kullanmış ve 30.06.2021 tarihinde sona eren süreyi 31.12.2021 tarihine kadar uzatmıştı. Son olarak, 31.12.2021 tarihinde sona eren süreyi Cumhurbaşkanı, 31.12.2021 tarihli ve (6. Mükerrer) 31706 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5058 sayılı Karar ile 30.06.2022 tarihine kadar uzatmış bulunmaktadır. Şimdi yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıkların nasıl milli ekonomiye kazandırılacağının esaslarını inceleyelim.

 

2. Yurt Dışında Bulunan Varlıkların Türkiye’ye Getirilmesinin Esasları

Düzenlemeden yurt dışında para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları bulunan gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilmektedir. Örneğin, Türkiye’de vergi mükellefiyeti bulunmayan Bay (A), 17.11.2020 tarihi itibarıyla yurt dışında bulunan dövizini Türkiye’de bankaya yapacağı bildirimle düzenlemeden faydalanabilecek ve bu dövizini bankalarda bulunan mevcut veya yeni açacağı bir hesaba transfer edebilecektir.

Yurt dışındaki söz konusu varlıkların Türkiye’ye getirilebilmesi için vergi mükellefi veya Türk vatandaşı olma zorunluluğu bulunmamakta olup düzenlemeden herkes yararlanabilecektir. Yurt dışı varlıkların varlık barışından yararlanabilme şartları şöyledir;

• Yurt dışında para, döviz, altın, menkul kıymetler, diğer sermaye piyasası aracı niteliğinde bir varlığın bulunması,
• Yurt dışında bulunan varlıkların 30.06.2022 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildirilmesi ve bu varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi,

gerekmektedir. Varlıklarını yurt dışından getirenler bu varlıklar nedeniyle herhangi bir vergi ödemeyeceklerdir. Varlık Barışından yararlananlar hakkında;

• Bildirilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
• Bildirilen varlıklar, gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulmayacağı gibi şirketler tarafından ortaklara dağıtılması durumunda da kar dağıtımına bağlı stopaj kesilmeyecektir.

Yurtdışından getirilerek bildirime konu edilen varlıklar, bildirim sonrasında istenildiği gibi serbestçe kullanılabilecektir. Bildirimde bulunan mükellefler bu varlıkları ile yatırım yapabilecekleri gibi sermaye olarak da kullanabileceklerdir. Yurt dışında bulunan varlıkların, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve düzenlemenin yürürlük tarihi olan 17.11.2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30.06.2022 tarihine kadar kapatılmasında kullanılması halinde, bu kredilerin defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla düzenlemeden faydalanmak mümkün bulunmaktadır.

 

Yurtdışında sahip olunan söz konusu varlıklar, (TL) değeri üzerinden 30.06.2022 tarihine kadar bankalara veya aracı kurumlara bildirilmesi gerekmekte olup bu varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içerisinde Türkiye getirilmesi gerekmektedir. Bahse konu varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi veya fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi halinde Türkiye’ye getirilme şartı sağlanmış olacaktır.

 

Yurt dışında bulunan varlıklar için gerçek ve tüzel kişiler tarafından, 1 seri no.lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ ekinde yer alan Ek-1 Formu doldurularak bankalara veya aracı kurumlara 30.06.2022 tarihine kadar bildirilebilecektir. Ayrıca bu varlıklara ilişkin olarak vergi dairelerine herhangi bir bildirimde bulunulmayacaktır. Yurt dışında bulunan ancak kapsama girmeyen varlıkların (örneğin taşınmazların) 30.06.2022 tarihine kadar kapsamdaki varlıklara dönüştürülmek suretiyle Türkiye’ye getirilmesi mümkündür.

 

2.1. Varlık Barışı Kapsamında Ülkemize Getirilen Altın Cinsi Eşyanın Beyanı

 

Konu hakkında Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünün 23/09/2021 tarihli 67524939 sayılı yazısında özetle; 7256 sayılı Kanun hükümleri uyarınca Varlık Barışı kapsamında ülkemize getirilen altın cinsi eşyanın beyanının Nakit Kontrolleri Programına ilave edilecek “Altın Beyan Modülü” üzerinden gerçekleştirilmesinin uygun bulunduğu; bu itibarla, hem yaşanan belirsizliklerin giderilmesi hem de varlık barışından istifade etmek isteyen yolcuların olası mağduriyetlerin önlenmesini teminen nakit kontrolleri programında gerekli revize çalışmaları tamamlanana kadar yalnızca varlık barışı kapsamında gerçekleştirilecek altın cinsi eşyaya ilişkin beyanların yazı ekinde yer alan "Altın Beyan Formu" kullanılarak manuel gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

