Yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla başta; Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, Damga Vergisi Kanunu, Harçlar Kanunu, Gider Vergileri Kanunu (BSMV), Emlak Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu, olmak üzere birçok kanunda değişiklikler içeren "Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" 23 Haziran 2016 tarihinde TBMM Başkanlığına sunulmuştur.
Söz konusu kanun tasarısının Geçici 2. maddesinde ise gerçek ve tüzel kişilerin yurtdışında bulunan kaynakların Türkiye’ye getirilmesine ilişkin olarak yeni bir varlık barışı düzenlemesi yer almaktadır.
23 Haziran 2016 tarihinde TBMM başkanlığına sunulan, oldukça kapsamlı düzenlemeler içeren kanun tasarısının değişiklik yapacağı kanunlar ve söz konusu kanunlarda yapılacak olan değişikliklere ilişkin konu başlıkları ve tasarı düzenlemelerin özeti aşağıda dikkatinize sunulmaktadır.
1- İcra Ve İflas Kanunu
-Sermaye Şiketleri İle Kooperatiflerin İflası ve İflasın Ertelenmesi:
İflas erteleme uygulamalarında ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik olarak, borçlu ve alacaklılarının menfaatleri arasındaki hassas dengenin sağlanması bakımından iflas erteleme davalarına ilişkin bazı kısıtlamalar getirilecektir. Yeni düzenlemede iflas ertelemesi, idare ve temsil ile görevlendirilmiş kimseler ve alacaklılardan birinin isteği üzerine yapılabilecek ve mali durumun iyileştirilmesinin mümkün olduğuna dair projeye dayandırılacaktır.
2- Pasaport Kanunu
-İhracat Tutarı Belirlenecek Değerin Üzerinde Olan Firma Yetkililerine Hususi Damgalı Pasaport (Halk Arasındaki Deyimiyle “Yeşil Pasaport”) Verilmesi:
İşadamlarına çoğu ülkede vizesiz seyahat imkanı tanıyacak olan bu düzenleme, işadamlarının iş yaşamını kolaylaştırıcı bir düzenleme olacaktır.
3- Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
-Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler İle İşlem Yapanların Sorumluluklarına İlişkin Maddede Değişiklik:
Amme alacağının daha etkin bir şekilde güvence altına alınması amacıyla ilave hüküm getirilecektir.
4- Gider Vergileri Kanunu
- İstisnaların Kapsamının Genişletilmesi:
Girişim sermayesi yatırım fon ve ortaklıklarının para ve sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler dolayısıyla lehe aldıkları paraların BSMV’den istisna tutularak bu fon ve ortaklıkların gelişme potansiyeli taşıyan ve kaynak ihtiyacı olan şirketlere yönelik girişim sermayesi yatırımlarının teşviki amaçlanmıştır.
- Matrahın Tespitinde Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisinden İndirilebilecek Vergilerin Kapsamının Genişletilmesi:
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili mevzuatı uyarınca iade edilen ve banka ve finansman şirketleri lehine kalmayan paralar nedeniyle banka ve finansman şirketleri üzerinde yük olarak kalan BSMV’nin tüketicilere iade edilmesi halinde, hesaplanan vergiden indirimi mümkün olabilecektir.
5- Gelir Vergisi Kanunu
Menkul Sermaye İratlarında:
-Tek Primli Yıllık Gelir Sigortalarından Yapılan Ödemelerin Gelir Vergisinden İstisna Olmasına İlişkin Hükümde ve Bu İstisnadan Yararlananların On Yılını Tamamlamadan Zorunlu Nedenler Haricinde Sigortadan Ayrılmaları Halinde Yapılacak İşlemlere İlişkin Hükümlerde Değişiklik:
On yıl tamamlanmadan ayrılma durumunda, erken ayrılma tarihinde ödenen iratlar için tevkifat yapılacaktır.
Yurtiçi tasarrufların teşviki amacıyla getirilen düzenleme ile, hayat sigortaları ve bireysel emeklilik sisteminde biriken tasarrufların defaten ödeme almak yerine sigorta süresi on yıl ve üzeri veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarına yatırılması durumunda, yatırılan kısma tekabül eden ödemelerin içerdiği irat tutarları gelir vergisinden istisna edilecektir.
Ücretlerde:
- İstisnaya İlişkin Hükümlerde Yapılan Değişiklikler:
Türkiye dışında elde edilen kazançlar üzerinden döviz olarak ödenmesi kaydıyla kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerce bölgesel yönetim merkezlerinde münhasıran merkezin faaliyet izni kapsamında istihdam edilen hizmet erbabına ödenen ücretler istisna kapsamına alınmaktadır.