 

2.2. Yurt Dışında Bulunan Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılmasına İlişkin Tablo[1]   Yurt dışında bulunan bazı varlıkların ekonomiye kazandırılmasına ilişkin tüm süreçleri özet olarak anlatan tablo aşağıda yer almaktadır.
Bildirim Konusu Varlık	Para	Altın	Döviz	Menkul Kıymet veya Diğer Sermaye Piyasası Araçları
Kimler Yararlanır	Gerçek ve tüzel kişiler (Vergi mükellefi veya Türk vatandaşı olma zorunluluğu bulunmayıp herkes yararlanabilir.)
Varlıklar Türkiye'ye Hangi Durumlarda Getirilmiş Sayılır	1) Türkiye’ye fiziki olarak getirilebilmesi mümkündür. Gümrük İdaresinden alınan belgelerle 30.06.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil)  banka veya aracı kurumlara bildirilir. 2) Türkiye’deki bankalarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba transfer edilerek Türkiye’ye getirilmiş sayılır.			1) Türkiye’ye fiziki olarak getirilebilmesi mümkündür. Gümrük İdaresinden alınan belgelerle 31.12.2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) aracı kurumlara bildirilir. 2) Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba transfer edilmesi halinde Türkiye ye getirilmiş sayılır. 3) Fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları aracı kurumlara bildirilmelidir.
Türkiye’ye Getirildiğine İlişkin Tevsik Edici Belgeler	Yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba transfer edilmesi durumunda; 1) Banka dekontu, 2) Aracı kurum işlem sonuç formları, 3) 30.06.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) banka veya aracı kurumlara bildirilmesi kaydıyla, Türkiye’ye fiziki olarak getirilmesi sırasında yapılan deklarasyon/bildirime istinaden Gümrük İdaresinden alınan belgeler.
Banka ve Aracı Kurumlara Varlıklar Nasıl Bildirilir	Gerçek ve tüzel kişiler yurt dışında bulunan varlıkları banka ve aracı kurumlara,  iki nüsha olarak hazırlayacakları Ek-1 Formu (bildirimde bulunanın kimlik ve adres bilgileri, yurt dışında sahip olunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarına ait bildirim bölümlerini) doldurarak bildireceklerdir. Formun bir nüshası, ilgili banka veya aracı kurum tarafından, varsa bildirim nedeniyle açılan hesaba ilişkin bilgiler yazılıp tasdik edildikten sonra, düzenlenen banka dekontları veya işlem sonuç formlarıyla birlikte ilgilisine geri verilecektir.
Değerleme Ölçütleri (Banka veya Aracı Kurumlara Bildirildiği Tarih İtibarıyla)	İtibari (nominal) değeriyle	Rayiç bedeliyle	Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruyla	1) Pay senetleri, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle. 2) Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle. 3) Yatırım fonu katılma payları, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatıyla. 4) Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.
Yararlanma Şartları	Yurt dışında para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı niteliğinde bir varlığın olması, Varlıkların 30.06.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil)  bankalara ve aracı kurumlara bildirilmesi, Bildirime konu edilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şarttır.
Sağladığı Avantajlar	Vergi hesaplanmayacak ve ödenmeyecek. Vergi İncelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak. Serbestçe tasarruf edilebilecek. Defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla varlıkların Türkiye’ye getirilme şartı aranmadan yurt dışındaki banka veya finansal kurumlarda kullanılan ve Kanun'un yürürlük tarihi itibarıyla  (17.11.2020)  kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin kapatılmasında kullanılabilecek. Bildirimde bulunan mükellefler bu varlıklar ile yatırım yapabilecekleri gibi bu varlıkları sermaye olarak da kullanabileceklerdir. İstenilmesi halinde şirketlere konulan bu varlıklar serbestçe işletmeden çekilebilecektir. Söz konusu varlıklar gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulmayacağı gibi ortaklara dağıtılması durumunda da kâr dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacaktır.
İnceleme ve Tarhiyat Yapılmayacak Durumlar	Yurt dışında bulunan varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi, Bildirilen varlıkların, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 17.11.2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30.06.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) kapatılmasında kullanılması mümkün olup, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması imkânından yararlanılacaktır. 17.11.2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının anılan tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması imkânından yararlanılabilecektir.

 

3. Yurt İçinde Bulunan Varlıkların Kayıt Altına Alınmasının Esasları

Varlık Barışı, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yurt içinde bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıklarını vergi dairesine beyan ederek kanuni defter kayıtlarına almalarına yönelik imkân sağlamaktadır. Varlık Barışı kapsamına, kanuni defterlerde yer almayan para, döviz, altın, menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar girmektedir. Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazları bulunan mükellefler yararlanabileceklerdir. Yurt içi varlıklara ilişkin düzenlemeden yararlanabilme şartları şöyledir;

• Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,
• Yurt içinde bulunan varlıkların 17.11.2020 tarihi itibarıyla kanuni defter kayıtlarında yer almaması,
• Yurt içinde bulunan varlıkların 30.06.2022 tarihine kadar gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine bildirilmesi,

gerekmektedir. Yurt içi varlıklar nedeniyle herhangi bir vergi ödenmeyecektir. Ayrıca Varlık Barışından yararlananlar hakkında;

• Bildirilen varlıklar nedeniyle mükelleflere vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
• Bildirilen varlıklar nedeniyle gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulmayacağı gibi şirketler açısından da dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır.

Yurt içinde bildirime konu edilen varlıklar, bildirim sonrasında istenildiği gibi serbestçe kullanılabilecektir. Bildirimde bulunan mükellefler bu varlıkları ile yatırım yapabilecekleri gibi sermaye olarak da kullanabileceklerdir. İstenilmesi halinde şirketlere konulan bu varlıklar serbestçe işletmeden çekilebilecektir. Söz konusu varlıklar gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulmayacağı gibi ortaklara dağıtılması durumunda da kar dağıtımına bağlı vergi alınmayacaktır. Yurt içinde sahip olunan varlıkların bildirilmesinde izlenecek yöntem şöyledir;

• Bildirime konu varlıkların taşınmaz dışındakilerin gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırılması gerekmektedir. Varlıkların banka veya aracı kurumlara yatırılarak ispatlanması ve banka ve aracı kurumlarca düzenlenmesi zorunlu belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir. 
• Yurt içinde bulunan 17.11.2020 tarihi itibarıyla defter kayıtlarında yer almayan varlıkların, bildirim formu ile (TL) değeri üzerinden 30.06.2022 tarihine kadar vergi dairelerine bildirilmesi gerekmektedir.
• Bu bildirimlerin elektronik ortamda verilmesi mümkündür.

Yurt içinde bulunan bu varlıkların gelir ya da kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine bildirimi, 1 seri no.lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ ekinde yer alan Ek-2 Formu ile yapılacaktır. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu kapsamdaki bildirimlerini bağlı bulundukları vergi dairelerine elektronik ortamda gönderebileceklerdir.

3.1. Yurt İçinde Bulunan Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılmasına İlişkin Tablo[2] Yurt içinde bulunan bazı varlıkların ekonomiye kazandırılmasına ilişkin tüm süreçleri özet olarak anlatan tablo aşağıda yer almaktadır.
Bildirim Konusu Varlık	Para	Altın	Döviz	Taşınmaz	Menkul Kıymet veya Diğer Sermaye Piyasası Araçları
Kimler Yararlanır	Yurt içinde bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıklara sahip olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri faydalanabilir.
Yurt İçinde Bulunan Varlıklar Vergi Dairelerine Nasıl Bildirilir	Türkiye'de bulunan, ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan bildirime konu varlıklarını, iki nüsha olarak hazırlayacakları Ek-2 Formu (bildirimde bulunanın kimlik ve adres bilgileri, Türkiye’de sahip olunan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlara ait bildirim bölümlerini) doldurarak gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine elektronik ortamda bildirebileceklerdir. Taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların banka veya aracı kurumlara yatırılarak varlıklarının ispatlanması ve banka ve aracı kurumlarca düzenlenmesi zorunlu belgelerle tevsiki şarttır.
Taşınmazların Bildirimi	Taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması halinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi şarttır.
Değerleme Ölçütleri (Vergi Dairelerine Bildirildiği Tarih İtibarıyla)	İtibari (nominal) değeriyle	Rayiç bedeliyle	Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruyla	Rayiç bedeliyle	1) Pay senetleri, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle. 2) Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle. 3) Yatırım fonu katılma payları, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatıyla. 4) Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.
Yararlanma Şartları	Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin sahip oldukları ve Türkiye’de bulunan varlıkların, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 17.11.2020 tarihi itibarıyla kanuni defter kayıtlarında yer almaması, Bildirime konu edilen varlıkların, 30 Haziran 2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine bildirilmesi şarttır.
Sağladığı Avantajlar	Vergi hesaplanmayacak ve ödenmeyecek. Vergi İncelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak. Serbestçe tasarruf edilebilecek. Dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerine dâhil edilebilecek. Bildirimde bulunan mükellefler bu varlıklar ile yatırım yapabilecekleri gibi bu varlıkları sermaye olarak da kullanabileceklerdir. İstenilmesi halinde şirketlere konulan bu varlıklar serbestçe işletmeden çekilebilecektir. Söz konusu varlıklar gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulmayacağı gibi ortaklara dağıtılması durumunda da kâr dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacaktır.
İnceleme ve Tarhiyat Yapılmayacak Durumlar	Bildirimde bulunulan varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden yararlanabilmek için; Türkiye’de bulunan ve taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırıldığını gösterir belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.