Ayrıca, Anayasa Mahkemesince iptal edilen ibare değişikliği kanuna uyarlanmıştır.
-Yurtdışına Hizmet Veren İşletmelerde İndirim Başlığı Altında, Bu İşverenlerin Hizmet Erbabına Yaptığı Ücret Ödemeleri Üzerinden Hesaplanan Vergiden Yapılacak İndirime İlişkin Yeni Düzenleme:
Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurtdışında bulunanlara, Türkiye’de verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan bazı hizmetler yoluyla ülke ekonomisinin rekabet gücünün artırılması, yeni ihtacat alanlarının oluşturulması, nitelikli iş gücünün desteklenmesi amacıyla bu indirim sağlanacaktır.
İndirilecek Giderlerde:
Isı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar doğrudan gider yazılabilecektir.
Diğer İndirimlerde:
-Gelir Vergisi Matrahının Tespitinde, Gelir Vergisi Beyannamesinde Bildirilecek Gelirlerden Yapılabilecek İndirimlere İlişkin Düzenleme:
Ar-ge ile ilgili düzenlemeler, ilişkili olduğu kanunda düzenlenmek amacıyla Gelir Vergisi Kanunundan çıkarılmıştır.
-Muhtasar ve Hizmet Prim Beyannamesinin Getirilmesi:
Muhtasar beyanname ile SGK beyannamelerinin birleştirilmesine yönelik alt yapı çalışması yapılmıştır.
6- Vergi Usul Kanunu
-Vergi Beyannamesinin Postayla veya Elektronik Ortamda Gönderilmesine İlişkin Maddede Yapılan Düzenleme ve İşe Başlamayı Bildirmede Elektronik Ortamda Bilgi Vermeye İlişkin Düzenleme:
Elektronik ortamda beyana ilişkin ilave düzenlemeler yapılmıştır.
-Bazı Durumlarda Teminat Uygulamasına İlişkin 153/A Maddesinin Yürürlükten Kaldırılması:
Mükelleflerin vergi teşvik ve desteklerinden geriye yönelik olarak yararlandırılmasını engelleyen bu hüküm yürürlükten kaldırılmıştır.
-Mükerrer 355. Maddede Yer Alan Cezanın Kapsamına İlişkin Düzenleme:
Muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek verilmesine ilişkin hüküm paralelinde uygulanacak cezalar düzenlenmiştir.
-“İzaha Davet” Başlıklı Yeni Bir Düzenleme:
Vergiyi ziyaa uğratmış olabileceği yönünde ön tespitleri olan mükellefler izaha davet edilerek, izahın yeterli olması halinde inceleme ve takdir işlemine sevk edilmeyecektir. Belli şartların gerçekleşmesi halinde vergi ziyaı cezaı indirimli olarak uygulanacaktır.
7-Damga Vergisi Kanunu
-Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kağıtlardan nispi vergiye tabi olanların sadece bir nüshası vergiye tabi olacaktır.
-Bir kağıtta birden fazla akit ve işlem bulunmasına ilişkin maddede yapılan düzenleme ile bazı durumlarda damga vergisinin alınmayacağına dair düzenleme yapılmıştır.
- Azami tutardan vergi alınan mukavelenamelerin diğer hükümlerinde değişiklik olmaksızın sadece bedelinin artması durumunda artan bedel üzerinden damga vergisi alınmayacaktır.
-Bakanlar Kuruluna tanınan yetkiye ilişkin hükümlerde düzenleme yapılmıştır.
-İstisnaların Kapsamının Genişletilmesine İlişkin Düzenlemeler:
İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla bazı işlemler nedeniyle düzenlenen ve döviz kazandırıcı diğer işlemler nedeniyle düzenlenen bazı kağıtlar istisna kapsamına alınmıştır.
-(I) Sayılı Tabloya yeni kağıtlar ilave edilmiştir.
-(II) Sayılı Tabloda da önemli değişiklikler yapılmıştır.
8- Harçlar Kanunu
İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla bazı işlemler nedeniyle düzenlenen ve döviz kazandırıcı diğer işlemler nedeniyle düzenlenen bazı kağıtlar istisna kapsamına alınırken diğer bazı konularda önemli sınırlamalar getirilmiştir.
9- Emlak Vergisi Kanunu
Yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen binalara ilişkin muafiyet getirilmiştir.
10-Belediye Gelirleri Kanunu
Yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen binalara ilişkin istisna getirilmiştir.