 

4. Varlık Barışına İlişkin Özellik Taşıyan Bazı Hususlar

• Varlık Barışına Başvuranlar Söz Konusu Varlıkları Türkiye'ye Nasıl Getirecekler?

Yurt dışında sahip olunan söz konusu varlıkların başvurusunda;

• TL değeri üzerinden 30.06.2022 tarihine kadar bankalara veya aracı kurumlara bildirilebilecektir. Aracı kurumlara sadece menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçları bildirilebilecektir.
• Para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının; Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi veya bu varlıkların fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi halinde Türkiye’ye getirilme şartı sağlanmış olacaktır.
• 30.06.2022 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilmesi kaydıyla, yurt dışında bulunan söz konusu varlıkların Türkiye’ye fiziki olarak getirilmesi sırasında yapılan bildirime istinaden Gümrük İdaresinden alınan belgeler, varlıkların Türkiye’ye getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecektir.

Yurt içinde bulunan varlıkların başvurusunda;

• Taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince öncelikli olarak banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırılması gerekmektedir. Bu kapsamda, bildirime konu kıymetlerin banka veya aracı kurumlara yatırılarak varlıklarının ispatlanması ve banka ve aracı kurumlarca düzenlenmesi zorunlu belgelerle tevsiki şarttır. 
• Daha sonra yurt içinde bulunan ve düzenlemenin yürürlüğe girdiği 17.11.2020 tarihi itibarıyla defter kayıtlarında yer almayan varlıkların, (TL) değeri üzerinden 30.06.2022 tarihine kadar vergi dairelerine bildirilmesi gerekmektedir. Düzenleme kapsamındaki varlıkların, mükellefler tarafından matbu bir bildirim formu ile bağlı bulundukları vergi dairesine bildirilmesi esastır.
• Bu bildirimlerin elektronik ortamda verilmesi mümkündür. Beyannamelerini elektronik ortamda verme zorunluluğu bulunan mükellefler bu bildirimleri de elektronik ortamda vereceklerdir. Bildirilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması halinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, uygulama hükümlerinden faydalanılabilir.

• Para, Döviz, Altın, Menkul Kıymet ve Diğer Sermaye Piyasası Araçları Dışındaki Varlıklar da Varlık Barışı Kapsamında Bildirilebilir mi?

Gerçek ve tüzel kişilerin para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları dışındaki yurt dışındaki varlıklarını Türkiye’ye getirerek düzenleme hükümlerinden yararlanmak istemeleri halinde;

• Bu varlıkları 30.06.2022 tarihine kadar varlık barışı kapsamdaki varlıklara dönüştürmek suretiyle varlık barışı hükümleri çerçevesinde Türkiye’ye getirebilir ve sağlanan avantajlardan yararlanabilirler.
• Örneğin, (A) gerçek kişisinin yurt dışında bulunan taşınmazını 30.06.2022’ye kadar paraya çevirmesi halinde taşınmazın bedelini Varlık Barışı kapsamında Türkiye’ye getirebilecektir.
• Diğer taraftan yurtdışında bulunan platin veya gümüş gibi kıymetli madenlerin Türkiye’ye getirilmesi durumunda söz konusu düzenlemeden faydalanamayacaktır. Ancak bu kıymetlerin madde kapsamına giren varlıklara çevrilerek Türkiye’ye getirilmesi durumunda düzenlemeden yararlanabilecektir.

 

• Varlık Barışı kapsamında Gelen Varlıklara Yönelik Bir İnceleme Söz Konusu Olacak mı? Getirdikleri Varlıkları Değerlendirme Noktasında Bir Kısıtlama Söz Konusu mu?

• Vatandaşlar varlığını bir bankada değerlendirebilir, bir şirkete sermaye olarak koyabilir, bir gayrimenkul alabilir. Yurt içinde sahip olduğunu varlıkları da işletme kayıtlarına dâhil edebilirler.
• Vatandaşlar, yurtdışından varlıklarını 30.06.2022’ye kadar hiç çekinmeden getirebilir ve diledikleri gibi de tasarruf edebilirler.
• Varlık barışından faydalanılabilmesi için gerekli olan tüm şartların yerine getirilmiş olması koşuluyla bu varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
• Hem yurt dışında hem de yurt içinde bulunan ve bildirime konu edilen varlıklar, bildirim sonrasında istenildiği gibi serbestçe kullanılabilecektir.
• Söz konusu varlıklar gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulmayacağı gibi ortaklara dağıtılması durumunda da kar dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacaktır.
• Bildirimde bulunan mükellefler bu varlıkları ile yatırım yapabileceği gibi sermaye olarak da kullanabileceklerdir.[3]

5. Sonuç

 

Uygulaması halen devam etmekte olan Varlık Barışı uygulaması kapsamında yurt dışından ve yurt içinden bildirilen varlıklar nedeniyle herhangi bir vergi ödenmeyecektir. Ayrıca, Varlık Barışından yararlananlar hakkında; bildirilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak ve bildirilen varlıklar, gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulmayacağı gibi şirketler tarafından ortaklara dağıtılması durumunda da kar dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacaktır.

 

Varlık Barışı kapsamında; bildirilen varlıklar istenildiği gibi kullanılabilecek ve bildirimde bulunan mükellefler bu varlıkları ile yatırım yapabileceği gibi sermaye olarak da kullanabilecektir. Söz konusu varlıkların, yurt dışında bulunan finans kurumlarından kullanılan kredilerin ödenmesinde kullanılması halinde Türkiye’ye getirme koşulu aranmayacaktır. Hem yurt dışından Türkiye’ye getirilen, hem de yurt içinde sahip olunan varlıklar işletme kayıtlarına dâhil edilebilecek. Böylece işletme kaydına alınan varlıklar da esasen kayıtlı ekonominin birer parçası hâline gelmiş olacaktır. Böylece, bir taraftan vatandaşlarımızın yurt dışındaki ve yurt içindeki varlıkları ekonomiye kazandırılırken, diğer taraftan da kayıtlı ekonominin büyümesine önemli bir katkı sağlanacaktır.

 

31/12/2021 tarihli ve 5058 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, 31.12.2021 tarihinde sona eren Varlık Barışı uygulamasının süresi son kez 30 Haziran 2022 tarihine kadar uzatılmıştır. Varlık Barışı uygulamasından yararlanmak isteyenlerin, tereddüt ettikleri konularda Gelir İdaresi Başkanlığının çağrı merkezi olan Vergi İletişim Merkezini (VİMER-189) arayıp bilgi alması mümkün bulunmaktadır. Ayrıca, Gelir İdaresinin www.gib.gov.tr internet sayfasında yer alan “Yurt Dışı ve Yurt İçi Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Rehberi” nde yer alan açıklamalara bakılmasında da fayda vardır.

 

KAYNAKLAR

1. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
2. 11.11.2020 tarih 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
3. 1 Seri No.lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliği
4. www.gib.gov.tr/Varlık Barışı/Yurt Dışı ve Yurt İçi Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Rehberi, Ocak/2021, Yayın No: 368
5. 31.12.2021 tarihli ve 5058 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
6. Ticaret Bakanlığı-Gümrükler Genel Müdürlüğünün 23/09/2021 tarihli 67524939 sayılı yazısı
7. www.gib.gov.tr/Varlık Barışı