11- Katma Değer Vergisi Kanunu
-Diğer İstisnalarda Yapılacak Değişiklik:
Kanunun 17/4-g bendinde yapılacak olan değişiklik ile, elde edilen faiz gelirleriyle sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetinin istisna kapsamında olduğu açıklığa kavuşturulmuştur.
Kanunun 17/4-r bendindeki sürenin kapsamı genişletilmiştir. Her türlü varlık ve haklar dahil edilerek 17/4-u bendindeki unsurların kapsamı genişletilmiştir.
-İndirilemeyecek Katma Değer Vergisinde Düzenleme.
Kapsam genişletilmiştir.
12- Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
Belge düzeni ve verilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
13- Kurumlar Vergisi Kanunu
-Bölgesel yönetim merkezlerine muafiyet getirilmiştir.
-5. maddesinde yer alan istisnanın kapsamı genişletilmiştir
- Sınai Mülkiyet Haklarında İstisnada Yapılacak Değişiklik:
Uygulamada yaşanan sorunların çözümene yönelik düzenlemeler yapılacaktır.
-Diğer İndirimlerde Değişiklik:
Ar-ge müessesesine yönelik düzenleme, ilgili kanununa alınmak üzere çıkarılmıştır.
- Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımında Yapılan Düzenlemeler:
İlişkili kişi tanımında, uygulanacak yöntemler konusunda ve belgelendirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi konusunda düzenlemeler yapılmıştır.
14- Araştırma Geliştirme Ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklemesi Hakkında Kanun
Ar-ge harcamalarına ilişkin hükümler AR-GE kanununda düzenlenecektir.
15-Çek Kanunu
Ödenmeyen çeklere ilişkin olarak para cezası ve hapis cezası konusunda daha sıkı düzenlemeler getirilecektir.
17-Türk Ticaret Kanunu
İmza beyanı için notere başvurma yükümlülüğü ortadan kaldırılmakta, kuruluş işlemlerine ilişkin maliyetlerin azaltılmasına yönelik düzenlemeler içermekte, tür değiştirme işlemlerinde ve tasfiye sürecinde prosedüre ilişkin kolaylıklar amaçlanmaktadır.
Yurtdışındaki Kaynakların Türkiye’ye Getirilmesi
Kanun Tasarısının geçici 2. maddesinin yasalaşması halinde,
Gerçek veya tüzel kişilerce yurt dışında bulunan;
-Para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, 31 Aralık 2016 tarihine kadar Türkiye’deki banka ve aracı kurumlara bildirilir.
- Alacaklar ve rayiç bedeliyle gayrimenkuller ise 31 Aralık 2016 tarihine kadar Türk Lirası cinsinden vergi dairelerine beyan edilir.
- Bildirilen veya beyan edilen varlıklar, defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan edildiği ayın sonuna kadar kanuni defterlere kaydedilebilir.
- Kanuni defterlere kaydedilen varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlere kayıtlı olan kredilerin, en geç 31 Aralık 2016 tarihine kadar, kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, borcun defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, ödemede kullanılan varlıkların Türkiye’ye getirilme şartı aranmaz.
-Bu işlemler dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz. Kanuni defterlere kaydedilen varlıkların, sermayeye ilave edilmiş olması kaydıyla, işletmeden çekilmesi kar dağıtımı sayılmaz.
-Bildirim veya beyanda bulunan kişiler ile varlıkların nam veya hesabına getirildiği diğer gerçek ve tüzel kişiler nezdinde hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamaz, vergi cezası kesilmez.
-Nam ve hesabına bildirim veya beyanda bulunanlara bu madde kapsamında yapılan intikaller, ivazsız intikal olarak değerlendirilmez ve veraset ve intikal vergisine konu edilmez.
-Bildirim ve beyanda bulunanlar ile bunların kanuni temsilcileri hakkında, bu beyandan hareket ederek maddede sayılan ilgili kanun ve kanun hükümleri dahil olmak üzere, araştırma, inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamaz ve idari para cezaları uygulanamaz.
- Yurt dışında bulunan ve bildirime konu edilen para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının 31 Aralık 2016 tarihini geçmemek şartıyla bildirim tarihini takip eden bir ay içinde, beyan edilen alacak ve taşınmazların ise beyan edilen değerlerinin karşılığının Türk Lirası veya döviz olarak beyan tarihini takip eden bir yıl içerisinde Türkiye’ye getirilmemesi veya Türkiye’deki bankalar veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi halinde, inceleme ve tarhiyat yapılmaması ve vergi cezası kesilmemesine ilişkin hükümlerden yararlanılması mümkün olmayacaktır.
Kanun tasarısı ve gerekçesi için lütfen tıklayınız.